یكی از مهم ترین ساختارهای دهان ما كه اغلب چندان اهمیتی به آن نمی دهیم زبان است كه می تواند نشان دهندهٔ بیماری هایی باشد.

زبان هرچند عضو خیلی بزرگی از بدن نیست؛ اما مسئولیت های مهمی دارد. بدون زبان چگونه می توانیم حرف بزنیم یا غذا بخوریم؟ زبان اگر دچار مشكل و عارضه ای شود بر توانایی تنفس و نحوهٔ دریافت مزه ها اثر می گذارد. گاهی ممكن است زبان دچار مشكلاتی شود كه نتواند كارش را درست انجام دهد. مشكلات زبان انواع و اقسامی دارد و ناشی از عوامل متعددی است.
بدرنگی یا تغییر رنگ زبان، درد و تورم، زخم، سوزش و تغییرات قابل توجه در بافت زبان یا مزه ها چند علامت از بیماری های زبان هستند كه در طیف برفك های دهانی كه در نوزادان دیده می شوند تا لكوپلاكیا (ضایعات سفید دهانی) كه می تواند علامتی از سرطان در بزرگسالان باشد قرار می گیرد.
برخی از مشكلات زبان نسبتاً معمول اند اما دیگر عوارض نادر هستند. برخی از آنها به راحتی درمان می شوند و برخی دیگر مداوای سختی دارند.

برفك دهان

برفك دهان یك عفونت قارچی دهان است كه معمولاً نوزادان و كودكان به آن دچار می شوند؛ اما ممكن است در افراد بزرگسالی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز روی دهد، مثلاً كسانی كه مبتلا به ویروس HIV هستند.
برفك دهان به صورت دانه های سفیدرنگ روی زبان و داخل لُپ دیده می شود كه ممكن است شبیه پنیر باشند. این عارضه می تواند روی لثه ها، لوزه ها یا سقف دهان نیز ایجاد شود.
علائم شامل موارد زیر می شوند:
. كاهش حس چشایی
. قرمزی و حساسیت داخل و گوشه های دهان
. احساس چیزی شبیه پنبه در داخل دهان
داروهای ضدقارچ می توانند به درمان برفك دهان كمك كنند؛ اما حتماً پزشك باید این عارضه را تشخیص داده و درمان را تجویز كند.

شیار زبان یا زبان شیاردار باعث می شود ترك هایی روی زبان ایجاد شود یا چین و چروك هایی روی سطح زبان به وجود بیاید. این ترك ها می توانند كم عمق یا سطحی، چند تا و یا فقط یكی باشند. این عارضه در افراد سنین بالاتر شایع است و مردها بیش از زن ها به آن دچار می شوند. شیار زبان خطری ندارد و مُسری نیست

بیماری كاوازاكی

بیماری كاوازاكی كه به آن سندرم كاوازاكی نیز می گویند یك عارضهٔ التهابی سیستمیك جدی و نادر است كه معمولاً كودكان را درگیر كرده و اغلب با یك عفونت همراه است. وقتی این عارضه روی می دهد، سیستم ایمنی به رگ های خونی آسیب می زند. در نتیجه رگ های خونی باریك و ملتهب شده یا كاملاً بسته می شوند. در این عارضه زبان به رنگ قرمز درمی آید كه به آن زبان توت فرنگی هم گفته می شود.
گاهی بیماری كاوازاكی دیوارهٔ عروق كرونری قلب را درگیر می كند، یعنی عروقی كه اكسیژن و خون را برای قلب تأمین می كنند.
پیامدهای این عارضه عبارت اند از:
. التهاب قلب
. مشكلات دریچهٔ قلب
. آنوریسم
این بیماری معمولاً در بیمارستان درمان می شود.

گلوسیت رومبوئید میانی این بیماری باعث می شود پوشش طبیعی زبان از بین برود. ته، وسط و نوك زبان دارای بافتی نرم و قرمز و مسطح است و ناحیه ای با برآمدگی های ریزی دارد كه تقریباً 2 تا 3 سانتیمتر سطح دارند. این عارضه یك عفونت قارچی مزمن است.
تقریباً یك درصد از افراد دچار این بیماری می شوند كه معمولاً مردان 30 تا 50 ساله اند. گلوسیت رومبوئید میانی علائمی ندارد یا علائم بسیار كم اند، بنابراین تشخیص این بیماری باید توسط پزشك داده شود و درمان مناسب تجویز گردد.
شیار زبان

شیار زبان یا زبان شیاردار باعث می شود ترك هایی روی زبان ایجاد شود یا چین و چروك هایی روی سطح زبان به وجود بیاید. این ترك ها می توانند كم عمق یا سطحی، چند تا و یا فقط یكی باشند. این عارضه در افراد سنین بالاتر شایع است و مردها بیش از زن ها به آن دچار می شوند. شیار زبان خطری ندارد و مُسری نیست.

