درحالی در حریم امن مادری سكنا گزیده گاهی همین همان زمانی كه مادر رأی بر عدمش می دهد و در خاموشی سكوت، امن ترین مسكن بر ساكن خود آوار می شود و خط بطلانی بر حیاتش كشیده می شود... - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ براساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی "WHO " هر ساله 40 تا 50 میلیون سقط جنین در زنان بین 15 تا 44 سال در جهان اتفاق می افتد.

در میان 193 كشور عضو سازمان ملل، روسیه با 57.3 درصد، صدرنشین جدول آمار سقط جنین است؛ ویتنام، قزاقستان، استونیا، بلاروس و رومانیا نیز در رده های بعدی جدول قرار دارند؛ آمریكا نیز با 20.8 در رده 15 قرار می گیرد، در این كشور كه تقریباً نیمی از بارداری ها ناخواسته است، روزانه بیش از 3000 سقط جنین اتفاق می افتد.

با تحولات اجتماعی دهه 1960 و رشد گرایش های لیبرالیستی در آمریكا، مسئله آزادی سقط جنین به یكی از موضوعات مهم در چالش های ایدئولوژی این كشور بدل شد و در اواخر این دهه سقط جنین با هدف نجات جان مادران از مرگ و متاثر از فضای لیبرالیستی جامعه آمریكا در برخی ایالت های این كشور مورد قبول واقع شد.

سقط جنین در سال 1973 و در پی اعلام نظر دادگاه عالی ایاالت متحده به طور رسمی و در حالی قانونی اعلام شد كه از یك سو گروهی قرار داشت كه آمریكا را به عنوان پرچمدار دنیای آزادی معرفی كرده و خواستار اجرایی شدن كامل و جامع اصولی بود.



از نظر آنان این مسئله از مبانی حقوق بشر است و از دیگر سو گروه های مذهبی بودند كه مخالفت آشكار خود با قانونی بودن سقط جنین را اعلام كردند؛ با اوج گیری حركت های فمینیستی در اواسط قرن بیستم نیز موضوع آزادی سقط جنین در كشورهای اروپایی و آمریكا سبب افزایش شكاف های اجتماعی شده و چالش بین قطب های موافقان و مخالفان پدیده سقط جنین در گروه های اجتماعی را شدت بخشید؛ گروه های فمینیستی در حال رشد، سقط جنین را حق مسلم سیاسی زنان آمریكا می دانستند.

اما در ایران نیز آمار سقط جنین در دهه های اخیر زنگ خطر حیات را به صدا در آورده است؛ بر اساس آمار وزارت بهداشت بین 300 تا 500 هزار سقط جنین در كشور وجود دارد كه غالب آمار را سقط های غیرقانونی به خود اختصاص می دهد؛ نگاهی بر سیر پدید آمدن این معضل نشان می دهد این پدیده نه در خلأ بلكه در بستر عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی كه هركدام نقشی اساسی دارند، اتفاق افتاده است.

در اواخر دهه 60، سیاست های كنترل جمعیتی تصویب و در سال های بعد با شعار "فرزند كمتر زندگی بهتر" به سرعت رواج یافت و از سال 72 به بعد نیز به غلط پابرجا ماند؛ شعاری كه در ظاهر هرچند كوتاه بود اما تاثیرات عمیقی بر شیارهای فرهنگ فرزندآوری گذاشت، تا بدان جا كه سقط جنین القایی (عمدی) در تاثیرپذیری از این شعار و القائات رسانه ای و عدم قبول مسئولیت های فرزندآوری در زنان بدون فرزند و یا دارای یك فرزند، بیشترین آمار را به خود اختصاص می دهد.



