به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، به نقل از روابط عمومی برنامه «غیرمحرمانه»، برنامه تلویزیونی «غیرمحرمانه» با موضوع «كودكان كار و خیابان» جمعه 20 فروردین ماه با حضور مهدی عیسی زاده رئیس كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، محمود علی گو رئیس اورژانس اجتماعی وابسته به سازمان بهزیستی كل كشور، مصطفی اقلیما رئیس انجمن علمی مددكاری اجتماعی ایران و سیدحسن موسوی چلك رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران از شبكه دو سیما پخش شد.

متاسفانه هیچ سازمانی متولی امور كودكان كار و خیابان نیست

در ابتدای برنامه، مصطفی اقلیما رئیس انجمن علمی مددكاری اجتماعی ایران اظهار داشت: اگر تا 15 سالگی فردی مشغول به كار شود، كودك كار به حساب می آید. اصطلاح كودك خیابانی كه در ایران باب شده، اشتباه است و به دلیل اینكه در خیابان كار می كنند به آن ها كودكان خیابانی گفته می شود در حالی كه چنین چیزی وجود ندارد.

وی افزود: قبل از انقلاب و در گذشته كودكان زیر 15 سال نیز كار می كردند لیكن محل كار آن ها در مغازه ها به عنوان شاگرد و با هدف مهارت آموزی بود. اما در حال حاضر اشتغال كودكان به دلیل فقر و امرار معاش خانواده است.

اقلیما درباره وضعیت كودكان كار در ایران گفت: متاسفانه هیچ كاری تا به امروز برای كودكان كار صورت نگرفته است و هیچ سازمانی متولی امور كودكان كار و خیابان نیست.

رئیس انجمن علمی مددكاری اجتماعی ایران معتقد است كه پاك كردن صورت مسئله، مشكلی را حل نمی كند و می بایست به شكل اساسی به موضوع رفاه اجتماعی و در پی آن به موضوع كودكان كار و خیابان پرداخته شود.

در تهران نزدیك به 4 هزار كودك زباله گرد وجود دارد

در ادامه برنامه محمود علی گو رئیس اورژانس اجتماعی وابسته به سازمان بهزیستی كل كشور اذعان كرد: براساس آمار وزارت كار در سال 1396، 500 هزار نفر كودك كار در سطح كشور وجود دارد كه به سه دسته كودكان كار كارگاهی، كودكان كار در خیابان و كودكان زباله گرد تقسیم می شوند. بیشترین كودكان كار از دسته كارگاهی هستند كه كمترین میزان توجه به آن ها شده است. جمعیت كودكان كار در خیابان، قابل شمارش نیست و براساس آمار بهزیستی حدود 14 هزار كودك كار در خیابان در كل كشور تخمین شده است. تعداد كودكان زباله گرد از دو دسته دیگر كمتر است و جزو مشاغل غیرمعمول و پرخطر به شمار می آید. براساس اطلاعات سازمان های مردم نهاد (NGO) در تهران نزدیك به 4 هزار كودك زباله گرد وجود دارد.

وی به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان اشاره كرد وگفت: در این قانون اعلام شده است كه كودكان زیر 18 سال، منع كار دارند. لیكن در قانون كار جمهوری اسلامی عنوان شده كه كودكان بین 15 تا 18 سال، در صورتی كه كار به آن ها آسیب نرساند، بلامانع است.

علی گو اضافه كرد: در رابطه با كودكان زباله گرد با قاطعیت می توان گفت كه این كودكان اكثر از اتباع و مهاجر كشور های افغانستان، پاكستان و بنگلادش هستند. در خصوص كودكان خیابانی نیز پراكندگی نامشخصی وجود دارد.

رئیس اورژانس اجتماعی وابسته به سازمان بهزیستی كل كشور بسیار امیدوار می باشد و معتقد هستند كه در سال جاری و سال گذشته به مدیریت و ساماندهی 600 كودك كار خیابانی در تهران پرداخته شده است و قدرت و بودجه كافی برای رسیدگی به این مسئله وجود دارد و نیازمند اهتمام مضاعف هستند.

وی در خصوص كودكان كار مهاجر گفت: وضعیت مرز ها یك مسئله اجتماعی است و بودجه ای كه برای این منظور در نظر گرفته شده است، كافی نیست.

علی گو با بیان اینكه بی شك با توجه به قانون جای كودك در خیابان نیست، گفت: مدل كاهش آسیب باید منجر به این باشد كه كودك در درون خانواده پرورش یابد و این موضوع ما را به سمت حل مسئله به واسطه خانواده محوری سوق می دهد.
باید سازمان بهزیستی را ثروتمند و قدرتمند كرد.

همچنین مهدی عیسی زاده رئیس كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ادامه یادآور شد: 13 دستگاه مسئول كودكان كار هستند، لیكن بعد از 42 سال هنوز آمار مشخصی از كودكان ارائه نشده و این باعث شرمندگی است.

رئیس كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ضمن اظهار آزردگی از شرایط موجود معتقداست: یكی از شناخته شده ترین آسیب های اجتماعی كودكان كار خیابانی هستند.

