رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روانپزشکان گفت: تحقیقات نشان داده حدود 90 درصد از قربانیان خودکشی در زمان مرگ دارای یک اختلال روانی قابل تشخیص هستند که نشان دهنده نقش برجسته عوامل روانی در خودکشی است.
به گزارش همشهری آنلاین، دکتر امیرحسین جلالی ندوشن رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روانپزشکان، ضمن تاکید بر اینکه خودکشی موضوعی غم انگیز و عمیقا نگران کننده است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد که این نه تنها خانواده ها و جوامع را مختل می کند، بلکه خلاء دائمی در قلب کسانی که پشت سر مانده اند به جا می گذارد افزود: بنابراین، پیشگیری از خودکشی باید از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
وی با بیان اینکه قبل از هر چیز، پیشگیری از خودکشی ضروری است زیرا زندگی هر انسانی دارای ارزش و پتانسیل ذاتی است تاکید کرد: هر فرد دارای تجربیات، استعدادها و توانایی های منحصر به فردی است که به ساختار بزرگتر جامعه کمک می کند. با جلوگیری از خودکشی، می توانیم اطمینان حاصل کنیم که این کمک های ارزشمند همچنان به غنی سازی و سودمندی جهان اطرافمان ادامه می دهند. علاوه بر این، پیشگیری از خودکشی این اصل اساسی را حفظ می کند که همه افراد حق دارند زندگی کامل، معنادار و فارغ از قید و بندهای ناامیدی شدید داشته باشند.
رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روان پزشکان افزود: علاوه بر این، پیشگیری از خودکشی در حفظ رفاه خانواده ها و جوامع بسیار مهم است. وقتی کسی جان خود را می گیرد بازماندگان را ویران می کند چرا که آنها در تلاش برای درک فاجعه هستند. درد و اندوه تجربه شده توسط بازماندگان می تواند اثرات طولانی مدت و عمیقی بر سلامت روان و کیفیت کلی زندگی آنها داشته باشد. با انجام اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خودکشی، می توانیم خانواده ها را در برابر رنج های غیرضروری محافظت کنیم و به ایجاد یک محیط حمایتی کمک کنیم که باعث بهبودی و انعطاف پذیری شود.
به گفته وی این در حالی است که پیشگیری از خودکشی از دیدگاه اقتصادی نیز بسیار مهم است چرا که از دست دادن یک زندگی نه تنها منجر به پریشانی عاطفی غیر قابل اندازه گیری می شود، بلکه بار مالی قابل توجهی را نیز به دنبال دارد. عواقب پس از خودکشی اغلب شامل هزینه های تشییع جنازه و حمایت روانی بازماندگان می شود. همچنین خودکشی می تواند منجر به از دست دادن بهره وری شود و افرادی که ممکن است کمک های ارزشمندی به جامعه کرده باشند دیگر قادر به انجام این کار نیستند. با جلوگیری از خودکشی، این هزینه های اقتصادی را کاهش می دهیم و اطمینان حاصل می کنیم که می توان منابع را به سمت افزایش رفاه و حمایت از جوامع در حال رشد هدایت کرد.
ضرورت افزایش دسترسی به خدمات بهداشت روان و شناسایی علائم هشداردهنده عضو کمیته علمی سی و نهمین کنگره انجمن علمی روان پزشکان ایران تاکید کرد: به منظور مقابله موثر با این موضوع فراگیر، جامعه نیاز به اتخاذ رویکردی جامع برای پیشگیری از خودکشی دارد؛ این شامل ایجاد آگاهی و از بین بردن ننگ پیرامون سلامت روان است. با پرورش فرهنگی که گفت وگوی باز در مورد احساسات و بهزیستی روانی را تشویق می کند، افراد احساس راحتی بیشتری در جستجوی کمک در هنگام پریشانی خواهند داشت. افزایش دسترسی به خدمات بهداشت روان و ارائه آموزش کافی به متخصصانی که بتوانند علائم هشدار دهنده را شناسایی کرده و به طور موثر مداخله کنند، حیاتی است.
90 درصد قربانیان خودکشی در زمان مرگ دارای یک اختلال روانی قابل تشخیص هستند جلالی ندوشن خودکشی را پدیده ای پیچیده و ویرانگر دانست که سالانه جان میلیون ها نفر را در سراسر جهان می گیرد و در ادامه گفت: در حالی که عوامل زمینه ای مختلفی وجود دارد که در خودکشی نقش دارند، اذعان به نقش مهم عوامل روانی در درک این پیامد غم انگیز بسیار مهم است. برای شروع، شناخت ارتباط بین اختلالات سلامت روان و خودکشی ضروری است. مطالعات متعدد به طور مداوم ارتباط بین شرایط روانپزشکی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و افکار خودکشی را نشان داده اند. پریشانی روانی تجربه شده توسط افراد مبتلا به این اختلالات می تواند احساس ناامیدی، یأس و بی ارزشی را تشدید کند و در نهایت منجر به افکار و رفتارهای خودکشی شود. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده حدود 90 درصد از قربانیان خودکشی در زمان مرگ دارای یک اختلال روانی قابل تشخیص هستند که نشان دهنده نقش برجسته عوامل روانی در خودکشی است.
