گروه رفاه اجتماعی خبرگزاری فارس - مهدی امیری پور: اینجا تمام كودكان یك «نام خانوادگی» دارند و كودكان بدون سرپرست را به نام «حكیمی» می شناسند، می پرسید چرا، دلیلش را باید در نام محمدرضا حكیم زاده لاهیجی جست وجو كرد، پزشكی كه توانست با روحیه خیرخواهانه عملیات احداث آسایشگاه كهریزك تهران را آغاز كند و حالا پس از چندین دهه از آن روزها، كهریزك دیگری با همان نام در البرز بنا شده است.

 قریب به 20 سال از آغازین روزهای فعالیت آسایشگاه كهریزك البرز می گذرد، می توان گفت اینجا كلاس درسی برای افراد دارای معلولیت است، آن هم معلولان ذهنی و افراد دارای اختلال اُتیسم. مدرسه ای كه هر روز  كلاس های درسش به واسطه حضور مربیانی نیكوكار دایر است.

اگر نگاهی به نقشه هوایی این آسایشگاه بیاندازید با انبوهی از سالن ها و آپارتمان ها روبرو می شوید كه داخل هر كدام ماجراهای جالب و جذابی در جریان است. از بنای ساختمان ها به وضوح پیداست كه اینجا با سایر آسایشگاه ها متفاوت تر است، ساختمان آقاقیا كه درمانگاهی است به نام دكتر حكیم زاده و نیازهای درمانی تمام افراد آنجا را برطرف می كند، ساختمان یاس نیز به مركز جامع توانبخشی معلولان اختصاص دارد و ساختمان های لاله و رُز هر كدام برای آسایشگاه سالمندان مردان و زنان در نظر گرفته شده اند، در نهایت نیز ساختمان نیلوفر مخصوص توانبخشی كودكان دارای معلولیت است، بنایی كه امروز راوی قصه آن خواهیم بود.



كودكان بی سرپرست مهمان آسایشگاه

پس از ورود به اینجا به سمت مركز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی كودكان معلول ذهنی می رویم، ساختمانی 3 در طبقه همكف كه به كودكان كم توان و اُتیسم زیر 14 سال اختصاص دارد. در این ساختمان سنا رجبی، مدیر مركز جامع كودكان نیلوفر آسایشگاه خیریه كهریزك استان البرز ما را همراهی كرد تا جزییاتی از بیماری و اختلالات پیش روی كودكان، امكانات و خدمات در دسترس این كودكان را  ارائه دهد.



وی درباره این مركز می گوید: آسایشگاه خیریه به صورت شبانه روزی ارائه خدمت می دهد و برای نگهداری این كودكان 6 اتاق طراحی شده، در حال حاضر در این مركز 108 كودك در این مركز نگهداری می شود و این اتاق ها براساس سطح ذهنی و سنی كودكان تقسیم بندی شده اند.

 بهره هوشی این كودكان 25 است!

در ادامه همین توضیحات، اشاره ای به مكان نگهداری كودكان شد، 70 درصد از جمعیت نگهداری شده بی خانمان و فاقد سرپرست هستند و مابقی نیز به دلیل عدم توانمندی خانواده ها در امر نگهداری، به اینجا سپرده شده اند.



این توضیحات به همین جا ختم نمی شود،مدیر مركز جامع توانبخشی كودكان نیلوفر آسایشگاه خیریه كهریزك استان البرز می گوید: این كودكان دارای بهره های هوشی 25 بوده و حمایت پذیر هستند، در این حالت كودك نمی تواند هیچ اقدامی را به تنهایی انجام دهد و یادگیری او در حد پایینی است، برهمین اساس است كه ما نیازمندی های این كودكان از نگهداری تا آموزش را با حضور مددكاران و همكاران دیگر انجام می دهیم.

در ادامه همین همراهی ها، توقف ما در اتاق هایی بود كه كودكان دارای اختلال ذهنی نگهداری می شدند، خانم رجبی در این باره تأكید می كند: ما در این مركز خدمات آموزشی و توانبخشی برای تمام كودكان ارائه می دهیم، كودكان دارای مربی آموزشی هستند كه هر روز با آن كار می كنند و از طرفی هم ما دو مركز روزانه اوتیسم و روزانه ذهنی داریم كه كودكان می توانند از خدمات روزانه این مركز نیز بهره مند شوند.

