حمیدرضا خانكه در اجلاس روسای دانشگاه ها و دانشكده های علوم پزشكی كشور گفت: با دستور وزیر بهداشت و همكاری دبیرخانه شورایعالی سلامت و امنیت غذا و گروهی از نمایندگان دستگاه های اجرایی، جلسات تدوین سند ملی توانبخشی هر دو هفته یكبار در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار می شود و كه تا دو هفته آینده این سند آماده رونمایی می شود.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: 136 مركز جامع توانبخشی در كشور فعال هستند كه متاسفانه به علت كمبود پوشش بیمه ای، نبود نظام ارجاع، منطقی نبودن تعرفه ها، این مراكز توسعه پیدا نكرده اند.

دكتر خانكه افزود: مطب ها و دفاتر خصوصی گسترش خوبی داشته اند، اما این مطب ها و دفاتر در قالب سیستم های اعتباربخشی قرار نمی گیرند و گسترش آن ها نیز به واسطه ارتباط مستقیم با مردم است و مبالغی نیز كه دریافت می شود در برخی موارد، مطابق با تعرفه استاندارد نیست.

وی گفت: دلیل عدم رشد بخش دولتی در توانبخشی عدم تربیت و توزیع نیروی انسانی و نظارت كافی در این بخش بوده است. در حالی كه ایران، تنها كشور منطقه است كه آموزش دانشگاهی در حوزه توانبخشی دارد كه امیدواریم بتوانیم از كشور های منطقه، دانشجوی بیشتری جذب كنیم.

ضرورت اجباری شدن دوره طرح توانبخشی

وی افزود: طرح حوزه توانبخشی باید همانند طرح تعهد نیروی انسانی شود تا بتوان از توان علمی و تخصصی فارغ التحصیلان علوم توانبخشی برای ارائه خدمات به نیازمندان، نهایت استفاده را ببریم.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: بیمارستان رفیده كه تحت پوشش این دانشگاه است، 80 تخت دارد و شیوه نامه های بستری، سه تا 21 روز و همچنین 63 روز است و به علت كمبود تخت توانبخشی در كشور، فهرست انتظار و در نوبت بستری برای افراد ضایعه نخاعی، حدود شش ماه و هشت ماه است.

دكتر خانكه اظهار داشت: سنجه های اعتباربخشی در زمینه توانبخشی، ضعیف هستند و مراكز خصوصی و دولتی انگیزه ای ندارند كه بخش توانبخشی خودشان را گسترش دهند. مراكز مراقبت در منزل (بالینی و توانبخشی) كه می توانند بار بستری را كاهش دهند نیز تعدادشان بسیار كم است.

خدمات توانبخشی مبتنی بر اجتماع

وی افزود: مراكز توانبخشی مبتنی بر اجتماع، كه قبلا در كنار خانه های بهداشت بود، متاسفانه چند سالی است كه از خانه های بهداشت فاصله گرفته اند. اگر بتوانیم خدمات توانبخشی مبتنی بر اجتماع را در سیستم بهداشتی كشور ادغام كنیم، مطمئنا بهره مندی جامعه از این خدمات، گسترش می یابد.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان اینكه در حوزه آموزش باید دبیرخانه مستقلی شكل بگیرد، گفت: باید دانشكده های علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در كشور به خصوص در مناطق كمتر برخوردار راه اندازی شوند و با تضاد منافع برای تربیت نیروی متخصص حوزه توانبخشی مقابله شود.

دكتر خانكه افزود: برای ماندگاری اعضای هیات علمی حوزه توانبخشی در مناطق محروم نیز باید برنامه ریزی شود و كوریكولوم (برنامه آموزشی) رشته های پزشكی به گونه ای طراحی شود كه حتما واحدی برای آشنایی دانشجویان پزشكی با حوزه توانبخشی وجود داشته باشد. اضافه كردن دروس توانبخشی و تقویت رشته های بین رشته ای در توانبخشی كه 100 درصد وابسته به فناوری های توانبخشی است، نیز پیشنهاداتی است كه می تواند اجرایی شود.

وی با اشاره به حمایت های سازمان بیمه سلامت كشور از خدمات توانبخشی، با پیشنهاد تعریف بسته های خدمتی در حوزه بیمه ای گفت: آمادگی كمك و همكاری در این زمینه را داریم. امیدواریم پوشش بیمه ای به گونه ای پیش رود كه دانشگاه ها رغبت بیشتری برای مداخله در حوزه توانبخشی داشته باشند.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: ایجاد تولیت واحد برای حوزه توانبخشی، ادغام خدمات توانبخشی در نظام شبكه كشور، توسعه آموزش توانبخشی، افزایش مراكز تحت حاد، اختصاص پنج درصد از 150 هزار تخت بستری در بیمارستان های عمومی كشور به خدمات توانبخشی، ایجاد بانك اطلاعات جامع برای افراد دارای معلولیت، شكل گیری ساختار نظارت، ارزشیابی و اعتباربخشی خدمات توانبخشی، تدوین سیاست های تشویقی برای متخصصان این حوزه و تولید شواهد علمی، راهكار های تقویت این حوزه هستند.

دكتر خانكه با اشاره به لزوم توجه بیشتر به حوزه سلامت اجتماعی در نظام سلامت كشور گفت: حجم زیادی از بار سلامت از بخش های بیرونی نظام سلامت است، مثلا ما در حوادث ترافیكی اصلا نقشی نداریم، اما سالی 40 هزار معلول به نظام سلامت تحمیل می شود و سالانه 500 هزار مراجعه به نظام سلامت در این بخش داریم.

رصدخانه سلامت اجتماعی

وی افزود: نظام سلامت در آلودگی هوا نقشی ندارد، اما بیماران متاثر از آلودگی هوا، به مراكز نظام سلامت مراجعه می كنند. بار كمبود سواد سلامت جامعه، بر دوش ماست و در واقع، باری كه به نظام سلامت تحمیل می شود، از جانب حوزه های اجتماعی است كه انتظار می رود بتوانیم یك رصدخانه سلامت اجتماعی در كشور داشته باشیم تا این شاخص ها را رصد كنیم و بتوانیم در سیاستگذاری ها، از آن ها كمك بگیریم.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در همین راستا، از افتتاح دانشكده سلامت اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی خبر داد و گفت: این دانشكده، نخستین دانشكده سلامت اجتماعی در منطقه است كه در زمینه ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی حوزه سلامت اجتماعی فعالیت خواهد كرد.