به گزارش پایگاه خبری بانكداری الكترونیك، براساس اعلام این سازمان، از این پس افراد با همراه داشتن كارت ملی خود می توانند در مراجعه به تمامی مراكز درمانی، از خدمات پزشكی لازم برخوردار شوند. این طرح گام اول نسخه پزشكی آنلاین به حساب می آید.

با انتشار خبر توقف صدور دفترچه بیمه های كاغذی تامین اجتماعی از اول اسفند ماه، به نظر می رسد سرانجام طرح نسخه الكترونیك به عنوان یكی از اصلی ترین بخش های پروژه سلامت الكترونیك درحال تكمیل است. با عملیاتی شدن این امكان، دیگر افراد نیازی به مراجعه به دفاتر كارگزاری های تامین اجتماعی برای تمدید و تعویض دفترچه های بیمه ندارند. با گسترش استفاده پزشكان از این سامانه، به زودی پرونده الكترونیكی هر بیمار در پایگاه های اطلاعاتی كشور ثبت و در هر مراجعه جدید به هر پزشكی، تمام سوابق پزشكی بیمار برای پزشك معالج در دسترس خواهد بود.

حذف دفترچه كاغذی تامین اجتماعی براساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان تامین اجتماعی، بیش از 44 میلیون نفر از جمعیت كشور تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند. چهارشنبه هفته گذشته بود كه مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی كشور، از توقف چاپ و عرضه دفترچه جدید تامین اجتماعی از اول اسفند در تمامی شعب و كارگزاری ها خبر داد كه به نظر می رسد این اقدام، بتواند تاثیر بسزایی در تسریع اجرایی شدن هرچه بیشتر پروژه نسخه الكترونیك داشته باشد. براساس اظهار مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، برگه های باقی مانده دفترچه های فعلی همچنان قابل استفاده هستند و با شروع این طرح، محدودیتی بر آنها اعمال نمی شود.

با اجرایی شدن طرح نسخه الكترونیك، بیماران هنگام مراجعه به مطب پزشك تنها كافی است كارت ملی خود را به همراه داشته باشند. به این ترتیب پزشكان با وارد كردن شماره ملی بیمار در سامانه نسخه نویسی الكترونیك، علاوه بر مشاهده تمامی سوابق بیمه ای بیمار، می تواند تجویزهای لازم را انجام دهند. پس از این نیز، بیمار برای دریافت دارو كافی است با مراجعه به داروخانه و اعلام كد ملی و كد رهگیری پیامك شده، نسبت به دریافت داروها اقدام كند.

پس از عملی شدن این مرحله قرار است اجرای این طرح در مراكز درمانی غیرطرف قرارداد با بیمه نیز دنبال شود. بر این اساس، امیرعباس منوچهری، معاون درمان سازمان تامین اجتماعی از برنامه این سازمان برای فراهم كردن امكان استفاده مراكز درمانی غیرطرف قرارداد از سامانه نسخه الكترونیك تامین اجتماعی خبر داده و گفته است: با این كار در تمامی فرآیند اقدامات تشخیصی و درمانی از نسخه نویسی و نسخه پیچی و مراكز تشخیصی و درمانی اعم از طرف قرارداد یا غیرطرف قرارداد با سازمان تامین اجتماعی كه بیمار به آنها مراجعه می كند نیازی به استفاده از نسخه كاغذی نخواهد بود و تمامی فرآیند ها در بستر نسخه الكترونیك انجام می شود.

سالاری معتقد است، تمامی جزئیات و جوانب مختلف خدمت رسانی به جامعه تحت پوشش تامین اجتماعی در برنامه حذف دفترچه های كاغذی لحاظ شده است. وی در جلسه هفته گذشته این سازمان كه با هدف پیگیری روند پیشرفت طرح نسخه الكترونیك برگزار شده بود اعلام كرد: نحوه خدمت رسانی به بیمه شدگان در مطب پزشكان و سایر مراكز درمانی اعم از طرف قرارداد و غیرطرف قرارداد به دقت برنامه ریزی شده است و اطمینان داریم كه در ایفای تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان با حذف دفترچه های كاغذی هیچ گونه اختلالی به وجود نخواهد آمد.

یكی از تمهیدات اندیشیده شده برای جلوگیری از ایجاد هرگونه وقفه در روند دریافت خدمات درمانی بیماران پس از آغاز طرح، ایجاد زمینه برای نسخه نویسی آفلاین است. در این راستا، معاون درمان سازمان تامین اجتماعی با اعلام فراهم شدن بسترهای لازم و تهیه شیوه نامه نسخه نویسی آفلاین در سامانه نسخه الكترونیك سازمان تامین اجتماعی گفته است: با ایجاد امكان نسخه نویسی آفلاین، اختلالات احتمالی این حوزه اعم از كندی اینترنت یا قطعی سامانه پوشش داده شود. براساس اعلام حمیدرضا متولی زاده، رئیس دفتر اسناد پزشكی، از ابتدای سال 99 تاكنون بیش از 79 هزار نسخه الكترونیك در مراكز طرف قرار داد سازمان تامین اجتماعی صادر شده است.

