دریافت اطلاعات ...
 
روابط عمومی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی
پنج شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۳

نقش راهبردی رسانه های عمومی در مواجهه با بحران های فراگیر ملی
 
رئیس رسانه ملی در یادداشتی كه در هفته نامه صداوسیما به چاپ رسیده است از نقش راهبردی رسانه های عمومی در مواجهه با بحران های فراگیر ملی نوشت.
نقش راهبردی رسانه های عمومی در مواجهه با بحران های فراگیر ملیبه گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی رسانه ملی، در یادداشت آقای دكتر علی عسكری آمده است:
رسانه های خدمت عمومی گونـه ای از رسانه ها هستنــد كه رسالتی ملی دارند و به خدمت رسانی به عموم مردم یك جامعه می پردازند. این رسانه ها در تلاش هستند، همانند یك دانشگاه ملی ارزش های یك فرهنگ را حفظ كنند و از نسلی به نسل دیگر انتقال دهند. در ادبیات دانشگاهی حوزه ارتباطات و رسانه، نقش های متعددی برای این رسانه ها برشمرده شده است؛ اما ارزش كلیدی و مزیت رقابتی اصلی این رسانه ها در مقایسه با سایر گونه های همچون رسانه های خصوصی، در هنگامه وقوع بحران های گسترده است كه رخ می نماید.

در زمان بحران های فراگیر در سطح ملی یا بین المللی، نقش رسانه های خدمت عمومی در جامعه تقویت می شود و میلیون ها نفر در جست وجوی منبع معتبر دریافت اطلاعات، بیش از هر زمان دیگری به این رسانه ها مراجعه می كنند. برتری رسانه های خدمت عمومی نسبت به رسانه های خصوصی در شرایط بحران، از ارزش و خدمتی نشأت می گیرد كه به جامعه ارائه می دهند؛ محتوای این رسانه ها سراسری است و به لطف امكان تولید محتوای محلی در كنار تولیدات ملی، دسترسی شهروندان به محتوا های بومی را فراهم می كنند. در شرایط بحرانی كه حیات جمعی یك جامعه در معرض تهدید جدی قرار دارد، این رسانه های عمومی هستند كه به جهت دسترسی سراسری به همه افراد جامعه، محتوا و خدماتشان را در راستای تأمین نیاز ها و منافع افراد بحران زده و در راستای مصالح عمومی ارائه می دهند. ماهیت وجودی این رسانه ها ایجاب می كند كه در راستای خدمت به جامعه، به نیاز های ارتباطی، اطلاعاتی و آموزشی مخاطبان توجه بیشتری كنند؛ ازجمله، پشتیبانی از مخاطبان در شرایط دشوار و ارائه اطلاعات به موقع، مرتبط و كاربردی به افرادی كه تحت تأثیر بحران، سردرگم و دچار ضعف روحی و روانی هستند. این امر به تشویق انسجام، همدلی و توافق اجتماعی در جوامع كمك می كند و مردم را گرد هم می آورد تا از عهده مقابله با بحران های گسترده برآیند.

شرایط بحرانی، سبب شكل گیری ارتباط دوسویه و عمیق بین نیاز های جامعه و خدمات رادیو و تلویزیون سراسری می شود؛ ارتباطی كه كمیت و كیفیت آن به نوع بحران بستگی دارد. مهم ترین خدمات رسانه های عمومی در این شرایط را می توان ارائه اطلاعات صحیح و دقیق به اجتماع بحران زده به اقتضای شرایط بحرانی، توجه به نیاز ها و مسائل افراد درگیر در بحران، ارائه آموزش های مداوم برای آگاهی بخشی، آرامش بخشی و امیدآفرینی، نظارت و اطلاع رسانی وضعیت امور به مسئولان و مدیران دانست. این خدمات، رسانه های خدمت عمومی را به عاملی محوری در ایجاد «همبستگی»، «بسیج اجتماعی» و شكل دهی به «افكار عمومی» در بحران ها بدل می كند كه در تلاش برای ایجاد آگاهی محیطی و وفاق عمومی در میان شهروندان و تغییر رفتار های اساسی آن ها در جهت شكل دهی به سبك زندگی متناسب با شرایط بحرانی و خیزش مردمی برای مقابله با بحران هستند.