التهاب زبان یا گلوسیت آتروفیك این بیماری می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
. یك آسیب
. یك واكنش آلرژیك
. بیماری ها
. آنمی
. سوءتغذیه
التهاب زبان می تواند در اثر كمبود ویتامین یا املاحی مانند آهن، فولیك اسید، زینك (روی) و ویتامین B12 نیز رخ دهد.
برخی از علامت های التهاب زبان:
. تورم، سوزش یا خارش در زبان
. تغییر رنگ زبان
. مشكل در بلعیدن
تشخیص درست این بیماری باید فقط توسط پزشك داده شود.
زبان جغرافیایی

زبان جغرافیایی روی نوك زبان و طرفین آن ظاهر می شود. وقتی فرد این عارضه را دارد، زبانش دارای قسمت هایی قرمز و صاف با اندازه هایی متفاوت می شود. گاهی ضایعه هایی به نام استوماتیت روی لپ ها، زیر زبان، روی لثه یا سقف دهان ظاهر می شوند.
هرچند علت این بیماری مشخص نیست؛ اما پزشكان عواملی را به آن مرتبط می دانند:
. آلرژی ها
. اختلالات هورمونی
. دیابت
. عوامل روحی و روانی
كارشناسان می گویند زبان جغرافیایی نوعی پسوریازیس دهانی است.

زبان مودار بیماری زبان مودار معمولاً یك پوشش غیرمعمول روی سطح زبان ایجاد می كند. در واقع زبان مودار موقعی ایجاد می شود كه پاپیلای فیلیفرم روی زبان آن طور كه باید نمی ریزد. در عارضهٔ زبان مودار، پاپیلاهای فیلیفرم به جای اینكه از بین بروند، بزرگ تر می شوند. طول آنها ممكن است به 18 میلیمتر هم برسد و هم زمان با رشد آنها شروع به جمع آوری سموم مانند باكتری ها و غذا می كنند.
ظاهر زبان مودار بسته به علت این عارضه متفاوت است. زبان ممكن است سبز، سفید، قهوه ای و یا صورتی به نظر برسد. اگر باكتری یا قارچ روی زبان وجود داشته باشد، زبان معمولاً تیره رنگ دیده می شود كه به آن عارضه زبان سیاه مودار می گویند.
زبان مودار هرچند علامت مستقیمی ندارد؛ اما به طوركلی حس های زیر را ایجاد می كند:
. مزهٔ غیرعادی
. سوزش
. احساس قلقلك هنگام بلع
. بوی بد دهان

لوكوپلاكیا لوكوپلاكیا معمولاً به دلیل زیاد سیگاركشیدن، جویدن تنباكو و مصرف الكل ایجاد می شود. لوكوپلاكیا به صورت ظاهرشدن لكه های سفید در داخل لپ ها، روی سطح زبان و زیر زبان خود را نشان می دهد.
لوكوپلاكیا دو نوع دارد:
. لوكوپلاكیای همگن: لكه های یكدست و سفید و نازكی روی زبان ظاهر می شوند كه یكدست چروكیده یا لبه دارند.
. لوكوپلاكیای ناهمگن: لكه هایی با شكل های نامنظم كه به صورت بالاآمده، مسطح و خال دار دیده می شوند.
لوكوپلاكیا می تواند نشانه ای از ایجاد سرطان زبان باشد. تشخیص سرطان بر مبنای سلول های غیرنرمال و شكل و سایز لكه ها صورت می گیرد. تنها راه تشخیص تفاوت لوكوپلاكیای سرطانی و غیرسرطانی با بیوپسی است.

