بروجرد - ایرنا - روز جهانی معلولان فرصتی برای دیدن و شنیدن این قشر بی صدا از نمایی نزدیك و واقعی تر است، افرادی كه فراتر از نگاه خیریه ای و دلسوزانه نیازمند نگاهی واقع بینانه و تحول آفرین هستند تا بتوان زمینه رسیدن آنها به جهانی برابر و قابل دسترس را فراهم كرد.

به گزارش ایرنا، محور و شعار امسال روز جهانی افراد دارای معلولیت ضرورتی همیشگی برای این قشر از جامعه است و می طلبد در تمام دوران و زمان ها فارغ از روز یا هفته و مناسبتی خاص و محدود مورد توجه باشد، شعار راه حل های تحول آفرین برای توسعه فراگیر نقش نوآوری در ایجاد جهانی قابل دسترس و برابر است كه می تواند برنامه ای درازمدت و متعالی برای دستگاه های متولی رسیدگی به افراد دارای معلولیت باشد و پیرو آن در لایه های مختلف جامعه فرهنگ سازی و آموزش داده شود.

در عبارتی ساده و قابل فهم می توان گفت؛ با واژه معلول خیلی سختگیر نباشیم، از واژه معلول نهراسیم، نسبت به آن لازم نیست نگاهی حساس، ترحم آمیز و صدقه ای و دلسوزانه داشت كافیست كاملا، واقع بینانه و با دیدگاهی تحول آفرین به آن نگاه شود و با معلول و معلولان رفتاری در شان و مناسب صورت گیرد.

رفتار در شان این قشر دقیقا آن چیزی است كه در جزییات روزمره زندگی هر كدام از افراد دارای معلولیت می توان مشاهده كرد و در جملاتی اثرگذار بیان كرد؛ فراهم كردن فرصتی برابر برای آنها تا ورودی آسان تر به جامعه و مشاركت اجتماعی داشته باشند، نگاهی كه لازمه آن ارائه راهكارهای توسعه فراگیر و همراهی آنها در رسیدن به جهانی قابل دسترس است تا آنها بتوانند از حصار خانه نشینی بیرون آیند.

می توان نگاه ساده تری به مقوله معلولیت داشت و به همان نسبت راه حل هایی داد تا آنها به سادگی بتوانند زندگی كنند و دیده شوند. ساده ترین تعریف معلولیت این است كه بپذیریم معلول به افرادی كه وابسته به علتی، تفاوتی با افراد عادی دارند به این صورت كه فردی كه عضوی از بدن خود را ندارد یا قسمتی از بدن او به شكل طبیعی خود كار نمی كند، او یك فرد دارای معلولیت است.

مدیر و روانشناس بالینی مركز توانبخشی اوتیسم حكمت بروجرد در این خصوص در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: نقص در سیستم مغزی، حسی، جسمی، نابینایی، ناشنوایی، ناتوانی ذهنی، ناتوانی جسمی و موارد مشابه همگی مصادیق معلولیت در افراد هستند، اگر خودمان معلول هستیم یا فرد دارای معلولیت در كنار ما است؛ سخت نگیریم، از واژه ها و تفاوت ها نهراسید، با پذیرش این تفاوت ها به خودمان یا دیگران كمك كنیم و برای ساختن جامعه ای دسترس پذیر برای این افراد تلاش كنیم.

سمیه كریمی با تاكید بر اینكه مشاركت اجتماعی معلولان اهمیت ویژه ای دارد، اظهار داشت: افراد معلول باید در تصمیم گیری ها، به ویژه درخصوص سازمان هایی كه اعضای آن از معلولان تشكیل شده، یا معلولان در آن عضویت دارند و برای معلولان خدمت رسانی می كنند، مشاركت جدی و تاثیرگذار داشته باشند، كمك به تشكیل گروه های خودیار به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص معلولان، از مهم ترین اقدامات برای مشاركت این گروه است.

وی افزود: تشكیل جوامع خاص معلولان نیز می تواند پاسخگوی نیازهای آنان باشد، از سوی دیگر، وجود چنین تشكیلاتی، موجب می شود تا افراد ضمن برخورداری از رابطه اجتماعی، استقلال اقتصادی، احترام اجتماعی، دسترسی به خدمات تخصصی و نیز زندگی زناشویی و تشكیل خانواده بتوانند دیدگاه ها و ایده هایشان را مطرح، و در مورد مسایل مربوط به زندگی خود، تصمیم گیری كنند.

