به گزارش تابناك به نقل از همشهری، سعید محمودیان رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت معتقد است: اگر كارخانه ها و كارگاه ها نیز در این رابطه بررسی شوند، قطعا آمار اختلالات شنوایی بین كارگران افزایش خواهد یافت.
كاهش شنوایی ناشی از سروصدا، شایع ترین نوع كاهش شنوایی در بین كارگران است و بررسی آسیب های ناشی از سروصدا در كارگران كارخانجات صنعتی به عنوان گامی نخست برای یافتن راه حل مناسب جهت كاهش ضایعات ناشی از آن است.
به گفته محمودیان، یكی از مهم ترین برنامه های جاری نظام مراقبت سلامت در وزارت بهداشت نیز حفظ سلامت نیروی كار است كه نظام سلامت كشور با همراهی و همكاری سازمان های ذیربط این رسالت سنگین را مدیریت می كند.
دومین چالش پیش روی كارگران
الناز حسینی، كارشناس بهداشت حرفه ای معتقد است بعد از كمردرد، افت شنوایی مهم ترین عارضه ای است كه شاغلان گرفتار آن می شوند و این عارضه در میان میلیون ها كارگری كه در طول ساعات كاری در معرض انواع سروصدا هستند، بیشتر است.
به گفته او، اگر سروصدای محیط كار كنترل نشود، می تواند منجر به از دست دادن دائمی شنوایی شود. حسینی با بیان اینكه افت شنوایی صنعتی یك بیماری شغلی است كه حدود 76 درصد از كل گلایه های بیماری شغلی را شامل می شود، گفت: تشخیص آسیب برگشت ناپذیر به شنوایی افراد بر اثر صدا سخت و دشوار است؛ چراكه به مرور زمان ایجاد می شود.
در كنار سروصدا البته نقش مواد شیمیایی هم در كاهش شنوایی كارگران بی تأثیر نیست. به گفته كارشناسان، مواد اتوتوكسیك كه نوعی مواد شیمیایی خاص هستند در كنار سروصدای محیط كار باعث از دست رفتن شنوایی و كاهش تعادل شنوایی فرد می شود.
براساس آمار سازمان بین المللی كار سالانه 2.78 میلیون كارگر از حوادث شغلی و بیماری های ناشی از كار، جان خود را از دست می دهند و 374میلیون كارگر نیز دچار از كارافتادگی موقت و دائم می شوند؛ لذا ایجاد یك محیط كاری ایمن و سالم یك اصل بنیادی و حق طبیعی افراد در محیط كار است.
13.1 درصد كارگران دچار سنگینی گوش هستند
اسماعیل صحرایی، یكی از فعالان حوزه كارگری با اشاره به تحقیقات علمی صورت گرفته میزان كاهش شنوایی ناشی از كار در كارگران كارگاه های بالای 50نفر می گوید: «یافته های این تحقیق نشان داد كه میزان شیوع سنگینی گوش در كارگران 1/13درصد، احساس صدا در گوش بعد از پایان كار 2/12 درصد و وزوز گــــــوش 6/9 درصـد بـوده اسـت.»
او با بیان اینكه صدا به عنوان یكی از عمده ترین عوامل بسیار مؤثر در محـیط كار و زندگی قادر است تعادل فیزیولوژیك انسان را مختل كند و سلامت روحـی و جسمی فرد را به خطر اندازد، گفت: «به موازات پیشرفت صنعت و جایگزین شدن دستگاه های پیچیده و مكانیكی به جای دستگاه های ساده، تعداد منابع تولید صدا با تراز شدت و توان و فشار بیشتر نیز افزایش یافته است و مسلماً در نتیجه این تحـول گریزناپذیر صنعتی زمینه ایجاد ناراحتی های ناشی از سروصدا بیشتر شده است.»
كاهش شنوایی یا كری، تنها ارمغان آلودگی های صوتی در محل كار برای كارگران نیست، بلكه طبق یافته های محققان اثرات سوء سروصدا روی انسان می تواند به صورت فیزیولوژیكی، روانی و پاتولوژیكی خود را نشان دهد.
جمشید یارمحمدی، كارشناس بهداشت محیط كار می گوید:«خستگی گوش زمانی كه فرد احساس وزوز در گوش می كند، شاخص ترین اثر فیزیولوژیكی صدا است و پس از شاخص خستگی گوش، تغییر در فشار خون دومین شاخص فیزیولوژیكی صدا تلقی می شود.»