وی افزود: متاسفانه مسئولین مدیران خوبی نیستند و با وجود آسیب های موجود احساس درد نمی شود.

عیسی زاده بیان كرد: باید سازمان بهزیستی را ثروتمند و قدرتمند كرد و باید سازماندهی مناسبی در این راستا صورت بگیرد.

وی تاكید كرد: می بایست آمار دقیقی از كودكان كار و خیابانی به دست آید و دولت مسئولیت آن را بپذیرد.

دولت در قبال كودكان كار خیابان نمی خواهد مسئولیت پذیر باشد.

در بخش دیگر این برنامه، سیدحسن موسوی چلك رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران در گفت و گویی تلفنی اعلام كرد: دولت در قبال كودكان كار خیابان نمی خواهد مسئولیت پذیر باشد.

وی افزود: كودكی كه در خیابان كار می كند، می خوابد و زندگی می گذراند، كودك خیابان است. بنابراین؛ ما در كشور كودك خیابانی داریم كه درصد عمده آن كودكانی هستندكه به هر دلیل مجبور به انجام كار برای تامین معیشت خانواده هستند.

موسوی چلك اضافه كرد: در ماده 80 قانون كار، كار كودك 15 تا 18 سال را به رسمیت شناخته ایم و عبارت كارگر نوجوان در قانون كار جمهوری اسلامی ایرانی آمده است. در اصل 29 قانون اساسی، تكالیفی به صورت مشخص برای دولت تصریح شده و در این اصل، به تكلیف دولت در خصوص رفاه اجتماعی آحاد مردم تاكید شده است.

وی با بیان اینكه در قبال كودك كار كشور كه برخی نان آوران كوچك خانواده خود هستند، مسئولین قانونی وجود دارد، گفت: مسئول اجرای ممنوعیت كار كودكان زیر 15 سال، وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی می باشد. كودكانی كه در خیابان به كار مشغول هستند از جمله كودكان بدسرپرست یا بی سرپرست به شمار می آیند كه طبق قانون حمایت از كودكان بدسرپرست و بی سرپرست سازمان بهزیستی كشور متولی آن است و سازمان های وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی و ستاد مبارزه با مواد مخدر مسئولیت امور كودكان درگیر اعتیاد را برعهده دارند.

موسوی چلك با بیان اینكه قوانین در خصوص كودكان كار و بدسرپرست و بی سرپرست بی شمار هستند، گفت: مشكل این است كه در بسیاری مواقع كودك كار و خیابان ابزاری برای نشان دادن قدرت دولت و بحث سیاسی در اداره كشور است.

وی افزود: با اینكه بیشتر كودكان كار در ایران متشكل از اتباع و مهاجر هستند موافق نیستم. عمده این تحلیل ها به این دلیل است كه عنوان شود ایرانی ها فقیر نیستند.

موسوی چلك با تاكید بر اینكه هیچ مسئولی پاسخگوی این مسئله نیست، گفت: مشكل اینجاست كه كودك خیابانی كسی را درد نمی آورد، تا زمانی كه حكومت، نظام چندلایه تامین اجتماعی را اجرا نكند، هر روز عوارض فقر در قالب حضور كودك در خیابان و به شكل دیگر نمایان می شود.

وی خاطرنشان كرد: به دلیل اینكه حوزه اجتماعی دغدغه دولت نیست، عزمی برای اجرای تكلیف قانونی خود ندارد.

رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران معتقد است كه اساسا دولت به این موضوع بی اعتنا و بی توجه است و به رغم قوانین متعددی موجود، در حوزه اجرا دچار نقصان هستیم.

موسوی چلك افزود: واگذاری مدیریت حوزه كودكان كار خیابان و به معنای عام آن آسیب های اجتماعی به وزارت كشور، یعنی سیاست كشور و امنیتی كردن موضوع آسیب های اجتماعی است. امری كه 42 سال اشتباه انجام شد و اصرار بر ادامه آن داریم.

وی اضافه كرد: این امر نباید به وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی كشور سپرده شود، بلكه باید سازمان بهزیستی مدیریت آن را برعهده گیرد و اقتدار مطالبه گری و پرسشگری به این سازمان داده شود به شرط آنكه سازمان بهزیستی خود را باور كند. لیكن متاسفانه سازمان بهزیستی خود را به عنوان متولی كودكان كار و خیابان باور ندارد. مشكل اینجاست كه سازمان های دیگر سازمان بهزیستی را قبول ندارند در حالی كه بهزیستی متولی بهتر زیستن مردم است.

موسوی چلك عنوان كرد: كودكان كار و خیابان زیر 15 سال می بایست شناسایی شده و زیرنظر مراكز آموزشی از امكانات بهره مند شوند.

وی در پایان گفت: باید به صورت محلی تمامی كودكان كار و خیابان را شناسایی كرده و دسترسی به خدمات را برای آن ها سهل و آسان كنیم و به دنبال كاهش آسیب های وارد بر كودكان كار و خیابان باشیم.

گفتنی است؛ «غیرمحرمانه» كاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه كنندگی و كارگردانی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمدجعفر خسروی كه جمعه ها بعد از اذان مغرب از شبكه دو سیما پخش می شود.