افرادی كه دارای ناتوانی های جسمانی هستند یا معلولیت ذهنی و روانی دارند بطور عمده بدلیل مشكل در برقراری ارتباط با دیگران، درك نكردن محرك های محیطی، مشكلات روانی مانند كاهش اعتماد به نفس و افسردگی، دارای مسایل خاصی در حوزه سلامت روان و سلامت جنسی خود هستند.

این كه افرادی با آسیب های خاص جسمانی یا ذهنی چه مشكل هایی دارند یا در چه سطحی با این مشكل ها روبه رو هستند، بستگی به سنی دارد كه دچار این آسیب شده اند. همچنین شدت و نوع آسیب نیز میتواند تاثیر زیادی دراین زمینه داشته باشد.

ایجاد مشكل در آسیب های جسمانی به ویژه در مراحل گذار زندگی مانند نوجوانی، می تواند تاثیر های متفاوت تر و مسایل پیچیده تر خاص خودرا داشته باشد. نوجوانی، پیچیده ترین مرحله زندگی است. برای تعداد زیادی از مردم، نوجوانی دوره ای پرچالش است كه ان ها رابه جوانی می رساند.

دراین دوره افراد به خودشناسی پرداخته ودر همین دوره است كه در افراد علاقه فزایند ه ای برای شكل دادن به رابطه جنسی صمیمانه و عاطفی ایجاد می شود و آن ها درصدد ایجاد رابطه با جنس مخالف و تجربیات مرتبط خواهند بود. برای نوجوانان، رابطه جنسی عاطفی و داشتن تخیل ها و تصور های عاشقانه بعد مهمی از رشد استقلال آن ها است كه چگونگی شكل گیری آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

اگر چه داشتن رابطه جنسی در میان نوجوانان موضوعی است كه توسط بیشتر جوامع جهان پذیرفته شده نیست، پایه ریزی شروع روابط عاطفی ودر پی آن ایجاد ساختار روانی رابطه جنسی در همین دوره سنی است.

برای برقراری رابطه جنسی، داشتن حداقل دانش اولیه در مورد هویت جنسی و جهت گیری جنسی و فیزیولوژی جنسی بدن لازم است. افرادی كه دارای ناتوانی بصری هستند بدلیل همین مشكل ها دانش اندكی دراین حوزه خواهند داشت. بنابر این اختلال های جنسی و پیامد های ان ها و نیز مشكل های سلامت روان دراین افراد شایع خواهد بود.

مهم است كه آموزش و برنامه ریزی های خاصی دراین دوره وجود داشته باشد تا بتوان به ویژه افراد نابینا رابه شكل مناسبی برای ایجاد رابطه جنسی، عاطفی و سازگاری با شرایط جدید و خاص خود آماده كرد.

آسیب بینایی كیفیت و نگه داری روابط با دوستان و خانواده ها را تهدید میكند. این در حالی است كه این مشكل میتواند موجب محدودیت اجتماعی، شغلی و روابط خانوادگی و عاطفی جنسی شود.

عواملی كه روی رابطه جنسی و زناشویی تاثیر می گذارند عبارت اند از:
احساس نزدیكی، تمایل متقابل، درك شباهت ها، شایستگی ها و جذابیت های فیزیكی و جنسی شریك زندگی كه همه ی این مسایل تحت تاثیر این ناتوانی قرار میگیرند و وجود مسایل و مشكل هایی كه از مسایل فوق نشأت میگیرند، میتوانند باعث طرد زوجین از یك دیگر به خاطر ویژگی های شخصی شود.

مطالعه های متعددی كه در مورد مشكلات جنسی افراد نابینا صورت گرفته است بطور عمده روی دانش جنسی، آموزش جنسی، باور ها و رفتار جنسی این افراد كه به نوعی تحت تاثیر این وضعیت قراردارند، متمركز است.

مشكل مردان نابینا در برقراری رابطه جنسی
مردانی كه دارای مشكل های بینایی هستند مشكل های جنسی بیشتری نسبت به زنان دارند. هرچند دانش كلی در مورد رابطه جنسی دراین افراد پایین است، ولی ناتوانی افراد در برقراری رابطه جنسی دیداری با همسر باعث می شود این افراد در مورد جذابیت های جنسی یك دیگر اطلاع كمتری داشته باشند و بدلیل درك نكردن هیجان ها و عواطفی كه از طریق چشم قابل درك هستند، نمیتوانند به شكل مناسبی به تقاضا های جنسی همسر خود پاسخ مناسبی بدهند.

این مساله میتواند موجب كاهش رابطه جنسی زناشویی و نیز كاهش رضایتمندی جنسی طرفین شود همچنین باعث شكل گیری اختلال های دیگر مانند نرسیدن به ارگاسم و كاهش میل جنسی نیز میشود. سپس به دنبال سركوبی امیال جنسی دچار كاهش عزت نفس، اضطراب، افسردگی و... می شوند كه این ها نیز موجب اختلال جنسی ثانویه می شوند.

چه باید كرد؟

تا كنون مطالعه های جامع و همه ی جانبه نگری در مورد شیوع انواع اختلالات جنسی در نابینایان مرد و زن صورت نگرفته است، ولی مطالعه های موردی، میزان اختلال جنسی در آن ها را بیشتر از جمعیت طبیعی گزارش كرده اند.

مطالعه ها نشان داده كه چنانچه بر آموزش به این افراد و همسرشان تمركز شده ودر كنار آن سایر توانایی های این افراد مانند عزت نفس و تقویت سایر حواس مانند لامسه و شنوایی را در راستای افزایش ارتباط جنسی ارتقا داده و بیماری هایی كه به صورت ثانوی، مشكل جنسی ایجاد می كنند دراین افراد كشف و درمان شود، می توان به میزان زیادی از مشكل های احتمالی جنسی و زناشویی آن ها پیشگیری كرده و زمینه را برای ارتقای سلامت جنسی این افراد فراهم نمود.

منبع:مجله تالاب