تهران - ایرنا - روانشناس بالینی گفت: استرس، غم، اندوه، ناراحتی و خشم والدین برای كودك قابل مشاهده، الگوبرداری و سرمشق پذیری است پس والدین باید در این دوره خاص شیوع كرونا، رفتار و هیجانات خود را كنترل كرده و سرمشق خوب و مثبتی برای كودكان خود باشند.

فرنگیس شریفی باستان روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: طبق تئوری یادگیری اجتماعی «آلبرت بندورا» روان شناس كانادایی، كودكان از والدین خود الگوبرداری می كنند. در واقع والدین تاثیر صددرصد بر روی كودكان خود دارند.

وی ادامه داد: اینجا بحث یادگیری از راه مشاهده مطرح است. یعنی بچه ها از طریق مشاهده رفتارهای والدین خود از آنها سرمشق رفتاری می گیرند و همین موضوع وظیفه خطیری را بر دوش والدین قرار داده است.

این روانشناس بالینی با اشاره به تاثیرات كرونا بر سلامت روان كودكان تصریح كرد: كرونا بر روی روح و روان افراد با هر گروه سنی تاثیرگذار است و والدین نیز تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته و نگرانی های خاص خود را دارند. به همین دلیل استرس و نگرانی آنها برای كودك قابل مشاهده است. استرس علائم رفتاری، هیجانی و شناختی دارد مثل راه رفتن مكرر، گیج شدن، بی حوصلگی و بی حالی، تند حرف زدن و در نتیجه كودك فیزیك، كلام و طرز رفتار والدین خود را به وضوح می بیند و علائم استرس را در مادر و پدر می خواند.

شریفی باستان اضافه كرد: در نتیجه كودك این استرس را دریافت می كند. همان طور كه سبك های حل مسئله را از شما یاد می گیرد. برای مثال برخی والدین در زمان وقوع بحران اول خود را آرام كرده و بعد سراغ حل مسئله پیش آمده می روند اما ممكن است برخی رشته كار از دستشان در برود و همه چیز را بدتر و خراب تر كنند. پس كودك با مشاهده، سبك رفتار شما را در مواجهه با مسائل مختلف آموزش می بیند.

وی با بیان اینكه همین افكار و هیجانات منفی مثل خشم، غم، ناراحتی، استرس و اضطراب، رفتارهای منفی را در پی دارد، توصیه كرد: والدین اگر می بینند به نسبت به موضوعی استرس بالایی دارند كه قادر به كنترل نگرانی نیستند حتما برای درمان خود از كمك یك روانشناس بهره بگیرند.

این روان درمانگر اظهار داشت: خیلی مهم است كه والدین اطلاعات كافی، واضح، روشن و مطابق با درك و دنیای ذهنی كودك در خصوص بیماری كرونا به وی ارائه دهند. همان طور كه گفتم كودك هر آنچه را كه ببیند می پذیرد. پس نمی توان برای او استدلال و قیاس بیاوریم.

وی ادامه داد: ضمن توضیحات واضح مسائل، سعی كنیم كه از اصطلاحات مثبت استفاده كنیم. مثل اینكه این بیماری مثل سرماخوردگی اما دارای تفاوت های دیگری است كه با رعایت بهداشت و یكسری كارها می توان به مقابله با آن پرداخت و كرونا همیشگی نیست. به كودك توضیح دهیم كه می توانیم تفریح كنیم، شاد باشیم اما با رعایت احتیاط و به هیچ عنوان نباید امیدواری را از او بگیریم.

شریفی باستان با بیان اینكه همه اینها به خلاقیت والدین بستگی دارد، افزود: در این دوران كه بچه ها بیشتر در محیط خانه هستند، والدین باید برای آنها برنامه ریزی كنند. برنامه ای برای فعالیت روزانه، تماشای تلویزیون، ارتباط با دوستان به صورت مجازی یا تلفنی برای زمان مشخصی و... این درحالیست كه خود والدین نیز باید ملزم به این برنامه ریزی باشند تا بچه با مشاهده آنها متوجه شود كه باید ساعت مشخصی را در فضای مجازی و دوستانش باشد.

كودك خود را بشنویم

این روان درمانگر بیان كرد: همچنین در طول روز ساعت مشخصی را مادر یا پدر می توانند به عنوان مهمان به اتاق فرزند خود بروند و فقط صحبت های او را بشنوند. بدون تحقیر، توهین، مسخره كردن و... فقط او را بشنوند و با فرزند خود همراهی و همدلی كنند. این كار به كاهش استرس كودك كمك می كند. یا والدین زمانی را در روز برای بازی با فرزندشان اختصاص دهند و حتی در قالب بازی می توانند مسائلی را در خصوص این بیماری با رویكردی مثبت ارائه دهند.

وی اضافه كرد: وقتی كودك زمانی را از سوی والدین شنیده شود و در قالب گفتمان یا بازی، احساسات و هیجانات منفی خود را بیان كند یا وقتی والدین با فرزند نوجوان خود صحبت كنند، وی را درك كرده و با او همراه و همدل شوند، همین بیان احساسات و هیجانات، غم، ناراحتی و استرس از نظر روانشناختی كاركرد پیشگیرانه دارد. پس والدین نباید به كودكان خود اجازه دهند كه درون ریزی و خودخوری كرده و با این روش ها به آنها كمك كنند.

شریفی باستان خاطرنشان كرد: همه این روش ها، مثل تخلیه هیجانات كودك با نقاشی كشیدن، بازی با عروسك، صحبت كردن، شنیده شدن، ارتباط گیری والدین با كودك، ارتقاء سطح شادی و افكار مثبت در كودك و نوجوان و... در اختلالات روانشناختی در كودكان پیشگیری می كند.

وی گفت: والدین باید سعی كنند علی رغم همه ناراحتی، غم و اندوه در دنیا، بر روی نكات مثبت زندگی تمركز كنند و از هر مناسبتی برای بهتر كردن حال اعضای خانواده به ویژه كودكان بهره بگیرند. بگویند، بخندند، شادی كنند و به بچه نشان دهند كه هنوز زندگی در جریان است و ما امیدوارانه برای آینده ای بدون كرونا می توانیم برنامه ریزی های بهتری داشته و تا آن زمان اجازه ندهیم نگرانی ها رشته زندگی را از دستمان بگیرد.

از: فاطمه شیری

برچسب ها
- ویروس كرونا
- ادبیات كودك و نوجوان
- والدین
- انجمن روان شناسی ایران
- حقوق كودك