كریمی یادآور شد: اشتغال هر فرد، موجب استقلال اقتصادی او می شود، داشتن شغل، به شخص هویت و موقعیت اجتماعی بخشیده و در او اعتماد به نفس به وجود می آورد، تعداد زیادی از معلولان با وجود گذراندن دوره های تحصیلات عالی و كسب دانش و مهارت لازم، نمی توانند به اشتغال مناسب برسند.

وی گفت: در زمینه اشتغال زایی برای معلولان، تبعیض قابل توجهی وجود دارد و گاه میزان بیكاری میان معلولان 2 برابر بیكاران عادی است؛ در صورتی كه براساس قانون، دولت موظف است سه درصد از اشتغال را به معلولان اختصاص دهد، ولی این قانون تاكنون به صورت مطلوب اجرا نشده و شاهدیم كه موضوع اشتغال معلولان، با بی مهری روبه رو گردیده است، به ناچار تعداد قابل توجهی از آنان، باید بیشترین وقت خود را در میان خانوده سپری كرده و زندگی خود را به سختی ادامه دهند.

این روانشناس بالینی ضمن تاكید بر این پیام ساده و اجتماعی كه یاری رسان افراد متفاوت با خود باشیم، ادامه داد: یاری رساندن به هم نوع، فضیلتی بزرگ در تمام جوامع انسانی و متمدن است كه در اسلام نیز سفارش زیادی به آن شده است، البته این كمك باید به حال كمك گیرنده مفید باشد و موجب ناراحتی او نشود، كسانی كه با انگیزه خودنمایی، ارضای حس خود بزرگ بینی و فخرفروشی به دیگران كمك می كنند، راه خطا می روند.

كریمی افزود: كمك به افراد معلول، برداشتن همه موانع و مشكلات نیست، بلكه كمك به انجام كاری است كه این افراد از عهده آن برنمی آیند، فراهم ساختن امكانات شركت واقعی معلولان جسمی در زندگی اجتماعی، در آن ها دلگرمی، اعتماد به نفس و نشاط می آفریند.

آیا اوتیسم یك معلولیت محسوب می شود

مدیر مركز توانبخشی اوتیسم حكمت بروجرد با بیان اینكه اختلال طیف اوتیسم (ASD) یا اوتیسم، یك وضعیت عصبی رشدی است كه بر توانایی فرد در یادگیری، برقراری ارتباط و تعامل با دیگران تأثیر می گذارد، گفت: اغلب قبل از 2 سالگی تشخیص داده می شود با این حال، می توان آن را در هر زمانی از زندگی، از جمله بزرگسالی، تشخیص داد.

وی افزود: از نظر پزشكی و قانونی، اوتیسم یك معلولیت است، اما به گفته متخصصان سلامت روان، همه افراد مبتلا به اوتیسم به عنوان معلول شناخته نمی شوند، اختلال اوتیسم در یك طیف یا پیوستار از خفیف تا شدید قابل شناسایی و تشخیص است و افراد مبتلا یا درگیر با این اختلال با طیف متنوعی از علایم در رفتار و ارتباط و تعاملات دیده می شوند.

مدیر مركز توانبخشی اوتیسم بروجرد با تاكید بر اینكه معلولان باید فرصت یابند تا استعدادهای خلاق هنری و فكری خود را رشد دهند، بیان كرد: این افراد نه تنها برای منافع خود، بلكه برای غنی سازی جامعه به كار گرفته شوند به این منظور، باید دسترسی آنان برای مشاركت در فعالیت های فرهنگی تضمین شود، تهیه ابزار كمك ارتباطی برای طیف معلولیت ها تهیه منابع علمی و ابزار آموزشی به اشكال مختلف برای انواع معلولیت ها لازمه دسترسی آنها به جامعه ای برابر است.

وی افزود: ایجاد زیر ساخت های دسترس پذیر جهت استفاده از امكانات تفریحی برای این افراد اهمیت بالایی دارد و نباید در پیچ و خم و سختی های سایر مشكلات آنها نادیده گرفته شود یا كم اهمیت تلقی شود.

این روانشناس بالینی در بیان اهمیت تفریح و سرگرمی برای افراد دارای معلولیت گفت: توجه به تفریح و ورزش، موجب سلامت جسمی و بهداشت روانی بخش عظیمی از نیروی خلاق معلولان را فراهم می آورد، بیشتر این افراد نمی توانند از امكانات تفریحی موجود در سطح جامعه استفاده مناسب كنند؛ چرا كه محیط های تفریحی و ورزشی، با شرایط فیزیكی و بدنی معلولان متناسب نیست، شایسته است كه مسوولان، درصدی از امكانات رفاهی و ورزشی را به معلولان اختصاص دهند، تا آنها نیز مانند سایر افراد جامعه، از این امكانات استفاده نمایند.

