دولت در بحث اقتصادی به ازدواج كمك كند؛

طلاق زمینه ساز بروز انواع آسیب های اجتماعی اقتصاد مهم ترین عامل در بروز طلاق



سپهرغرب، گروه اجتماعی - آذین رضایی: استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی با بیان اینكه طلاق زمینه ساز بروز انواع آسیب های اجتماعی در جامعه است، گفت: از میان عوامل اثرگذار در بروز طلاق، اقتصاد مهم ترین عامل بوده و دولت باید در بحث اقتصاد برای ازدواج و جلوگیری از طلاق كمك كند.

اگرچه طلاق می تواند به دلایل مختلف از جمله افزایش استرس ها، مشكلات مالی، عدم شناخت كافی، تفاوت های فرهنگی، اعتقادی و... رخ دهد اما بااین وجود آسیب ها و عوارض متعدد اجتماعی، روانی، امنیتی، مالی، عاطفی و جنسی بسیاری برای زن و مرد و نیز خانواده ایجاد می كند كه ممكن است تبعات آن ها گاهی تا سال ها ادامه یابد.

تبعات و پیامدهای طلاق و ازهم پاشیدگی كانون خانواده یكی از معضلات مهم و نگران كننده اجتماعی بوده كه در شرایط حاضر به صورت متداول ترین راه حل یك ازدواج ناموفق درآمده است؛ حتی در بهترین شرایط، طلاق و جدایی از همسر تجربه هیجانی ناراحت كننده ای است و در بدترین شرایط، می تواند به یك شوك و سردرگمی شدید منجر شود و مشكل و آسیب دیگر حاصل از طلاق زوج ها، تنهایی و مشكل سازش دوباره با اجتماع است.

البته طلاق امروزه در بحث طلاق عاطفی نیز مشاهده می شود و بسیاری از زوجین به دلیل مسائل و مشكلات مختلف در یك خانه و با یكدیگر زندگی می كنند اما دچار طلاق عاطفی هستند كه این موضوع اثرات سوء بسیاری را نیز به دنبال دارد و شاید تنها طلاق را به جدایی دو زوج از یكدیگر اطلاق كرده و از این مهم چشم پوشی می كنند كه این مسئله نیز خود موجب بروز آسیب هایی در جامعه می شود.

طلاق در هر جامعه ای آسیب هایی را به دنبال دارد كه برخی از آن ها جبران ناپذیر بوده و امروزه جوامع با برنامه ریزی و اجرای طرح هایی سعی بر افزایش ازدواج، تقویت خانواده و جلوگیری از طلاق دارند و این در حالی است كه متأسفانه در كشور ما آمار طلاق روزبه روز در حال افزایش است و به طورقطع این موضوع تأثیر بسیاری در بروز و افزایش آسیب های اجتماعی خواهد داشت و مسئولان باید به این مهم توجه داشته باشند.

اما اینكه مسئولان آگاهی كافی از تبعات ناشی از طلاق و افزایش آمار آن در جامعه داشته باشند امری ضروری است كه متأسفانه امروزه نادیده گرفته شده است و برنامه ها در راستای تحكیم و تقویت بنیان خانواده نه تنها اثرگذار نبوده بلكه شاهد افزایش آمار طلاق نیز بوده ایم و با توجه به این مهم گفت و گویی را حول محور طلاق و تبعات آن در بروز آسیب های اجتماعی با استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی ترتیب دادیم.

دكتر امان قرایی مقدم در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به دلایل وقوع و افزایش طلاق در جامعه اظهار كرد: از سال 1356 در تهران و چند شهر بزرگ با تعدادی از همكاران در خصوص طلاق پژوهش هایی داشتیم و نتایج آن نیز منتشر شد.

وی با بیان اینكه در موضوع طلاق عوامل متعددی تأثیر دارد، گفت: این عوامل به تدریج شكل جدیدی پیدا كرده است اما اصولاً در این خصوص 17 مورد اساسی مؤثر است.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی بیان كرد: مهم ترین عامل در طلاق، عوامل اقتصادی است، بر اساس تئوری رابرت مرتون جامعه شناس هاروارد، وقتی فرد هدف داشته و امكان دسترسی به آن ها را ندارد موجب ایجاد مشكلاتی می شود.