او افزایش تعداد ضربان قلب را سومین اثر فیزیولوژیكی صدا برشمرد و گفت: «از عمــده ترین اثرات فیزیولوژیكی دیگر صدا روی انسان می توان به عكس العمل های تنفسی، افزایش تنفس، تأثیر سوء روی دستگاه گوارشی و كم كردن میدان دید چشم انسان اشاره كرد.»
سروصدای بسیار محیط كار بر روان كارگران هم تأثیر منفی می گذارد؛ موضوعی كه در قالب بالا بودن مشكلات عصبی كارگران شاغل در محیط های پـرسروصدا مطرح می شود. یارمحمدی ادامه داد: «با افزایش سروصدا خستگی ناشی از كار در محیط شلوغ بیشتر شده و راندمان تولید به نحـوی محسوس كاهش می یابد.» حدمجاز تماس با صدا در محیط كار برای 8 ساعت كاری طبق استاندارد ACGIH برابر 85 دسی بل است كه به ازای افزایش هر 3 دسی بل به این عدد، مدت زمان تماس به نصف كاهش می یابد. كاهش شنوایی ناشی از صدا، عمدتاً در فركانس 4000 هرتز آغاز می شود و شایع ترین شكایت افراد در درك مكالمات به خصوص صداهای زمینه ای است.
بعد از اثرات فیزیولوژیكی نوبت به اثرات پاتولوژیكی صدا در محیط های صنعتی و كارگری می رسد؛ اثراتی كه درواقع به عضو موردنظر آسیب می رسانند و عمدتاً كری های گوش ناشی از این اثرات هستند. به گفته یارمحمدی این كری به عوامل مختلفی از قبیل: تراز فشار صوت، مدت زمان مواجهه با صوت، سن فرد، وضعیت گوش میانی، حساسیت و استعداد شخصی او بستگی دارد.»
اثرات صدا بر روان انسان
صدمه به دستگاه شنوایی، تداخل با مكالمه، اثر روی اندام بینایی، اثر بر سیستم تعادلی، ناراحتی اجتماعی، اثرات عصبی، اثر روی الكترولیت ها، اثرات جانبی، اثرات روانی، اثرات فیزیولوژیك عمومی و اثر ذهنی صدا را می توان ازجمله اثرات صدا بر انسان و سلامت دانست؛ بنابراین بنا بر توصیه كارشناسان و پژوهشگران اگر می خواهید از این عوارض در امان باشید، بهتراست مواردی چند را رعایت كنید.
یارمحمدی، كارشناس بهداشت محیط كار در این باره می گوید: «كاهش صدا در منبع تولید هنگام نصب و تعمیر ماشین ها، به شكلی كه تراز صدای كلی آنها اندازه گیری شود تا فركانس های خطرناك تعیین شده و با تعویض قسمت های مختلف پـرسروصدای ماشین آلات ها، فركانس های خطرناك تا حـد امكان حذف شوند. همچنین می توان با به كاربردن پایه های فنری و لاستیكی تا حد امكان صدا و ارتعاش را تقلیل داد یا اینكه با استفاده از روش های دیگر مثل جوش دادن به جای پرچ كردن، محكم كردن صفحات، قراردادن میله به صورت پشت بند و افزودن مواد كاهش دهنده و خفه كننده صــدا عوارض صوتی را به میزان قابل ملاحظه ای كم كرد.»
یارمحمدی جلـوگیری از انتقـال صـدا بـا افـزودن فاصـله دستگاه های مولد صدا و افراد، یا با ایجاد فاصله بین منبع تولید صدا و محیط كار با كمك دیوار سنگین به شرطی كه خلل و فرج آنها كاملا مسدود باشد را از دیگر راهكارهای كاهش سروصدا در محیط های كارگری برشمرد و افزود: «استفاده از مواد جاذب صوت مانند پشم شیشه و پنبه راه خوبی است؛ چراكه با این روش صدای ناشی از انعكاس كاهش خواهد یافت.»
او از كارگران می خواهد تا با استفاده از وسایل حفاظت فردی، معاینات پزشكی هر 6 ماه یك بار و ... ضریب سلامت خود را بالا ببرند.