به گزارش ایسنا، دیابت یكی از بیماری های مزمن پیش رونده، پرهزینه و شایع در ایران و جهان است كه به واسطه عوارض متعددی كه ایجاد می كند چهارمین علت مرگ ومیر در بیشتر كشورهای توسعه یافته به حساب می آید. این بیماری مزمن را با توجه به آمار و روند رو به تزاید آن در جهان می توان به عنوان یك اپیدمی نهفته اعلام كرد. شیوع جهانی دیابت در سال 2012 حدود 371 میلیون نفر بود كه تخمین زده می شود تا سال 2030 به حدود 550 میلیون نفر برسد.

بررسی ها نشان داده اند كه شیوع دیابت در منطقه خاورمیانه به طور قابل توجهی تا سال 2030 افزایش خواهد یافت و برآورد می شود نرخ رشد سالانه دیابت تا سال 2030 در ایران بعد از پاكستان به رتبه دوم منطقه برسد.

به گفته متخصصان طبق این بررسی ها، انتظار می رود در آینده نزدیك، هرساله 155 هزار مورد جدید به بیماران دیابتی در ایران اضافه شود. دیابت دو نوع اصلی دارد؛ افرادی كه دیابت نوع اول دارند، یعنی میزان بسیار كم و یا مقدار صفر انسولین در بدنشان تولید می شود. اما در دیابت نوع دوم، بدن افراد نمی تواند از انسولین استفاده كند، لذا آن ها می توانند بیماری خود را تنها از طریق تغییر سبك زندگی كنترل كنند و معمولاً بیشتر به داروهای خوراكی و كمتر به انسولین وابسته هستند.

دیابت نوع دو كه تقریباً 90 تا 95 درصد افراد به آن مبتلا می شوند به عنوان یكی از چالش برانگیزترین و پرخطرترین بیماری های مزمن شناخته می شود.

در این خصوص، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای كرج، گرگان و نجف آباد پژوهشی را انجام داده اند كه در آن اثربخشی نوعی آموزش تحت عنوان «آموزش فراشناختی» بر كنترل سطوح كلسترول خون و همچنین بهبود افسردگی در بیماران مبتلابه دیابت نوع دو بررسی شده است.

در این تحقیق كه با مشاركت 50 تن از زنان مبتلابه دیابت نوع 2 در مركز دیابت شهید شعبانی اصفهان انجام شده، محققان جلسات آموزش فراشناختی را به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای هفتگی را برای بیماران برگزار كرده و سپس آن ها را مورد بررسی قرار داده اند.

نتایج این پژوهش نشان می دهد كه استفاده از پدیده آموزش فراشناختی می تواند در جهت تعدیل كلسترول شامل كاهش چربی بد (LDL) و افزایش چربی خوب (HDL) و بهبود افسردگی بیماران مبتلابه دیابت استفاده شود.

در این رابطه، سعید ملیحی الذاكرینی، استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی كرج و سه همكار دیگرش در این تحقیق، اشاره كرده اند: «آموزش فراشناختی از طریق شناسایی باورهای فراشناختی غیرمنطقی مرتبط با افكار منفی پیرامون بیماری دیابت، نگرانی های بیش ازحد و مبالغه آمیز در مورد بیماری را به بیمار شناسانده و ارزش بالای نكات مثبت را به آن ها یادآور می شود».

به گفته آن ها، «این اتفاق با كنترل چرخه معیوب افكار نامناسب و كاهش نشخوار فكری باعث می شود تا بیماران آگاهی درستی از بیماری دیابت نوع 2 به دست آورند و با پذیرش بیماری خود به انجام فعالیت هایی كه ازلحاظ ارزشمندی باثبات هستند پرداخته و با ارتقای انعطاف پذیری روان شناختی فكر و رفتار خود، در پاسخ به مشكلات پیش رو سازگار شوند».

بر این اساس، سازگاری با بیماری دیابت نوع دو، باعث پیروی بهتر فرد از رژیم های تغذیه ای مناسب و همچنین دستورالعمل های پزشك می شود و بدین ترتیب، كلسترول و افسردگی بیماران وضعیت بهتری پیدا می كند.

به اعتقاد ملیحی و همكارانش، «با افزایش دانش فراشناختی در طول چنین درمانی، سعی می شود تا فرد در مورد محتوا و فرآیند افكار و ادراك خویش، آگاهی یافته و سوگیری های شناختی خود را شناسایی نموده و در جهت كاهش آن ها و تقلیل اثرات آن ها تلاش كند. این موضوع باعث موفقیت رویكرد و ماندگاری اثر آن در بهبود علائم افسردگی بیماران مبتلابه دیابت نوع دو از طریق آگاهی از تعصبات شناختی و تغییر ذهنیت فردی می گردد».

این یافته های علمی پژوهشی را فصل نامه «روانشناسی سلامت» متعلق به دانشگاه پیام نور به چاپ رسانده است.

انتهای پیام