قرایی مقدم با بیان اینكه دختران و زنان امروزی بر خلاف والده خود توقعات بالایی دارند، افزود: اكثراً توقعات بی جا بوده و در ابتدای ازدواج امكان دسترسی به آن ها وجود ندارد و این مورد نیز از عوامل طلاق است.

وی با اشاره به اینكه روابط نادرست و نامشروع قبل از ازدواج موجب تنوع طلبی و بروز طلاق بعد از ازدواج می شود، تصریح كرد: این روابط موجب سستی رابطه ازدواج می شود؛ متأسفانه ارتباط ها در فضای مجازی نیز بسیار تأثیرگذار بوده و آثار بدی در این خصوص دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: مسئله اختلاف فرهنگی و عدم یا ضعف دخالت والدین در ازدواج ها از دیگر موارد بوده و متأسفانه فرزندان والدین خود را در این خصوص قبول ندارند و می گویند عاقل هستیم.

قرایی مقدم با بیان اینكه در ازدواج های گذشته، بزرگ ترها برای موضوع ازدواج ورود می كردند كه به نظرم از مشاوران امروزی نیز بهتر بوده و تناسب فرهنگی را در نظر می گرفتند، خاطرنشان كرد: امروزه می بینیم یك دختر از یك شهر با پسری از شهر دیگر ازدواج كرده و تناسب فرهنگی ندارند.

وی تخریب های دوستان و اطرافیان را از دیگر عوامل مؤثر در طلاق دانست و یادآور شد: روابط آزاد ایجاد شده در بین دختران و پسران و عدم شناخت كافی طرفین از یكدیگر نیز در این خصوص تأثیرگذار است.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی اظهار كرد: كمرنگ شدن معنویات، اعتقادات، باورها و هنجارها نیز از عوامل بروز طلاق در بین زوجین است.

قرایی مقدم با تأكید بر اینكه متأسفانه فرزندانمان را وظیفه مدار و مسئولیت پذیر بار نیاورده ایم، گفت: فرزندان كمی خودسر بار آمده اند و دختر و پسر وظیفه خود را نمی دانند و در نتیجه تجردگرایی افزایش یافته و تن به مسئولیت نمی دهند.

وی شهرنشینی را نیز از دیگر عوامل در بروز طلاق برشمرد و بیان كرد: موضوع مسكن نیز در این موضوع بی تأثیر نیست و موارد ذكر شده نمونه ای موارد اثرگذار بر طلاق است.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی افزود: متأسفانه قبح طلاق از بین رفته است و ساعتی 20 تا 21 طلاق به ثبت می رسد كه موجب بروز آسیب های بسیاری در جامعه می شود.

قرایی با اشاره به آسیب های اجتماعی ناشی از طلاق تصریح كرد: خیابان گردی، زنان خیابانی، ورود به اعتیاد، مواد مخدر، بیراه كردن دختران و زنان دیگر از ازدواج و... از آسیب های ناشی از طلاق در جامعه است.

وی با تأكید بر اینكه زمانی كه خانواده منفجر می شود یك بمب اتم در درون جامعه منفجر می شود، ادامه داد: خانواده اساس تشكیل جامعه است؛ جامعه پنج ستون دارد و مهم ترین و خیمه آن خانواده است.

این استاد جامعه شناسی خاطرنشان كرد: اگر خانواده نباشد، اقتصاد نیست چراكه در تجردگرایی اقتصاد و پس اندازی نیست؛ باروری، تأمین نیروی انسانی، انتقال میراث فرهنگی و... با طلاق و از هم پاشیدن بنیان خانواده تحت تأثیر قرار می گیرد.

قرایی مقدم با بیان اینكه افزایش ازدواج و تشكیل خانواده مهم ترین فعالیت كنونی در آمریكاست، یادآور شد: فیلم هایی به این منظور می سازند و تمام تلاش آن ها برای تشكیل و تقویت خانواده است چراكه جامعه شناسان دهه 70 در كنفرانس مصر عنوان كردند اگر وضعیت بر همین منوال پیش برود خانواده از بین می رود؛ ایران و آمریكا آن زمان تنها كشورهای مخالف با سقط جنین بودند.