كریمی در خصوص اینكه در خانواده و در جامعه چگونه با این افراد ارتباط بگیریم، گفت: ارتباط مبتنی بر احترام و نه ترحم یك اصل ضروری است، آنچه در ارتباطات اجتماعی با معلول باید در نظر گرفت، این نكته است كه ارتباط با آنها، باید همراه احترام باشد و از ترحم با آنها خودداری كرد، تفاوت این 2 نوع رفتار در این است كه در اولی، طرفِ مورد احترام، انسانی بزرگ به شمار می آید؛ اما در گزینه ترحم، مخاطبْ انسانی ذلیل و خوار شمرده می شود كه باید همواره دست او را گرفت و به شخصیت و روحیات وی، اندك توجهی نمی شود.

وی تاكید كرد: در خصوص ارتباط با معلولان همواره باید به خاطر داشته باشیم كه آنچه توانایی را می سازد، اراده است و اراده اگر بخواهد جاری شود، هیچ بهانه ای را نمی شناسد.

هفت هزار مددجوی بهزیستی بروجرد و ضرورت مناسب سازی

بنا بر گفته رییس اداره بهزیستی بروجرد هم اكنون هفت هزار معلول با معلولیت های مختلف شامل جسمی، حركتی، شنوایی، ضایعه نخاعی و از كارافتادگی تحت پوشش بهزیستی این شهرستان هستند كه مناسب سازی یكی از مطالبات اولیه این قشر از جامعه است و باید رعایت شود، با توجه به اینكه امروز علاوه بر معلولان، جانبازان و سالمندان و برخی بیماران با شرایط خاص در خصوص مناسب سازی با مشكل مواجه هستند، ضرورت این مسئله بیشتر می شود.

كرم رضا پیردایه افزود: شهرداری یكی از اعضای مهم ستاد مناسب سازی است كه مناسب سازی اماكن عمومی، دولتی و غیردولتی، معابر عمومی، فضاهای عمومی و پارك ها و پیاده روها را دنبال می كند، شرط اولیه صدور پروانه ساختمان یا پایان كار تمامی اماكن عمومی دولتی و غیردولتی منوط به رعایت اصول مناسب سازی و دسترسی آسان برای جامعه هدف بهزیستی است.
وی بیان كرد: رعایت ضوابط و اصول مناسب سازی، م سئله ای است كه باید به عنوان یك اولویت همیشه مورد توجه قرار گیرد.

رییس اداره بهزیستی بروجرد گفت: 500 خانواده چند معلولیتی در شهرستان بروجرد تحت پوشش بهزیستی هستند كه علاوه بر حمایت هایی كه از سایر معلولان می شود در حوزه مسكن نیز مورد توجه ویژه قرار دارند. اغلب معلولیت ها در دسته بندی معولیت های جسمی و حركتی قرار دارند و منظور از خانواده های چند معلولیتی این است كه در خانواده ای چند عضو معلول وجود دارد و به عبارتی معلولیت در بیش از یك عضو خانواده تكرار شده است.

در میان انبوه مشكلاتی كه در جامعه معلولان وجود دارد و در برگیرنده اشتغال و مسكن است مهمترین مشكلی كه جزیی ترین امورات روزمره آنها را متاثر می كند مسئله مناسب سازی است كه همواره هم با آنچه كه معلولان نیاز دارند فاصله دارد. رنج راه رفتن و حكایت مناسب سازی دقیق با آغاز حركت از خانه و رفتن به اجتماع ارتباط مستقیم دارد و چه بسیار افراد توانخواهی كه برای رهایی از وابستگی به دیگری ماندن در خانه را بر می گزینند.

آنچه كه همواره در بحث مناسب سازی مطرح می شود این است كه معلولیت یك تهدید بالقوه است، تصادف، سقوط از ارتفاع و حوادث كار همیشه وجود دارد و سالمندان، كودكان و بانوان در مقاطعی كم توان می شوند، بر این اساس امر مناسب سازی باید به یك فرهنگ عمومی تبدیل شود و نظارت مستقیم مهندسان ناظر این حساسیت را ایجاد می كند تا ضوابط مناسب سازی رعایت شود.

12 آذر (سوم دسامبر) به عنوان روز جهانی معلولان نام گذاری شده است، این روز در سراسر جهان با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره این گروه، درك و پذیرش افراد دارای معلولیت و تجلیل از دستاوردها و مشاركت این جمعیت نام گذاری شده است.