مریم فلاح در گفت وگو با ایسنا اظهار كرد: ویروس كرونا در مدتی كه مهمان ناخوانده خانه ها شده است، افراد بسیاری را درگیری بیماری های جسمی، روحی و روانی كرده است.

وی با بیان اینكه در این روزها كه خانواده ها در قرنطینه به سر می برند تا جان سالم از این ویروس به در ببرند، درگیر مسائل روحی و روانی ناشی از قرنطینه شده اند، ادامه داد: در این میان كودكان و نوجوانان كه دارای انرژی فراوانی هستند و نیاز دارند تا این انرژی را از طرق مختلف تخلیه كنند، بیش از بزرگسالان درگیر مسائل روحی و روانی ناشی از این بیماری می شوند.

فلاح با بیان اینكه در اساسنامه سازمان جهانی بهداشت، سلامت نه تنها نبود بیماری و معلولیت بلكه حالت بهینه خوب بودن جسمی، اجتماعی و روانی تعریف شده است، اضافه كرد: این تعریف نشان می دهد كه سلامت فراتر از نبود اختلالات روانی، جسمانی و اجتماعی بوده و فقط منوط به سلامت زیستی نیست كه متأسفانه اغلب بعد روانی و اجتماعی آن در برخی كشورها از جمله كشور ما نادیده گرفته می شود.

به گفته این روان شناس و مدرس دانشگاه، نوجوانی به خودی خود دوران سختی است و همه گیری بیماری كرونا آن را حتی سخت تر هم می كند و با بسته شدن مدارس و لغو رویدادهای اجتماعی، بسیاری از نوجوانان نه تنها برخی از مهم ترین لحظات زندگی خود را ازدست داده اند، بلكه از فعالیت های روزمره ای مثل گپ و گفت با دوستان و شركت در كلاس های درس هم دور افتاده اند.

وی اضافه كرد: رسیدگی به سلامت روان خصوصاً در دوران شیوع كرونا و در گروه های آسیب پذیر همچون كودكان و نوجوانان بسیار ضروری است و نیازمند سیاستگذاری مناسب و سریع جهت پیشگیری از بحران های اساسی كه در نسل آینده به واسطه مشكلات سلامت روان ایجاد خواهد شد.

افسردگی دومین اختلال سلامت روان

این روان شناس و مدرس دانشگاه گفت: افزایش استرس و در نتیجه بی قراری، افزایش اضطراب و در نتیجه زودرنجی یا پرخاشگری، غمگین شدن و در نتیجه گوشه گیری و افسردگی، ترس از مرگ خود یا نزدیكان در اثر تماشای اخبار و رسانه، محرومیت از حمایت اجتماعی در اثر دوری از دوستان، ازبین رفتن نظم و ساختار ذهنی در اثر تعطیلی مدارس، افزایش وزن به دلیل كم تحركی و به هم خوردن چرخه خواب و بیداری و در نتیجه مشكلات كاهش توجه و تمركز در انجام تكالیف از جمله تأثیرات اپیدمی كرونا است كه اغلب خانواده ها با آن درگیر هستند.

به گفته فلاح، افسردگی دومین اختلال سلامت روان در جوامع بوده است و پیش بینی ها در سال 1990 نشان داده بود كه بار اختلال افسردگی تا سال 2020 از رتبه چهارم به رتبه دوم ارتقا خواهد یافت كه باتوجه به شیوع كرونا این پیش بینی محقق شده است و احتمالاً باتوجه به شرایط فعلی به رتبه یك نیز خواهد رسید.

وی با بیان اینكه از جمله مهم ترین عوامل مؤثر بر سلامت روان كودكان، می توان به محرومیت های جسمانی ناشی از بیماری های ژنتیكی، معلولیت ها و غیره اشاره كرد و افزود: عوامل روانی اجتماعی مثل محرومیت های فرهنگی، انسانی یا محدودیت هایی كه در این زمینه وجود دارد، الگوهای بد خانواده مانند فقدان رابطه والد كودك، فقر، محرومیت های عاطفی، فقدان انضباط، فقدان بهزیستی، خانواده های ضداجتماعی و طلاق در خانواده ها و همچنین فشار ناشی از زندگی صنعتی و عوامل اجتماعی فرهنگی مثل جنگ و فشارهای اقتصادی بر سلامت روان افراد بسیار مؤثر است.

