گروه خانواده: اینكه مادر نقش مهمی در رشد و تربیت كودك امری است كه همه به آن واقف هستند. اما همیشه درباره نقش پدران در تربیت كودك ابهام زیادی وجود دارد. زمانی كلیشه ثابت در خانواده ها این بود كه  پدر فقط وظیفه رسیدگی به امورات خارج از خانه به عهده دارد و مسئول رشد كودك در همه مراحل مادر است. اما این روزها با اینكه بسیاری از پدران از این نقش و كلیشه صنتی فاصله گرفته اند اما درست نمی دانند كه جایگاه و اهمیت نقش آنان در تربیت فرزند كجاست. از طرف دیگر هنوز مادران بسیاری هستند كه پدر را از دخالت در امور تربیتی كودك منع می كنند چون معتقدند بودن و وقت گذاشتن مادر برای كودك كافیست.

در این راهنما می خوانیم كه وقت گذراندن پدر با كودك چه مزایایی برای هر دو دارد و پدران چه طور می توانند مثل مادر سهم مهم و به سزایی در انواع مراحل رشد كودك داشته باشند.



 

محبت پدر و مادر به یكدیگر، امنیت كودك را تامین می كند

اولین موضوعی كه زمینه آرامش و ثبات روحی و روانی یك كودك در فضای خانه را فراهم می كند ارتباط صحیح والدین است. پس قبل از آنكه وظایف والدین در فرزندپذیری را تقسیم كنیم باید بدانیم كه پدر و مادر در كنار هم، با محبت كردن به یكدیگر و با ایجاد حس آرامش و امنیت در خانه بزرگترین هدیه را به فرزند خود می دهند.

والدینی كه مرتب با یكدیگر دعوا دارند، از هم به خوبی یاد نمی كنند و در خانه با هم به سردی برخورد می كنند این پیام را به فرزندان خود می دهند كه خانه جای امن و دلچسبی نیست. شاید فرزند به سمت یكی از والدین كه تصور می كنند قابل اعتمادتر است كشیده بشود اما در این حالت از تجربه در كنار والد دیگر بودن و همچنین در كنار والدین بودن، محروم می شود.

خاطرات پدر و فرزندی

مادران معمولا پرستار و مراقب كودك از خطرات هستند. در ذهن مادر بسیاری از كارها برای كودك خطرناك است. درحالی كه پدران در تعامل و حتی بازی با كودك پرریسك تر و جسورتر عمل می كنند. در واقع هم احتیاط و مراقب مادر و هم ریسك پذیری و هیجان طلبی پدر مكمل یكدیگر در فرآیند رشد كودك هستند. این دو در كنار هم ذهنیت و رفتاری متعادل برای كودك می سازند كه هم به موقع بتواند از خود مراقبت كند و هم به موقع دست به آزمون و خطا بزند.

از نظر معنوی نیز بازی پدر با كودك، مخصوصا وقتی شامل بازی هایی می شود كه به طور عادی و یا در خانه امكان بازی كرن آنها نیست، خاطرات خوب و مطلوبی برای كودك رقم می زند. از آنجایی كه پدرها بع اقتضای كار و فعالیت بیرون از خانه ممكن است زمان كمتری را با فرزندان خود بگذرانند، این نوع وقت گذراندن ها به یكی از بهترین خاطرات كودك در كودكی و بزرگسالی تبدیل خواهد شد.



 

