استفاده از ابزار ارزیابی روانی- اجتماعی برای اولین بار در ایران توسط محك

محك در كنار 17 مؤسسه معتبر و متولی حمایت از كودكان مبتلا به سرطان در نقاط مختلف جهان، 15 استاندارد تعریف شده در زمینه مراقبت های روانی- اجتماعی از كودكان مبتلا به سرطان و خانواده هایشان كه از سوی بنیاد حمایت از بیماران مبتلا به سرطان «معجزه متی» ارائه شده است، را تائید و به كار بسته است. این استانداردها معرف حمایت هایی است كه كودكان مبتلا به سرطان و خانواده هایشان بهتر است دریافت كنند و نیازهای روانشناختی- مددكاری آنها از زمان تشخیص بیماری تا بهبودی یا حتی پس از پایان زندگی را بیان می كند.

بهناز آسنگری، مدیر واحد خدمات حمایتی محك، هدف از سنجش و ارزیابی این 15 استاندارد، را اینگونه بیان كرد: «ارزیابی كیفیت خدمات روانی- اجتماعی ارائه شده به كودكان و خانواده ها در محك، طراحی و توسعه شاخص های سنجش عملكرد روانشناسان و مددكاران و اهمیت به آخرین مدل های حمایتی، یكی از رسالت های مهم هر مؤسسه ای است كه در زمینه ارائه خدمات درمانی و حمایتی به كودكان مبتلا به سرطان فعالیت می كند. به همین دلیل است كه اكنون نام محك در كنار 17 مؤسسه بین المللی دیگر نظیر آكادمی سرطان كودك آمریكا (AACAP)، انجمن روانشناسی كودكان (SPP)، انجمن متخصصان آموزشی هماتولوژی و آنكولوژی كودكان (APHOES)، انجمن مددكاران اجتماعی كودكان مبتلا به سرطان (APOSW)، انجمن حمایت از كودكان مبتلا به سرطان (CCCA) و ...كه به تائید استانداردهای روانشناختی مراقبت از كودكان مبتلا به سرطان پرداخته اند، به چشم می خورد.»

استفاده از یك ابزار بین المللی جدید برای ارائه حمایت های روانشناحتی بهتر به كودكان مبتلا به سرطان

نخستین استاندارد از مجموع 15 استاندارد یاد شده، سنجش و ارزیابی روانی- اجتماعی دقیق و منظم است. در بخش روانشناسی محك و مددكاری، ضمن بررسی منابع علمی به روز موجود در این خصوص، در راستای ارتقا سطح كیفی ارائه خدمات به بیماران و اجرا استانداردهای بین المللی، نیاز به ابزاری سنجشی با عنوان «ابزار ارزیابی روانی- اجتماعی» احساس شد. مدیر واحد خدمات حمایتی محك ادامه داد: «این ابزار كه به اختصار«PAT» نامیده می شود. تألیف بنیاد «نمور» و پرسشنامه های كوتاهی است كه برای سنجش و پیشگیری از ریسك های روانشناختی-اجتماعی در حوزه سلامت روانی كودكان استفاده می شود. با به كارگیری این ابزار می توان خانواده ها و بیماران را به صورت جامع مورد ارزیابی روانشناختی- اجتماعی قرار داد، و مسائلی اعم از ساختار خانواده و حمایتهای اجتماعی، مشكلات خانوادگی، مشكلات كودك، عوامل استرس زا و مشكلات خواهرها و برادرهای كودك بیمار را شناسایی كرد. این ابزار در حوزه درمان سرطان اطفال به صورت رسمی در 30 كشور مورد استفاده قرار می گیرد. محك نیز ضمن برقراری ارتباط با بنیاد نمور، مذاكرات لازم برای ترجمه و هنجاریابی PAT، را برای اولین بار در ایران انجام داده است. لازم به ذكر است استفاده از این ابزار سنجش رایگان بوده و مؤسسه یا بیمارستانی كه قصد استفاده از آن را دارد، می بایست تفاهم نامه سه ساله ای را با مؤلف آن امضا كند.»