وی با تأكید بر اینكه متأسفانه امروز آمار طلاق در كشور افزایش یافته و آسیب های ناشی از آن را نیز در جامعه می بینیم، اظهار كرد: ازدواج پیوند شرعی، عرفی و قانونی بین زن و مرد است و متأسفانه امروز ازدواج سفید كه معتقدم ازدواج سیاه نام دارد در حال ترویج است كه من از آن با عنوان هم باش های سیاه یاد می كنم.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی گفت: عاقبتی در هم باشی سیاه نیست و در این میان زن آسیب می بیند و باید دختران و زنان به این موضوع توجه داشته باشند.

قرایی مقدم با تأكید بر اینكه دختران امروز ابتدای ازدواج چیزهایی را می خواهند كه پس از چند سال تلاش والدین، در خانه پدری داشته اند، بیان كرد: از ابتدا پدران و مادران ما این امكانات را نداشتند و تلاش كردند و زوج های امروزی نیز باید به این مهم آگاه باشند.

وی در ادامه با بیان اینكه دولت باید در بحث اقتصادی به ازدواج ها بسیار كمك كند، افزود: با هزینه های بالای امروزی، وام های 50 و 100 میلیونی كافی نیست و باید بحث مسكن را برای افرادی كه ازدواج می كنند حتمی كند تا ازدواج افزایش و طلاق كاهش یابد.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی تصریح كرد: وقتی طلاق رخ می دهد یك سرطان در پیكره جامعه است و باید از گسترش آن با اندیشیدن تدابیر لازم جلوگیری شده و خانواده ها سالم تر شوند.

همگی به این مهم آگاه هستیم كه با توجه به پیشرفت ها و ورود فنّاوری های جدید به جوامع سبك زندگی ها نیز تا حدودی تغییر یافته و انتظار می رود متناسب با این پیشرفت ها برنامه هایی به منظور تشكیل و تقویت بنیان خانواده انجام شود كه این امر در جوامع مختلف در حال انجام بوده و متأسفانه در كشور ما به كندی و با ضعف هایی در حال اجراست.

ازآنجاكه نوع نگرش دختران و پسران به زندگی تغییر یافته و گاه خواسته های نابجا و نامعقول از سوی زوجین موجب بروز مشكلاتی از ابتدای تشكیل زندگی مشترك شده و در صورت عدم دریافت مشاوره خوب و مؤثر و همراهی با یكدیگر این مشكلات زمینه ساز طلاق خواهد شد؛ البته در این میان به طور قطع آموزش مهارت های زندگی و آموزش های قبل از ازدواج مؤثر خواهد بود كه متأسفانه درصد كمی از زوجین این آموزش ها را دیده اند و به این دلیل شاهد افزایش آمار طلاق و در برخی موارد آن هم به دلایل پیش پاافتاده هستیم.

متأسفانه والدین فرزندان وظیفه مدار و مسئولیت پذیر تربیت نكرده اند و این امر خود یكی از دلایل گریز از ازدواج و تجردگرایی در جامعه است و حتی در صورت ازدواج این گونه افراد به دلیل عدم مسئولیت پذیری و ناسازگاری در مسائل مختلف شاهد بروز طلاق در این پیوندها هستیم.

طلاق آسیب های اجتماعی فراوانی از خیابان گردی تا افزایش اعتیاد و از هم گسستن بنیان خانواده ها در جامعه را به دنبال دارد كه افزایش این آسیب ها معضلات و مشكلات بسیار دیگری را به دنبال خواهد داشت كه جامعه را به سمت بحرانی شدن می كشاند؛ اما دلیل اقتصادی مهم ترین عامل بروز طلاق است كه حل این مشكل به دست دولت ها و با ارائه راهكارها و حمایت اقتصادی در بحث ازدواج محقق خواهد شد و برنامه ریزان دولتی باید به این مهم به منظور تشكیل و تقویت خانواده و جلوگیری از افزایش طلاق و به تبع آن افزایش آسیب های اجتماعی ناشی از طلاق توجه ویژه داشته باشند.

آذین رضایی