شیارهای عمیق ذهنی نسبت به فرزندآوری و باور به عدم پذیرش اجتماع از فرزند بیشتر حتی قشر تحصیل كرده را نیز به سمت سقط سوق می دهد، در نتیجه بیش از هرچیز در طی فضاسازی صورت گرفته، نگاه منفی به فرزند بیشتر، چنان نهادینه می شود كه امروز فرزند بیشتر به موضوعی نامتعارف در جامعه ایران بدل شده است!

در زمینه اقتصادی نیز اگرچه ذهنیت القا شده نشان از بالا بودن نرخ سقط جنین در طبقه دارای مشكلات اقتصادی بیشتر می دهد اما شواهد حاصل از تحقیقات خلاف این امر را اثبات می كند كه در طبقه بالاتر اقتصادی میزان سقط نیز بیشتر است؛ از دیگر عوامل اقتصادی موثر در این پدیده می توان به عدم تناسب درآمدها و رشد اقتصادی خانوار با رشد اقتصادی در جامعه اشاره كرد.

در زمینه اجتماعی نیز با پیش رفتن به سمت طبقات اجتماعی بالاتر، میزان سقط نیز افزایش می یابد؛ به عبارتی دیگر، خانواده هایی كه از نظر اجتماعی در سطوح بالاتری قرار دارند بیشتر فرزندآوری را مانع پیشرفت خود دانسته و به سمت سقط جنین پیش می روند.

گسترش فردگرایی، ترجیح منافع فردی، تحول مفهوم خانواده و افزایش مراكز غیرقانونی سقط جنین از دیگر عوامل تسریع كننده این پدیده است؛ در سقط جنین خود به خودی نیز عواملی چون نقص های شدید كه حیات جنین را تحت تاثیر قرار داده و امكان ادامه زندگی جنین را از بین می برد، دخیل اند؛ عواملی كه غالباً متأثر از فضای تغییر سبك زندگی در سال های گذشته در جامعه است؛ همچنین سن بیشتر از 35 سال، بیماری های مادر و داشتن تجارب مكرر سقط نیز عاملی موثر در سقط خودبخودی جنین است.

هرچند در مقابل تمامی عوامل مذكور، عامل معنویت در كاهش پیشروی به سمت سقط موثر بوده است اما برآیند عوامل مذكور افزایش نگران كننده سقط جنین را نشان می دهد؛ نتیجه گیری درباره صواب یا ناصواب بودن سقط جنین نیازمند روشن شدن پاسخ دو سوال است؛ یك آنكه از چه زمانی یك شخص دارای حقوق انسانی از جمله حق حیات است؟ و دو آنكه در تعارض حقوق مادر و جنین كدام یك ارجح بوده و تقدم دارد؟

مخالفان سقط جنین كه قائل به دارا بودن حقوق اخلاقی اشخاص كامل برای جنین به خصوص حق مصونیت از قتل هستند، در باب مسئله تشخص جنین بر این باور اند كه جنین از مراحل اولیه رشد موجودی مستقل است و رشد جنین پروسه ای مستمر است كه هیچ نقطه قابل تمایزی در آن نمی توان یافت كه پس از آن به شخص انسانی بدل شود، لذا از همان ابتدا شخصی،اخلاقی و انسانی است.



موافقان نیز كه سقط را از جمله حقوق اصیل زن بر می شمارند، رشد توانایی های روانشناختی جنین را مالك قرار داده و زمان تشخص اخلاقی جنین را به مراحل متأخرتر یا حتی بعد از تولد برمی گردانند؛ بر این اساس، اگرچه جنین را از لحاظ بیولوژیكی یك انسان می دانند لكن آن را برای داشتن حق حیات كافی نمی دانند.

و گروه سـوم موسـوم بـه میانه روها نیز سـقط را گاه مجـاز و گاه غیرمجـاز می داننـد؛ بسـیاری از اینان معتقدنـد در روند رشـد جنین نقاط متمایـزی از نظـر اخلاقی وجـود دارد كه برخی پایـان دوره رویانی و برخـی پایـان دوره جنینـی را حائز اهمیت مـی دانند؛ به طـور كل، این گـروه جـواز سـقط را بـه مسـائلی چون عـدم سلامت و نقـص جنین، تأثیـر بـارداری بر سلامت زن و خانـواده و همچنین میزان مسـئولیت زن در بـارداری منـوط می كنند.