وی گفت: «از دیگر استانداردها نیز می توان مختصرا به كنترل نواقص عصب- روانشناختی، پایش سالیانه عملكرد روانی-اجتماعی، حمایتها و مداخلات روانشناختی- مددكاری، ارزیابی خطر وقوع دشواری های مالی در طول درمان سرطان، ارزیابی زودهنگام و مداوم نیازهای رفتاری والدین، آموزش و راهنمایی والدین و اطرافیان در خصوص ارتباط با بیمار، ارائه اطلاعات درباره مداخلات تهاجمی، فراهم كردن فرصت هایی برای تعاملات اجتماعی در زمان درمان و پس از آن، ارائه خدمات حمایتی مناسب به خواهران و برادران كودك مبتلا به سرطان، حمایت جهت ورود مجدد به مدرسه، آگاه سازی مدرسه درباره سرطان و نحوه درمان بیماری، پیگیری منظم روند درمان، معرفی مفاهیم مرتبط با مراقبت های تسكینی، ارتباط با خانواده بعد از فوت كودك و ارائه مشاوره برای پذیرش سوگ، ارتباط محترمانه با خانواده هاو وجود متخصصان برای ارائه خدمات روانشناختی-مددكاری، اشاره كرد. مواردی كه محك در حدود 30 سال فعالیت خود با ارزیابی و به روزرسانی آنها، ارائه خدمات حمایتی به ذیربطانش را به بهترین شكل ممكن میسر ساخته است.»

آسنگری در پایان با تأكید بر تلاش این مؤسسه برای ارتقا كیفیت زندگی كودكان و سایر افراد درگیر با بیماری سرطان و تسریع بهبودی آن ها گفت: «ما در تمامی این سال ها زیر سقف محك دریافته¬ایم كه تنها دارو برای درمان كودكان مبتلا به سرطان كافی نیست بلكه مراقبت های روانشناختی نیز به اندازه پروتكل های دارویی در روند بهبودی كودكان مؤثر است. تلاش كرده ایم تا بیماران و خانواده ها از زمان تشخیص بیماری فرزندشان در كنار دریافت خدمات پزشكی تحت مراقبت های ویژه روانشناسی مطابق با استانداردهای بین المللی، قرار گیرند. این مراقبت ها در صورت فوت بیمار نیز، تا زمانی كه اعضای خانواده به سطح مطلوبی از پذیرش این اتفاق و بازگشت به خط پایه زندگی قبل از فوت كودك دست پیدا كنند، ادامه خواهد داشت. تمام این اقدامات با هدف عدم توقف درمان بیماری سرطان كودكان در هر شرایطی صورت می گیرد. به امید روزی كه شاهد خداحافظی جهان با بیماری و سرطان باشیم.»

لازم به ذكر است در نوامبر سال 2009، دو ماه قبل از آنكه «پیتر و ویكتوریا براون»، تنها فرزندشان، «متی»، كه 7 سال داشت را به علت ابتلا به سرطان اوستئوساركوما (سرطان استخوان) از دست بدهند، بنیاد حمایت از بیماران مبتلا به سرطان «معجزه متی» را تأسیس كردند. آنها خیلی زود متوجه شدند كه بر خلاف وجود استانداردهای پزشكی در علوم مرتبط با درمان كودكان مبتلا به سرطان، هیچ گونه استانداردی در زمینه ارائه خدمات روانی- اجتماعی به آنها و خانواده هایشان در سطح جهان، وجود ندارد. بنابراین، بنیاد متی دست به كار شد و سه پروژه شش ماهه را با كمك جمعی از متخصصان سرطان كودك، روانشناسان بالینی و پژوهشگران عالی رتبه در این زمینه كلید زد. در نهایت این كمیته با انجام پژوهش های علمی متعدد، آنالیز بیش از 18 هزار مقاله منتشر شده بین المللی و با تكیه بر شواهد محكم علمی، 15 استاندارد در زمینه مراقبت های روانی- اجتماعی از كودكان مبتلا به سرطان و خانواده هایشان را تعریف و در اختیار سازمان های حمایت از كودكان مبتلا به سرطان قرار داده است.