سندرم سوزش زبان سندرم سوزش زبان كه به آن سوزش دهان نیز می گویند عارضه ای است كه در آن سقف دهان و زبان احساس سوزش دارند. در این عارضه فرد احساس سوزش در زبان خود می كند و این درد و ناراحتی معمولاً ناگهان می آید و می رود. علامت اصلی سوزش دهان، احساس خشكی دهان است.
این عارضه معمولاً بر اساس علائم بالینی تشخیص داده می شود. اگر فرد دچار دیابت، كمبود ویتامین یا عفونت قارچی دهان نباشد، معمولاً سندرم سوزش زبان تشخیص داده می شود. كمبود ویتامین ها و املاح مانند آهن، ویتامین B12 یا فولیك اسید می توانند علائمی مشابه سندرم سوزش زبان ایجاد كنند.

ماكروگلوسیا ماكروگلوسیا به بزرگ شدن غیرعادی زبان گفته می شود. علائم این بیماری شامل موارد زیر می شود:
. اختلال در تكلم
. مشكل در خوردن
. خوروپف
. زخم شدن
. رشد غیرمعمول دندان ها و آرواره
اگر شخص آمیلوئیدوز اولیه، سندرم بك ویت ویدمن، كم كاری تیروئید مادرزادی یا سندرم داون داشته باشد، این عوارض می توانند با ماكروگلوسیا مرتبط باشند. درمان این عارضه بستگی به علت آن داشته و می تواند در طیف جراحی تا گفتاردرمانی قرار بگیرد. عمل جراحی به تكلم، جویدن و ظاهر فیزیكی فرد كمك خواهد كرد.

چه زمانی باید به پزشك مراجعه كنید؟
اگر علامتی از هر بیماری دارید لازم است به پزشك مراجعه كنید. در بیماری های زبان مهم است كه با متخصص گوش و حلق و بینی و دندانپزشك مشورت كنید. مشكلات مربوط به حلق ممكن است نسبتاً خوش خیم باشند؛ اما برخی از علت ها بسیار جدی بوده و نیاز به اقدام پزشكی فوری دارند. اگر علائمتان بیشتر از پنج شش روز طول كشید یا در تكلم، بلع و دیگر عملكردهای روزانه تان اختلالی ایجاد كرد حتماً به پزشك مراجعه كنید.

منبع:تبیان

علی احمدی نیا

لینك كوتاه خبر

اخبار مرتبط تلاش دولت سیزدهم برای جبران عقب ماندگی ها
خاكسپاری جلیل فتوحی نیا در قطعه هنرمندان
هشدار سازمان هواشناسی درباره بارش برف و باران در تهران
هشدار احتمال سیلاب در شمال تهران
تولید 5 نانو دارو و فرآورده شاخص در دانشگاه علوم پزشكی مشهد

برچسب ها
- #خبرگزاری طبنا

نظر شما شما در حال پاسخ به نظر «» هستید. × لغو پاسخ

نام
ایمیل
نظر شما

لطفا حاصل عبارت را در جعبه متن روبرو وارد كنید

ارسال

آخرین اخبار شرق كرمان معطر به شمیم حضور لاله های گمنام دفاع مقدس 1401-10-01 19:33
پایان گروگان گیری در آخرین شب پاییز در كرمان 1401-10-01 19:16
زبان و بیماری های آن 1401-10-01 19:02
تلاش دولت سیزدهم برای جبران عقب ماندگی ها 1401-10-01 18:45
خاكسپاری جلیل فتوحی نیا در قطعه هنرمندان 1401-10-01 18:29
هشدار سازمان هواشناسی درباره بارش برف و باران در تهران 1401-10-01 18:23
افتتاح 5 پروژه عمرانی و خدماتی در شهرستان پردیس با حضور استاندار تهران 1401-10-01 18:12
هشدار احتمال سیلاب در شمال تهران 1401-10-01 18:10
تولید 5 نانو دارو و فرآورده شاخص در دانشگاه علوم پزشكی مشهد 1401-10-01 18:00
آماده باش هلال احمر در 10 استان/بارش شدید باران و وزش شدید باد 1401-10-01 17:42
آغاز عملیات اجرایی 2 هزار و 568 واحد مسكونی در جیرفت 1401-10-01 17:25
تقویت طب ایرانی، سیاست وزارت بهداشت است 1401-10-01 17:25
تكرار روز بدون فوتی كرونا در كشور/ شناسایی 38 بیمار جدید در شبانه روز گذشته 1401-10-01 17:07

نسخه دسكتاپ نسخه موبایل



-
-
-
-
-
-

خبرگزاری سلامت | طبنا رسانه سلامتی

طراحی و تولید: نستوه

بالا