با وجود تصریح قانون برنامه ششم توسعه، خدمات روان شناسی هنوز تحت پوشش بیمه نیست؛
رئیس سازمان نظام روان شناسی كشور در گفت وگو با خراسان از آسیب های این خلأ حمایتی در شرایط بحرانی كرونا گفته است

مصطفی عبدالهی- آماری است عجیب، اما رسمی: «در طول یك سال گذشته 64 درصد مردم، یعنی بیش از 50 میلیون نفر، برای دریافت خدمات مشاوره و روان شناسی به فضای مجازی پناه آورده اند و متاسفانه بسیاری از آن ها در دام «مشاورنما»ها و «روان شناس نما»ها گرفتار شده اند»؛ اتفاقی كه به گفته رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره كشور، دو دلیل مهم دارد:
« افزایش نیاز مردم به مشاوره به دلیل تبعات روحی و روانی ناشی از كرونا»
«تحت پوشش نبودن خدمات مشاوره».
غفلت ستاد ملی از بعد روحی و روانی كرونا
دكتر «محمد حاتمی» در گفت وگو با خراسان می گوید: دریافت خدمات مشاوره یكی از نیازهای مهم جامعه است و تجربه دیگر كشورها هم نشان می دهد كه نباید از آن غافل شویم؛ اما متاسفانه در كشور ما از آن غفلت شده است، به ویژه در یك سال اخیر كه كرونا علاوه بر سلامت جسمی، سلامت روح و روان مردم را هم هدف قرار داد. حاتمی می افزاید: در بسیاری از كشورها به موازات تعیین پروتكل های بهداشتی، دستورالعمل هایی را هم برای مراقبت از روان مردم تعیین كرد ه اند اما متاسفانه ستاد ملی مقابله با كرونا، توجهی به این حوزه نداشته است.او معتقد است پس از كرونا با سونامی ناشی از اختلالات روانی مواجه هستیم و این اتفاق با آسیب های اجتماعی روانی پدیدار خواهد شد .
غفلت از برنامه ششم توسعه
نكته مهم این كه این غفلت فقط مربوط به سال كرونایی نیست، بلكه غفلت بزرگ تری هم اتفاق افتاده است. طبق برنامه ششم توسعه كشور كه باید تا پایان سال 1400 اجرایی شود، دولت موظف به ایجاد مزایای بیمه برای خدمات مشاوره بوده اما تا به امروز انجام نشده است. بند «ج» ماده 102 این قانون، دولت را مكلف كرده است كه آموزش و مشاوره مستمر و مسئولانه نوجوانان و جوانان با اولویت خانواده ها را قبل، حین و دست كم 5 سال پس از ازدواج اجرایی كند و خدمات بیمه ای پایه و تكمیلی را برای آن درنظر بگیرد. شاید به ظاهر، این ماده قانونی، فقط مربوط به ازدواج باشد اما تعیین بازه زمانی «دست كم 5 سال پس از ازدواج» اثبات می كند كه مسئله بیمه بودن خدمات مشاوره تا چه اندازه برای سیاست گذاران مهم بوده است.
افزایش 2 برابری درخواست مشاوره
حالا موضوع مهم این كه، تبعات روحی و روانی كرونا هم نیاز مردم به دریافت خدمات مشاوره را بیشتر كرده است. حاتمی می گوید: در شرایط معمول 32 درصد مردم به دنبال خدمات مشاوره آنلاین بودند اما در سال گذشته به دلیل اضطراب، وسواس و افسردگی های ناشی از كرونا، 64 درصد مردم متقاضی این خدمات شدند. برای پاسخ به این نیاز بسیاری از خدمات همكاران ما آنلاین شده است اما متاسفانه با بالا بودن تعرفه ها و بیمه نبودن این خدمات، خیلی از روان شناس نماها برای مردم دام پهن كرده اند كه این اتفاق بسیار خطرناك و آسیب زاست.
هزینه ها چقدر است؟
از حاتمی درباره حق ویزیت ها هم می پرسم و او می گوید: تعرفه سال 99 به ازای هر 45 دقیقه مشاوره توسط دكترها 156 هزار تومان و توسط كارشناسان ارشد 108 هزار تومان بود كه پیشنهاد افزایش 30 درصدی آن در سال 1400 هم ارائه شده است. وی می افزاید: این تعرفه ها برای 45 دقیقه مشاوره و در مقایسه با سایر تعرفه های پزشكی، زیاد نیست اما به دلیل نبود پوشش بیمه ای، پرداخت آن برای بسیاری از مردم سنگین است. به ویژه قشر كم درآمد كه اتفاقا در شرایط سخت كرونا و مشكلات اقتصادی، نیاز بیشتری به این خدمات دارند.
فعلا نمی شود فرهنگ سازی كرد!
آن طور كه حاتمی می گوید، برای توسعه خدمات روان شناسی و مشاوره در كشور، باید فرهنگ سازی كرد اما به گفته او: «وقتی به دلیل نبود حمایت بیمه ای، هزینه های خدمات روان شناسی و مشاوره بالاست، چطور می توانیم تبلیغات گسترده داشته باشیم و مردم را به انجام این كار تشویق كنیم؟»
ارتقای سلامت روان برای حفظ سلامت جسم
این كه توجه به سلامت روان جامعه، چقدر در سایر حوزه ها اثرگذار است هم نكته قابل توجهی است. حاتمی می گوید: بسیاری از بیماری های جسمی مثل سرطان، فشار خون، بیماری های قلبی و ...، ریشه روحی و روانی دارد و اگر پیشگیری ها و مشاوره های لازم را ارائه كنیم، قطعا تاب آوری روانی مردم بالا می رود و مانع از بروز و شدت بیماری های جسمی می شود. به گفته او، به همین سادگی می توان علاوه بر ارتقای سلامت روانی جامعه، بسیاری از هزینه های بهداشت و درمان را كاهش داد و این كار از نظر اقتصادی هم برای كشور و مردم به صرفه خواهد بود.

دستور نوبخت برای حل و فصل ماجرا
رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره درباره پیگیری های انجام شده درزمینه پوشش بیمه ای این خدمات می گوید: بیمه ها به تنهایی حاضر به تحت پوشش قرار دادن این خدمات نیستند و درخواست دارند دولت هم پای كار بیاید. متاسفانه در بودجه 1400 اعتباری برای این موضوع پیش بینی نشده است، با وجود این، در جلسه ای كه هفته گذشته با دكتر نوبخت داشتیم درخواست كردیم به دلیل شرایط بحرانی ناشی از كرونا، دولت به هر شكل ممكن به ماجرا ورود كند. دكتر نوبخت هم به معاون خود دستور داده اند كه این موضوع در كوتاه ترین زمان ممكن حل و فصل شود، ما هم امیدواریم این پیگیری به نتیجه برسد... .