به باور این روان شناس، از جمله عوامل مؤثر بر سلامت روان كودكان در دوران شیوع كرونا از بین عوامل مذكور، محور الگوهای بد خانواده و محرومیت های اجتماعی و فرهنگی بر روی سلامت روان كودكان و نوجوانان بیشتر اثرگذار است؛ مانند تغییر در زیست افراد مثل چرخه خواب و بیداری و كودكانی كه به اجبار در خانه قرنطینه شده اند و روابط اجتماعی آنها محدود شده است.

فلاح تصریح كرد: باتوجه به اینكه خانواده ها برای همزیستی و سازگاری با پاندمی كرونا آمادگی لازم و همچنین تجربه مشابهی را نداشتند بنابراین این پدیده انضباط در خانواده ها را مختل كرده است و به همین دلیل روابط بین والد و فرزند دستخوش این شرایط شده است به عنوان مثال والدین به ویژه مادران به طور هم زمان نقش معلم و والد را ایفا می كنند و ازآنجایی كه هیچ یك با سیستم آموزشی آنلاین سازگار نشده اند، روابط عاطفی و روانی والد و فرزند دچار مشكل می شود كه این مسئله مشكلات بسیار زیادی را برای خانواده ها ایجاد كرده كه به صورت مستقیم بر سلامت روان كودكان اثرگذار است و همچنین ازدست دادن شغل ها، عوامل مؤثر بر وضعیت اقتصادی، گرانی و وضعیت بد معیشت به شدت خانواده ها را از لحاظ سلامت روان آسیب پذیر كرده است.

محرومیت كودكان و نوجوانان از برقراری روابط اجتماعی

وی ادامه داد: باتوجه به شدت و سرعت گسترش بیماری كرونا در سراسر جهان و تحت تأثیر قراردادن جسم و روان افراد، تاكنون با مراجعین بسیاری با مشكلاتی مثل افسردگی، اضطراب، رفتارهای اجتنابی، اختلال خواب، استرس پس از سانحه، استرس حاد، خودبیمارانگاری و اختلالات سازگاری بیشتری مواجه شده ایم كه برخی از این موارد در كودكان نیز مطرح می باشد.

فلاح با بیان اینكه در دوران شیوع كرونا افراد و به خصوص كودكان از برقراری روابط اجتماعی به عنوان یك نیاز ضروری محروم اند، تشریح كرد: همین مسئله ممكن است آثار مخربی بر روی روح و روان آن ها بجای بگذارد كه به دنبال آن احتمال بروز افسردگی و اضطراب در نتیجه این محرومیت ها بسیار بالاست.

به گفته این مدرس دانشگاه، اخبار ناگوار، فقدان و ازدست دادن اعضای خانواده، تغییر در شیوه و سبك زندگی، مرگ ناگهانی، نبود پایگاه های حمایتی در خانواده، عدم تبادل صمیمیت و ارتباط با افراد نزدیك خانواده، از جمله مهم ترین عوامل روانی تأثیرگذار در دوران كرونا هستند و همین طور سرعت وقع این اتفاقات به قدری بالاست كه از كودكان فرصت سازگاری را گرفته است.

فلاح با بیان اینكه باید زیرساخت های مناسب برای سلامت روان و پیشگیری از آسیب ها و اختلالات روان شناختی برای كودكان و نوجوانان ایجاد شود كه متأسفانه قبل از شیوع كرونا نیز مناسب نبوده است، اضافه كرد: پیش رفتن با این زیرساخت های ناقص ممكن است موجی از مشكلات را در حوزه سلامت روان كودكان و نوجوانان ایجاد كند.

انتهای پیام