نقش پدر در دوران جنینی كودك

درحال حاضر بسیاری از روان شناسان معتقدند كه وجود پدر برای تشكیل خودپنداره ی كودك، عملكرد شخصیت و رضایت كلی او از زندگی نقش مهمی ایفا می كند. از طرف دیگر مردان هم بیش از پیش معتقدند كه وجود رابطه ی نزدیك با فرزندان برای هر دو طرف امتیازاتی به همراه دارد. حتی پدران در دوران بارداری هم برای جنین نقش مفیدی دارند. پدر با تامین نیازهای عاطفی و جسمی مادر در دوران بارداریباعث م شود او از تنش ها و اضطراب ها به دور باشد و دوران بارداری با سلامت بیشتری طی كند. یك مطالعه روان شناسی در سال 1993 نشان می دهد كه  میزان مشاركت پدران در مراقبت و نگهداری از طفل اندك است طبق آماری كه از مادرن گرفته شد و از آنان میزان مشاركت پدران در اموری مانند تغذیه، تعویض پوشك، آرام كردن طفل و بیدار شدن در شب جهت آرام كردن و خواباندن مجدد طفل و خانه داری، سوال شد آنها این میزان را در یك مقیاس صفر تا 5 (عدم مشاركت تا مشاركت كامل) بطور میانگین حدود 7/1اعلام نمودند. البته لازم به ذكر است كه پدران خود این میزان را بیش از این مقدار برآورد می كنند. اما آنچه مهم است این است كه مشاركت پدرها در این فرآیند جدای از انس گرفتن نوزاد با آنها، باعث می شود مادر سلامت جسمی و روحی بیشتری داشته باشد كه این امر برای زندگی زناشویی و هم در ادامه تربیت فرزندان تاثیر چشمگیری دارد.

 در واقع عمده نقش پدر در دوران جنینی و نوزادی، حمایت از مادر است.



 

هوشیاری خاموش و ارتباط با پدر

اما بعد از تولد نیز نقش پدر در رشد كودك پایان نمی گیرد.پدر هم درست مثل مادر با كودك ارتباطات ژنتیكی و وراثتی دارد. نوزاد در ابتدای تولد در حالتی هستند كه به آن «هوشیاری خاموش» می گویند. در این حالت نوزاد بدون اینكه مشغله ای داشته باشد با چشمان باز نسبت به محیط اطراف خود واكنش نشان می دهد. بسیاری از پدران برای كمك به مادر فقط نوزاد را در آغوش می گیرند یا شیشه شیر را در دهان او می گذارند، درحالی كه صحبت با نوزاد و ارتباط چشمی با او تاثیر به سزایی در رشد و ارتباط فرزند و پدر دارد. «سلام من پدرت هستم»، «داری شیر می خوری؟» همین جملات ساده رابطه پدر و فرزندی را به درستی شكل می دهد.

وقتی پدر غایب است

روان نشناسان معتقدند نبود رابطه متعادل بین پدر و فرزند روی هوش و نتایج تحصیلی آنان تاثیر منفی دارد. كیفیت رابطه فرزندان با پدر حتی روی عملكرد شخصیت و رضایت كلی كودك موثر است.

فیسر و لارسون از روان شناسان دهه هشتاد میلادی معتقدند كه پدر تاثیر قابل توجهی براعتماد به نفس كودكان خود دارد. این دو معتقدن اینگونه نیست كه اگر پدر نقش پررنگی در مسیر رشد كودك نداشته باشد به عنوان مثال اعتماد به نفس او در حد متوسط باقی بماند، بلكه این نبود حتی می تواند اثر منفی داشته باشد و اعتماد به نفس كودك را پایین بیاورد. مثلا در خانواده هایی كه پدر به هر دلیلی در آن غایب است، كودكان در مدرسه و در ارتباط با همسالان خود مشكلات بیشتری را تجربه می كنند. همچنین برای دختران وقتی ارتباط خوبی با پدر شكل گرفته باشد، به احتمال زیاد آن دختر در یك ازدواج ارتباط بهتری را همسرش تجربه خواهد كرد.



 

به طور كلی سالمترین محیط برای یك كودك، محیطی است كه پدر و مادر هر دو از ظرفیت خود برای رشد و تربیت كودك استفاده كنند. تقسیم وظائف از نقش كلیشه ای مادران صرفا مسئول فرزند و پدران صرفا مسئول تامین معاش خارج بشود و هر دو والد وظیفه خود بدانند كه برای رشد فرزندانشان از استعدادها و مهارتهای پیدا و پنهان خود استفاده كنند.

انتهای پیام/