ساری - ایرنا - طبق آمار استان مازندران طی یك دهه اخیر در سراشیبی سالمندی و پیری جمعیت قرار گرفته است ؛ موضوعی كه نیازمند تامل و توجه جدی ، نگاهی كارشناسی و همچنین اندیشیدن راهكارهایی برای برون رفت از این وضعیت است.

به گزارش خبرنگار ایرنا ، بر اساس آمار بهزیستی حدود 6 میلیون نفر از جمعیت كشور را سالمندان تشكیل می دهند و استان های گیلان و مازندران در بین 31 استان كشور بیشترین درصد جمعیت سالمندان را به خود اختصاص دادند.

حدود 12.3 درصد از جمعیت خطه سبز مازندران در سنین سالمندی قرار دارند ؛ آماری كه به گفته مسوولان و كارشناسان ، یك و نیم تا 2 درصد بیشتر از میانگین كشور است و مازندران را پس از استان گیلان با جمعیتی بیشتر در رتبه دوم پیری قرار داده است.

به بیان دیگر ، هم اكنون حدود 402 هزار نفر از جمعیت سه میلیون و 300 هزار نفری مازندران را سالمندان تشكیل می دهند. جمعیت سالمندان طی یك دهه اخیر با رشد بیشتری رو به فزونی است و بسیاری معتقد هستند كه این وضعیت ناشی از افزایش امید به زندگی به دلیل ایجاد رفاه اجتماعی بخصوص بهداشت فردی است كه باعث افزایش طول عمر در این خطه شمال كشور شده است. طبق آمار سازمان بهزیستی كل كشور سن امید به زندگی در ایران بین 72 تا 75 سال است. بیشترین میانگین سنی مربوط به زنان با 75 سال و كمترین مربوط به مردان با 72 سال است.

البته بسیاری از كارشناسان پائین بودن نرخ ولادت در مازندران را یكی دیگر از علت های اصلی بالا رفتن آمار جمعیتی سالمندان نسبت به كل جمعیت استان می دانند. لازم به ذكر است طبق آخرین بررسی میانگین نرخ ولادت در كشور 1.8 است كه در مازندران این آمار 1.4 درصد برآورد شده است.



سالنامه آماری اداره كل ثبت احوال مازندران هم نشان می دهد فقط طی سال 1400 در این استان 30 هزار و 203 تولد در برابر 22 هزار و 484 فوت ثبت شد. این درحالی است كه این آمار در سال 1391 به میزان 43 هزار 985 برای ولادت و 15 هزار 81 برای وفات بود.

به زبان ساده تر از سال 1391 تا 1400 نه تنها استان مازندران از لحاظ تولد و جمعیت جوان با كاهش 30 درصدی مواجه بوده است، بلكه این استان به نقطه ای رسیده است كه اكنون به ازای هر فوتی 1.3 نفر متولد می شوند در حالی كه 10 سال پیش به ازای هر مرگ سه نوزاد متولد می شدند. حال اگر به این آمار نرخ مهاجرت به استان های دیگر و خارج از كشور را نیز اضافه كنیم خواهیم دید كه روند سریع پیری در این استان شرایط خوبی را سپری نمی كند.

72 هزار نفر سالمند مازندران نیازمند مراقبت ویژه

گذشته از كیفیت جمعیتی استان، پیری جمعیت هزینه و بار سنگینی به استان وارد می كند كه بررسی آن خارج از تامل نیست. پیش تر مدیر كل سابق بهزیستی مازندران رشد جمعیت سالمندان را یكی از نگرانی های استان توصیف و اعلام كرده بود كه « بر اساس استانداردها 72 هزار نفر از جمعیت سالمند استان نیاز به مراقبت دارند.»

طبق گزارش بهزیستی مازندران «حدود 81.7 درصد از سالمندان دارای توانایی و مستقل هستند ، 13.3 درصد نیاز به كمك در انجام فعالیت های روزمره دارند و پنج درصد كاملا غیرمستقل و وابسته به دیگران هستند كه به این ترتیب در مجموع تعداد سالمندان نیازمند خدمات توانبخشی استان حدود 18 درصد است.» با این اوصاف باید دید كه این مساله چه میزان از توانایی و ظرفیت استان و حتی خانواده ها را به خود صرف می كند و حتی می تواند حركت قطار توسعه و رشد استان را آهسته كند.



پیری جمعیت تنها نگرانی كارشناسان و مسوولان بهزیستی نیست بلكه به دغدغه مدیریت ارشد و نماینده عالی دولت در استان هم تبدیل شد و سیدمحمود حسینی پور استاندار مازندران را بر آن داشت تا به انتقاد از شرایط فعلی رشد و كیفیت جمعیتی استان بپردازد.

استاندار مازندران در تازه ترین جلسه ستاد حمایت از خانوناده و جوانی جمعیت مازندران كه هفته پیش برگزار شد ، تاكید كرد : وضعیت نرخ رشد جمعیت در استان از شرایط عادی فاصله گرفته است، وضعیتی بحرانی كه تمامی مسوولان ادارات برای افزایش رغبت زوج های جوان به فرزندآوری باید تلاش دوچندانی كنند.

حسینی پور وضعیت نرخ رشد جمعیتی استان را بحرانی توصیف كرد و افزود : بررسی ها نشان می دهد كه به دلیل افزایش جمعیت غیر بومی و كاهش جمعیت بومی در مازندران خطر هویتی را در پیش داریم ،باید برای حل این معضل بزرگ اجتماعی برنامه ریزی شود.

وی شرایط جمعیتی استان را «بحرانی» توصیف كرد و گفت : با وضعیت ناهنجاری در نرخ رشد جمعیت و جوانی جمعیت استان مواجه هستیم و تاكید می كنم شرایط در حوزه جمعیت بحرانی است، تعارف نداریم مسوولان باید تدابیر جدی را برای حل این مشكل اجتماعی انجام بدهند.