استفاده هرچه بیشتر پزشكان از سامانه نسخه الكترونیك، می تواند ارزش و كارآیی سامانه را افزایش داده به تكمیل هرچه بیشتر پرونده الكترونیك سلامت بیماران كمك كنند. در برنامه تدوین شده برای اجرای این طرح، پزشكان هیچ اجباری به استفاده از سامانه نسخه نویسی الكترونیك ندارند و در صورت تمایل حتی می توانند در سرنسخه های خود نیز دارو تجویز كنند؛ با این حال با هدف ترغیب آنها در به كارگیری سامانه مذكور، قرار است مشوق هایی برای پزشكان در نظر گرفته شود.

از آنجا كه برنامه سازمان تامین اجتماعی ترغیب و تشویق پزشكان برای استفاده از سامانه نسخه الكترونیك است،قرار است 95درصد سهم سازمان تامین اجتماعی از هزینه ویزیت برای پزشكان دارای امضای الكترونیك و 80درصد این سهم برای سایر پزشكان به روز پرداخت شود.

براساس اعلام مهدی ناصحی، مدیرعامل بیمه سلامت كشور، قرار است در صورت استفاده پزشك از نسخه الكترونیك، در هر نسخه مبلغ 5هزار تومان مازاد به وی پرداخت شود. همچنین قرار است امكان اعطای تسهیلات برای خرید سخت افزارهای مورد نیاز نیز از سوی بانك های طرف قرارداد به این دسته پزشكان فراهم شود.

حمیدرضا صفی خانی، مدیر پروژه نسخه الكترونیك سازمان تامین اجتماعی نیز در تشریح پیشرفت های این طرح اعلام كرده است: بیمه مركزی هفته گذشته API سازمان تامین اجتماعی را به بیمه های تجاری ابلاغ كرده و بیمه های تكمیلی به زودی آن را پیاده سازی خواهند كرد.

وی استفاده از نرم افزار ویژه تبادل اطلاعات بین سامانه ای (API) سازمان تامین اجتماعی توسط سامانه های مراكز درمانی طرف قرارداد را گامی بسیار مهم در زمینه پیشبرد طرح نسخه الكترونیك عنوان كرد و گفت: رشد چشمگیری در استفاده از (API) سازمان تامین اجتماعی داشته ایم. طی هفته گذشته ١٧ هزار تراكنش از طریق (API) انجام شده است و امیدواریم به زودی 60 درصد تراكنش ها در این بستر انجام شود.

چالش های اجرایی پروژه نسخه الكترونیك در سال های اخیر، با وجود آنكه رشد شركت ها و استارت آپ های حوزه پزشكی نسبت به دیگر كسب وكارهای دیجیتال كشور بسیار كند بوده است، اما اقدامات خوبی انجام گرفته و برخی شركت های خصوصی در تلاش برای به كارگیری جدیدترین تكنولوژی ها برای بهبود فضای سلامت كشور هستند.

شاهین طبری، از فعالان بخش خصوصی حوزه سلامت الكترونیك در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» می گوید: جای امیدواری است كه پس از كش وقوس های بسیار سرانجام این پروژه درحال عملی شدن است. وی تاكید می كند: در این پروژه به دلیل تعدد دست اندركاران و بازیگران حوزه، ایجاد هماهنگی و جلب موافقت و همراهی تمامی بخش ها و نهادها بسیار دشوار است. در راستای حل تعارضات بسیاری كه از نظر اطلاعاتی، زیرساختی و نوع ارائه خدمات میان بیمه های مختلف وجود داشت، جلساتی برگزار شد و برای رسیدن به یك توپولوژی واحد و فراسازمانی تلاش بسیاری شد. طبری می افزاید: بخش خصوصی نیز به عنوان جزئی از این حوزه، در این جلسات حضور داشت و تا حدی توانسته است جایگاه خود را پیدا كند اما با این حال تعامل با سازمان های بزرگ به دلیل بوروكراسی ها و قواعد خاصی كه دارند بسیار سخت است و این اندكی كار را كند می كند. طبری معتقد است: با ایجاد استانداردهایی می شد این روند ارتباطی را تسریع و تسهیل كرد.

این فعال بخش خصوصی تصریح می كند: هنوز بیمه ها، وزارتخانه و سازمان های ذی نفع، آنچنان كه باید به ذهنیت واحدی نرسیده اند اما باید اذعان كرد كه پیشرفت های بزرگی اتفاق افتاده است.