همچنین رسانه های عمومی عاملی اساسی در نحوه ادراك مخاطره از سوی شهروندان هستند. افراد در شرایط دشوار و تحت تأثیر سوگیری های شناختی، در هضم پیچیدگی های محیط اطراف با دشواری روبرو می شوند و طرز تلقی های متفاوتی از شرایط می یابند. رسانه های عمومی در فرایند مدیریت رسانه ای بحران، با لحاظ كردن این پیش زمینه و توجه به هنجار ها و فرهنگ جامعه باید در جست وجوی راه های مؤثر برای ایجاد شناخت و تغییر در رفتار و سبك زندگی مردم باشند. برای دستیابی به این هدف، اقداماتی، چون تغییر جدول پخش برنامه ها، افزایش حجم اخبار و اختصاص بخش های خبری ویژه، تولید برنامه های گفتگوی اختصاصی، ارائه آموزش های ضروری دوران بحران، ایجاد فرصت های تعامل با مخاطبان و تولید محتوا های كوتاه صوتی و تصویری ویژه اشاره كرد.

همان طور كه ذكر آن رفت، اطلاع رسانی، آموزش، آرامش بخشی و مواجهه با شایعات و اخبار جعلی از كاركرد های اصلی رسانه های عمومی در طول بحران محسوب می شوند. اغلب هنگام وقوع بحران ها، در رسانه هایی، چون شبكه های اجتماعی كه دروازه بانی اطلاعات در آن ها كمتر امكان پذیر است، اطلاعات غلطی منتشر می شوند كه سلامت و امنیت جامعه را به صورت جدی تهدید می كنند. در این شرایط بیش از هر زمان دیگری، این اطلاعات موثق و معتبر ارائه شده در رسانه های عمومی است كه از زندگی مردم در شرایط بحران محافظت می كند. تحریریه های خبر در این رسانه ها در كنار واقعیت سنجی اخبار، اخبار معتبر را در اسرع وقت دریافت می كنند و به جامعه مخاطب ارائه می دهند؛ زیرا دسترسی به اطلاعات ارزشمند و واقعی برای مواجهه جامعه با بحران بسیار حیاتی است. همچنین این رسانه ها در راستای منافع عمومی، زمینه حضور متخصصان در برنامه های مختلف و بولتن های خبری برای آموزش و تشریح توصیه های عملی در مورد چگونگی مواجهه با بحران را فراهم می سازند.

ارائه اطلاعات در مورد بحران و ابعاد آن، همراه با تنظیم و ترویج هنجار های جدید و اجرای پویش های وحدت آفرین و آگاهی بخش برای تغییر در عادات جامعه و ارتقای اعتماد و مشاركت عمومی، چالش اصلی مدیران رسانه های خدمت عمومی است. این شرایط نیازمند تغییر ناگهانی در برنامه ریزی ها و شیوه های تولید و پخش برنامه ها و اتخاذ آرایش رسانه ای متفاوتی با شرایط معمول جامعه است و سازمان های رسانه ای در این شرایط لازم است بیشترین انعطاف پذیری را از خود نشان دهند. پیامد بحران های فراگیر، تغییر عادات مصرف رسانه ای مخاطبان است و رسانه های خدمت عمومی مجبور به اصلاح نحوه ارتباط خود با مخاطبان هستند كه نیازمند اقدامات خلاقه در راستای تنظیم محتوای متناسب با نیاز های نوظهور جامعه و ارتقای استاندارد های فنی است.

در بحران ناشی از همه گیری ویروس كووید 19 در كشور نقش پررنگ صداوسیما به عنوان رسانه ای ملی، با رسالت خدمت رسانی عمومی، بیش ازپیش نمایان شد. كنترل و مقابله با این بحران به عنوان یك همه گیری ویروسی كه تاكنون هیچ راه حل درمانی خاصی برای آن در دسترس قرار نگرفته است، تنها از مسیر تغییر رفتار فراگیر مردم جامعه در كوتاه مدت و تغییر سبك زندگی ایشان در بلند مدت ممكن بود. در این شرایط بود كه رسانه ملی توانست به رسالت عمومی خود جامه عمل پوشاند. سازمان صداوسیما به سرعت با شرایط محیط بحرانی خود سازگار شد و نیرو های انسانی شریف و ایثارگر آن شامل برنامه سازان، تكنسین ها، خبرنگاران و كاركنان برای پیگیری مأموریت سازمان بسیج شده و به طور خستگی ناپذیری به مبارزه با این بحران پرداختند. در یك سال گذشته سازمان صداوسیما به عنوان یك رسانه خدمت عمومی در تعاملی همگرا با سایر كنشگران عرصه مدیریت بحران كرونا، هر آنچه داشت را برای حراست از سلامت و امنیت مردم كشور به صحنه آورد تا مردم عزیزمان كمترین تلفات را بدهند و به رغم همه فشار های ناجوانمردانه نظام سلطه در تحریم اقتصادی و دارویی و جنگ روانی، آرامش را به خانه های مردم ایران تقدیم كند؛ باشد كه همه این تلاش ها مقبول درگاه احدیت قرار گیرد.
   تاریخ: ۱۲:۵۳ - ۱۶/۱۲/۱۳۹۹   بازدید: ۱۴۶