آموزش پذیری كودكان دارای اختلال ذهنی

توجه به علائق كودكان بسیار حائز اهمیت است، در بدو ورود این آسایشگاه، كاركنان بخش توانبخشی، پزشك مركز و ... او را ارزیابی می كنند كه نیازمند چه خدماتی است و براساس این اولویت بندی خدمات كار درمانی، گفتار درمانی، فیزیوتراپی به صورت ماهانه ارائه می شود. در كنار این نیز خدمات فوق العاده ای مانند ورزش، هنر، موسیقی و برنامه های تفریحی برای آن ها حتی در خارج از آسایشگاه نیز اعطاء می شود.

خانم رجبی از آموزش پذیری برخی از كودكان حاضر در این آسایشگاه می گوید و ابراز می كند: در حال حاضر 8 نفر از كودكان دارای اختلال ذهنی در آسایشگاه آموزش پذیر شده اند و به مدارس استثنایی می روند.



همچنان با مدیر مركز جامع توانبخشی كودكان آسایشگاه خیریه كهریزك همراه هستیم، ما را به اتاق دیگری هدایت می كند، اینجا مملو از كودكانی است كه هر كدام دارای یك اختلالی هستند، یكی از كودكان به ماكروسفالی( بزرگی بیش از حد سر) مبتلا است و دیگری به اختلال سندرم دان، آن یكی هم به اختلال تكاملی و بیماری سی پی (cp) ، اما هر چه هست اینجا پرستاران و مددكاران 24 ساعته مراقب این كودكان هستند.

اینجا همه یك «نام خانوادگی» دارند!

ما را به اتاق دیگری هدایت كردند، اما نكته جالب آنجاست كه  اینجا تمام كودكان بی سرپرست را به نام «حكیمی» می شناسند، برخی از آنها حكیمی طیب نام دارند و برخی دیگر نیز حكیمی زاهد، دلیل آن هم به سبب آن است كه مؤسس خیریه كهریزك آقای حكیمی زاده بوده و برای نخستین بار كهریزك را به بهره برداری رسانده و به پاسداشت ماندگاری نام وی، نام كودكان بی سرپرست را به همین اسم نامگذاری كرده اند.

یكی از آن كودكانی كه توجه ما را جلب كرد،«كیان» بود، كودكی بدون سرپرست كه در یكی از بیمارستان های تهران رها می شود، او در سوم مهر ماه سال 1400 به دنیا آمده و از شیرخوارگاه امام علی (ع) به بهزیستی و سپس به كهریزك البرز منتقل می شود.



كیان در ابتدای ورود به آسایشگاه، دارای «اختلال تكاملی و كلستومی( جراحی برای خروج محتویات روده) و آنوس بسته(مقعد بسته)» بوده اما با تلاش و مراقبت این مددكاران، حالا از بیماری نجات یافته و عمل جراحی «حفره آنوس» برای این كودك انجام شده است.

كیان نیازمند یك پیگیری دیگر برای درمان است، آن هم به خاطر مشكلات قلبی است و اگر این مشكل او نیز حل شود به زودی او را به شیرخوارگاه می فرستند تا در صف فرزندخوانده ها قرار بگیرد.

ماجرای پذیرفتن یك كودك به فرزندخواندگی در آسایشگاه

در همین حین از خانم رجبی سوال كردیم آیا كودكی از اینجا به فرزندخواندگی پذیرفته شده است؟ او پاسخ می دهد: یكی از همین كودكان به نام «كارینا» كه با مشكل «پاچنبری یا كلاب فوت» ( قسمت جلو و عقب پا به سمت داخل چرخیده است) روبرو بود، پس از چندبار عمل جراحی و گچ گیری به یكی از بهیاران آسایشگاه كه به این كودك علاقه مند بود به عنوان فرزندخوانده سپرده شد.

در ادامه حضورمان در آسایشگاه كهریزك، به مركز روزانه اُتیسم رفتیم، آسایشگاه كهریزك البرز یكی از مجهزترین مراكز روزانه در حیطه اُتیسم است، در این آسایشگاه كودكان ذهنی و اوتیسم را از هم جدا می كنند چرا كه كودكان اتیسم مشكلات خاص تری دارند و نیازمند آموزش های ویژه تری هستند.

در این آسایشگاه اتاق مهارت های زندگی را ایجاد كرده اند كه در آن به كودكان اُتیسم مهارت ها را آموزش می دهند، اتاق تیچ نیز یكی از آن اتاق های تخصصی است كه آموزش تقلید و پیروی كردن را به كودكان می آموزد.