حال كه شرایط این است كه مازندران امروز با آن دست و پنجه نرم می كند و به طور حتم بر آینده این استان در حال رشد و نیازمند توسعه اثرات خود را خواهد گذاشت ، سووال اصلی این است كه نخست چرا مازندران به سمت استیلای جمعیت سالمند بر جوان حركت می كند و دوم آن كه برای برون رفت از این وضعیت چه باید كرد؟ پرسشی كه بیش از بازی با اعداد و همچنین تكرار آمارهای حوصله سربر نیاز مازندران نوین است.

تغییر فرهنگ، فرزند گریزی، رفاه

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران در گفت و گویی اختصاصی با خبرگزاری ایرنا به مناسبت روز جهانی سالمند با اظهار این كه پیری جمعیت دارای چندین عامل می باشد ، گفت: موضوع افزایش امید به زندگی موضوع تازه ای نیست و همزمان با پیشرفت و افزایش رفاه در هر جامعه ای اتفاق می افتد و مازندران نیز از آن مستثنی نیست.

وحید حسین زاده مهم ترین عامل افزایش سالمندی جمعیت را ناهمخوانی تراز جوانی جمعیت و فرزندآوری دانست و توضیح داد : این مساله دارای سه متغیر تغییر فرهنگ، فرزند گریزی و رفاه است كه هر یك در استانی مانند مازندران تاثیر گذار بوده است.

وی تغییر فرهنگی را ناشی از تاثیر پذیری از سبك زندگی بیگانه عنوان كرد و افزود : مازندران از 2 ناحیه یعنی تهاجم فرهنگی ناشی از تبلیغات منفی خارجی و همچنین تاثیر پذیری از سبك زندگی پایتخت نشینان آسیب دیده است.

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران همچنین فرزند گریزی را عاملی دیگری بر كاهش جمعیت جوان در استان دانست و گفت : امروزه بخش قابل توجهی از جوانان فرزند آوری و بخصوص چند فرزندی را مانعی برای رفاه، پیشرفت و آسایش می دانند كه از تمامی این خواست ها تعریفی اشتباه ایجاد كرده اند.

به گفته حسین زاده، متاسفانه جوانان و به طور كل خانواده مازندرانی حتی با وجود تمكن مالی، فرزند بیشتر را دردسر و عاملی دست و پاگیر و حتی پرهزینه برای زندگی زناشویی می داند كه در واقع مختصاتی غیر واقعی است.

وی ادامه داد : مساله رفاه بخصوص مسكن و اشتغال عامل دیگر در كنار دلایل قبلی است كه با توجه به هزینه های زندگی سدی محكم در برابر افزایش فرزند و جمعیت جوان ایجاد كرده است. علاوه بر هزینه سنگین خانه دار شدن و یا اجازه مسكن، كوچك شدن فضای خانه ها نیز والدین را از چند فرزندی و حتی فرزند آوری منع می كند.

معاون بهزیستی مازندران با تاكید بر نیاز آسیب شناسی عمیق تر در این حوزه ، گفت : دولت سیزدهم برنامه های مناسبی در حوزه جوانی جمعیت به خصوص مسكن، امنیت شغلی و مشوق های حمایتی دارد كه لازم است هرچه زودتر عملیاتی شود و از آسیب بیشتر اجتماعی جلوگیری كند.

جوانان مازندرانی چشم انتظار عملی شدن برنامه ها

یك كارشناس و مشاوره خانواده هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به وعده ها و برنامه های دولت برای جوانی جمعیت ، گفت: آنچه امروز بیش از همه به آن نیاز داریم اجرای سریع این برنامه ها و وعده ها است.

غلامی شرایط اقتصادی كشور را شناور توصیف كرد و افزود : نباید در اجرای برنامه ها تعلل شود زیرا هر مشوق و طرح حمایتی دوره زمانی دارد و با عبور از آن دوره زمانی عملاً بی فایده خواهد بود و بر دغدغه خانواده ها تاثیری نخواد گذاشت.

این مشاور خانواده هم فرزند گریزی را چند عاملی دانست و تاكید كرد : تحقیقات بسیاری در این حوزه چه در دانشگاه ها و چه در نهادهای خدماتی انجام شده و به نظر می رسد دیگر نیازی به تحقیق نیست و بیش از آن مازندران امروز نیازمند اجرایی شدن برنامه ها است.

غلامی استان مازندران را غنی از فرصت های اقتصادی عنوان كرد و ادامه داد : مدیران و مسئولان می توانند با مدد گرفتن از این فرصت های اقتصادی و ایجاد اشتغال و رفاه كافی برای جوانان بومی نه تنها از مهاجرت آنان جلوگیری كنند، بلكه در تشویق آنان به فرزندآوری مدد جویند.

وی از بسیاری از طرح های حمایتی در دولت های مختلف نام برد و گفت : متاسفانه تقریباً تمامی آن طرح ها در مرحله اجرا با مقاومت و بی تدبیری همراه شد كه حاصلی جز شكست نداشتند. به همین خاطر اجرای سریع و همچنین عینی برنامه های تشویقی و استمرار آن می تواند در جهت جوان سازی جمعیت استان كارساز باشد.

این مشاور خاواده در پایان با اشاره به دورنمای اقتصادی مازندران تاكید كرد: مازندران برای یك دهه آینده نیازمند نیروی كار جوان است كه در صورت بی توجهی، روند فعلی می تواند آسیب جدی به استان وارد كند.

برچسب ها
- قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
- مازندران
- روز جهانی سالمندان
- پیری زودرس
- سازمان بهزیستی كشور