بتول مهرشاد، مشاور فنی مدیر پروژه نسخه الكترونیك سازمان تامین اجتماعی نیز در تشریح چالش های اجرای طرح نسخه الكترونیك در گفت وگو با خبرگزاری مهر گفته است: در لایه های فنی بخشی نگری می تواند تاثیر منفی بیشتری در حوزه نسخه الكترونیك ایجاد كند و وقتی تیمی در بخشی از دولت، سامانه ای را پی ریزی می كند برای پیشبرد برنامه های ملی و همكاری با سایر اجزای دولت باید آمادگی بیشتری داشته باشد و مقاومت در برابر تغییرات در این حوزه ها آسیب رسانی بالاتری خواهد داشت.

وی تاكید كرده است، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در تحقق پروژه های بزرگی مانند طرح نسخه الكترونیك كه پروژه ای ملی به حساب می آید، از مهم ترین اولویت های مغفول مانده در سامانه های دیجیتالی مرتبط با نظام سلامت است. با این حال مهرشاد در ادامه افزوده است، فارغ از ظرفیت های بالایی كه در بخش خصوصی وجود دارد، با توجه به محدودیت توان این تیم ها، نمی توانند سرعت و حجم توسعه پروژه های ملی را در زمان مناسب پاسخگو باشند.

مشاور فنی مدیر پروژه نسخه الكترونیك سازمان تامین اجتماعی با اشاره به وجود سامانه های متعدد مورد استفاده ارگان های مختلف و بخش خصوصی فعال در نظام سلامت، ادامه داده است: یكی از علت های اصلی محدودیت در تعمیم پذیری طرح های ملی، عدم استانداردسازی سامانه ها و سرویس هایی است كه توسعه داده شده است.

مهرشاد معتقد است، زمانی كه این انحصار فنی با نگاه بخشی نگر تركیب می شود بزرگ ترین موانع برای توسعه بستر دیجیتال شكل می گیرد و حوزه های مختلف در دولت به جای هم افزایی؛ در واقع با وجود رویكردهای بخشی نگر در لایه فنی و همچنین در لایه سیاست گذاری و اجرا، هدف اصلی را نادیده گرفته و حتی مانع كار یكدیگر می شوند.

مشاور فنی مدیر پروژه نسخه الكترونیك تاكید دارد كه درحوزه سلامت دیجیتال به علت تعدد ذی نفعان و گستردگی و پیچیدگی كار، به هیچ عنوان امكان استفاده از یك سامانه واحد وجود ندارد. بنابراین ساختار نرم افزاری در این حوزه با حوزه مالیات یا حوزه بانكی بسیار متفاوت است. وی می گوید: به دلیل تعدد انواع سامانه های سلامت و نیاز به تعامل ذی نفعان مختلف، باید امكان تبادل بین سامانه ها فراهم باشد.

وی با اشاره به شرایط فعلی سازمان تامین اجتماعی درحوزه سلامت الكترونیك گفت: سازمان تامین اجتماعی از سال های قبل درحوزه طرح های سلامت دیجیتال اقدام كرده بود ولی سرعت توسعه طرح نسخه الكترونیك از زمان بندی كشوری عقب بود. مهرشاد افزوده است: خوشبختانه در بازه ای كوتاه برنامه اجرایی كه تدوین كرده بودیم محقق شد و در پاییز به نسبت تابستان با رشدی 400 درصدی در مشاركت درمانگران و رشدی 25 درصدی در میزان تراكنش ها مواجه شدیم.

مزایای تحقق نسخه الكترونیك با تمام موانع و چالش های موجود، تحقق این پروژه با فراهم كردن زمینه های ایجاد پرونده الكترونیك بیمار، می تواند بهبود قابل توجهی در سیستم درمانی كشور ایجاد كند. كارشناسان معتقدند با توجه به كد بندی شدن داروها و اقدامات درمانی، به كارگیری نسخه های الكترونیك می تواند تاثیر بسزایی در رفع مشكل بدخوانی نسخه ها و فروش داروی اشتباه داشته باشد. از طرف دیگر، با توجه به اتصال تمامی مراكز درمانی و داروخانه ای در سراسر كشور، امكان استعلام وضعیت موجودی داروهای خاص، در داروخانه های سراسر كشور میسر می شود. حذف دست به دست شدن دفترچه های كاغذای در محیط های آلوده ای مانند مطب ها و بیمارستان ها نیز از دیگر مزیت های اجرای این طرح است كه تاثیر آن در شیوع اخیر كرونا بسیار محسوس تر است.

گفته می شود هر كدام از سازمان های بیمه گر در سال به طور تقریبی 100 میلیارد تومان برای كاغذ و چاپ دفترچه بیمه هزینه می كنند. با گسترش به كارگیری نسخه الكترونیك می توان مبلغ صرفه جویی شده را در بخش های دیگر سیستم درمانی كشور به كار گرفت.

منبع: دنیای اقتصاد