در این مركز روزانه اتاقی هم به آموختن مهارت های زندگی اختصاص داده شده است، اینجا مهارت ها را تمرین می كنند تا بتوانند در محیط زندگی این كارها را انجام دهند، مانند خرید میوه ، خرید نان و حضور در مطب پزشك و ...، اینها بخشی از آن تمرین ها به شمار می آیند.

مدیر مركز جامع توانبخشی كودكان آسایشگاه خیریه كهریزك درباره رفتار كودكان دارای اختلال اُتیسم عنوان می كند: بیماران اُتیسم با مشكلات بیش حسی و یا كم حسی روبرو هستند، به همین سبب است كه شاید شن بازی، گل بازی و آب درمانی بتواند به ایجاد تعادل حسی در آنها كمك كند. ما در سالهای گذشته در مركز اُتیسم، كودكان را به باشگاه سوار كاری می فرستادیم و آنها اسب درمانی می شدند، نتیجه این اقدامات در پژوهش بسیار مطلوبی آماده شد و این آموزش توانست روی مهارت های اجتماعی، كاهش كلیشه ها و مشكلات رفتاری كودكان دارای اختلال اُتیسم اثرگذار باشد.

كلام های كلیشه ای و آیینی؛ رفتارهای مشهود در مبتلایان به اُتیسم

در مركز اُتیسم، با محمد امین یكی از همین كودكان دارای اختلال اُتیسم آشنا شدیم، او عاشق كارت های بانكی است و به همین خاطر به سمت ما آمد، یك كارت بانكی به او دادیم تا بتواند با آن آموزش خرید از فروشگاه ها را تكرار كند، با او هم كلام شدیم، كلام های كلیشه ای و آیینی در رفتار او بسیار مشهود بود.



خانم رجبی به خانواده های دارای كودك اُتیسم توصیه ای دارد و بیان می كند: برخی از بیماران اُتیسم احساس خطر نمی كنند، اگر حواسمان به این كودكان نباشد احتمال ورود آنها به خیابان و تصادف آنها با خوردوها وجود دارد و ممكن است آسیب های جدی ببینند.

وی ادامه می دهد: ما آموزش خانواده ها را به صورت ماهانه در دستور كار قرار داده ایم چرا كه این كودكان بخشی از روز را با ما زندگی می كنند و بخش دیگری را با خانواده، پس نیاز است خانواده ها به شیوه های درست مواجهه با كودكان دارای اختلال اُتیسم آگاه باشند.

در نهایت خانم رجبی ما را به اتاقی هدایت كرد، همان طوری كه در تصاویر می بینید این اتاق بسیار تاریك است و در آن كودكان آموزش های ساختارمند را فرا می گیرند تا در محیط های مختلف رفتارهای مشخص از خود نشان بدهند، تقلید و پیروی كردن را بیاموزند و این آموزش ها به صورت انفرادی و گروهی به كودك داده می شود.



یكی از بخش های جالب توجه در آسایشگاه كهریزك، برنامه های هنری و سرگرمی برای كودكان دارای اختلال ذهنی است، مربیان در اتاقی بزرگ به این كودكان نقاشی كردن و تولید یك اثر هنری را می آموزند، این اقدام می تواند در افزایش میزان عزت نفس كودكان تأثیر بسزایی داشته باشد.

اما نكته حائز اهمیت و ارزشمند دیگر آنجاست كه این نقاشی های كودكان را به فروش نمی رسانند، بلكه آن ها روی ساك و یا لیوان هایی به چاپ می رسند و در معرض دید عموم مردم قرار می گیرند.

لطفاً این آرزوها را برآورده كنید!

بخش پایانی حضور ما در كهریزك البرز به درخت آرزوها ختم شد، این آغاز یك ماجرا است، آغازی كه می تواند آرزوهای فراموش شده كودكان كهریزك نشین را برآورده كند.



بر صورت این درخت چندین زخم از آرزوهای كودكان به یادگار مانده، به امید آنكه یكی بیاید و این زخم ها را پانسمان كند و این درخت با تغییر فصل ها رنگ می بازد و نو نوار می شود، در زمستان ها یك رنگ دارد و تابستان ها رنگ دیگری و اینجا می نویسند چه آرزویی در دل و چه آرمانی در سر دارند.

پایان پیام/