پرداختن به عوامل روانی مرتبط با استرس و تروما در پیشگیری از خودکشی حیاتی است به گفته وی، وجود سطوح بالای استرس و تروما در زندگی افراد می تواند به میزان قابل توجهی در مستعد شدن آنها به تمایلات خودکشی کمک کند؛ به طوریکه رویدادهای استرس زای زندگی، مانند شکست های روابط ، از دست دادن یکی از عزیزان، مشکلات مالی، یا تجربه های سوءاستفاده، می توانند افراد را تحت تأثیر قرار دهند و انعطاف پذیری روانی آن ها را از بین ببرند. این تجربیات آسیب زا اغلب ظهور شرایط روانپزشکی را تسهیل می کند و خطر خودکشی را افزایش می دهد. علاوه بر این، احساس انزوای اجتماعی ناشی از این عوامل استرس زا می تواند ناراحتی روانی را تشدید، احساس قطع ارتباط و افزایش افکار خودکشی را ایجاد کند. بنابراین پرداختن به عوامل روانی مرتبط با استرس و تروما در پیشگیری از خودکشی حیاتی است.
ارتباط ویژگی های شخصیتی با خودکشی رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روان پزشکان اظهار کرد: ویژگی های شخصیتی و مکانیسم های مقابله ای نقش مهمی در تعیین آسیب پذیری فرد نسبت به رفتار خودکشی دارند. برخی از ویژگی های شخصیتی مانند تکانشگری (رفتارهایی که بدون پشتوانه فکری و منطقی لازم، پرریسک و نامتناسب با موقعیت باشند)، عزت نفس پایین، کمال گرایی و الگوهای تفکر سفت و سخت می توانند به طور قابل توجهی خطر خودکشی را افزایش دهند. به همین ترتیب، راهبردهای مقابله ای ناسازگار مانند اجتناب، سوء مصرف مواد، یا آسیب رساندن به خود، می توانند پریشانی روانی را تداوم بخشند و افکار خودکشی را تشدید کنند. درک ویژگی های روان شناختی خاص و مکانیسم های مقابله ای مرتبط با خودکشی برای انجام مداخلات مؤثر با هدف کاهش میزان خودکشی ضروری است.
چگونه می توان از خودکشی پیشگیری کرد؟ جلالی ندوشن نقش عوامل روانی در خودکشی را غیرقابل انکار دانست و گفت: اختلالات سلامت روان، سطوح بالای استرس و ضربه و همچنین ویژگی های شخصیتی و مکانیسم های مقابله، همگی در افزایش خطر رفتارهای خودکشی نقش دارند. شناخت و پرداختن به این عوامل برای توسعه راهبردهای جامع پیشگیری از خودکشی حیاتی است. ضروری است که جامعه نه تنها بر درمان شرایط بهداشت روانی بلکه بر کاهش استرس، ارتقای تاب آوری و پرورش مکانیسم های مقابله ای سالم نیز تمرکز کند. با انجام این کار، ما می توانیم در جهت ریشه کن کردن فاجعه خودکشی و ارائه حمایت هایی که افراد برای داشتن زندگی رضایت بخش نیاز دارند، کار کنیم.
وی یادآور شد: در نتیجه، پیشگیری از خودکشی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا نه تنها ارزش ذاتی هر فرد را به رسمیت می شناسد، بلکه از سلامت روانی خانواده ها و جوامع نیز محافظت می کند. با پرداختن همه جانبه به این موضوع، می توان کمک های بی نظیر افراد را حفظ کرد، از درد دل های غیرضروری جلوگیری کرد و بار اقتصادی مرتبط با خودکشی را کاهش داد. ضروری است جامعه در برنامه های پیشگیری از خودکشی سرمایه گذاری کرده، آگاهی را گسترش دهد و گفت وگوها را در مورد سلامت روان تشویق کند تا افراد در بحران بتوانند حمایتی را که به شدت به آن نیاز دارند؛ بیابند. بیایید به طور جمعی برای ایجاد جهانی تلاش کنیم که در آن برای هر زندگی ارزش قائل شود و هیچ کس مجبور نباشد به تنهایی با اعماق ناامیدی روبرو شود.
لازم به ذکر است در سی و نهمین کنگره روانپزشکان ایران که 18 تا 21 مهرماه در سالن شهید غرضی بیمارستان میلاد تهران برگزار می شود، به موضوع خودکشی نیز پرداخته خواهد شد.