در مسـئله اولویت حقـوق مادر یا جنیـن نیز می توان مدعی شـد هرگاه بـارداری تهدیـد كننـده جـان مادر باشـد، حق سـقط وجـود دارد؛ اما در صورتـی كـه بـارداری تهدیـد كننده جان مـادر نبـوده و صدمات جبـران ناپذیـری را بـر مـادر تحمیـل نكند، حق سـقط وجـود ندارد؛ بنابرایـن در مسـئله سـقط جنیـن آنچـه اهمیـت مـی یابـد مسـئله حق حیـات داشـتن جنیـن اسـت و از زمانـی كه اعضـای اصلی بدن شـكل می گیـرد، جنیـن دارای حیات بوده و سـقط آن جایز نیسـت، هرچند بایـد توجـه داشـت در مـواردی نیز كه حق سـقط مجاز شـمرده شـده اسـت، سـقط نه به معنای كشـتن بلكـه به معنـای خارج كـردن جنین از بـدن مـادر بـدون صدمـه زدن به آن است.

بـا توجـه بـه آنچـه تاكنـون گفتـه شـد سـقط جنیـن حتی بـا وجود ناقـص الخلقـه بـودن آن جایز نبـوده و تنها در صورت بـه خطر افتادن جان مـادر شـرعاً و قانونـاً مورد قبول اسـت؛ چراكـه سـقط جنیـن نـه تنهـا كمكـی بـه توانبخشـی زنان نمـی كند كـه بـه طـور عمده مـی توانـد بـا ایجـاد عوارضـی همچـون عفونت، افسـردگی، خشـونت، اختلال در روابـط اجتماعـی، خانوادگـی و زناشـویی و . . . در جهـت عكـس اهـداف متقابـل عمـل كنـد.



بـا توجـه بـه آمـار و علـل ارائـه شـده در زمینـه افزایش سـقط جنین در سـال های اخیـر، لـزوم فرهنگ سـازی و آگاه سـازی عامه مردم در كنـار قانـون گـذاری و فعالیـت های پزشـكی احسـاس می شـود؛ ارتقـای آگاهـی بر مبنـای دین و فرهنـگ ایرانی یكـی از مهم ترین راهكارهـای این معضل اسـت.

تقویـت تولیـد محتـوای اثرگـذار توسـط نهادهـای فرهنگـی چون وزارت فرهنـگ و ارشـاد اسلامی، صـدا و سـیما و .... و ایجاد شـبكه تخصصـی گسـترده در زمینـه ارائـه محتوای تولیـدی و تغییـر انگاره های غلـط در ارتباط بـا فرزند بیشـتر از جملـه نیاز های مبرم شـرایط فعلی اسـت؛ همچنیـن بازنگری و اصلاح قوانین موجـود و برخورد جدی با سـقط جنین غیـرقانونی كـه در سـال های اخیـر بـه تجارتی پرسـود بدل شده اسـت، نیـز در كاهـش آمار سـقط جنین مـی تواند راهگشـا باشد؛ لكـن همـواره بایـد ایـن امـر مـورد توجه قـرار گیـرد كـه حتی با وجـود قانـون های كارآمـد و مانع، امـا در خلأ فرهنگ سـازی های مـورد نیـاز، قوانین وضع شـده نیـز به تنهایـی چندان مثمـر ثمر واقع نخواهند شـد.

"زهرا جوان"

معادل 40درصد موالید كشور سقط می شوند!
دیه "جنین سقط شده صاحب روح" 480میلیون تومان!+ جزئیات
چند تجربه از عوارض غیرقابل جبران "سقط جنین"