هانیه بیجاری در برنامه ای با عنوان «گفت وگو پیرامون روانشناسی زرد» كه به صورت پخش زنده در اینستاگرام برگزار شد، با بیان اینكه بایستی ابزاری برای تشخیص و شناسایی اینكه كدام محتوا زرد است و كدام روانشناس غیرعلمی سخن می گوید ارائه دهیم، گفت: یكی از تكنیك های روانشناسی علمی و زرد این است كه روانشناسی زرد پشتوانه و سند و مدركی برای محتوایی كه بیان می كند ارائه نمی دهد یا آن را تحریف می كند. این داستان مرز مشخصی بین علم و غیر علم است. زبان علم زبان عدم قطعیت است مخصوصا روانشناسی كه علم بررسی انسان است كه پیچیدگی بسیاری دارد و ممكن است یك مسئله كه امروز به عنوان حقیقت علمی می دانیم چندسال دیگر زیر سوال برود؛ بنابراین در زبان علمی هیچ وقت قطعیت وجود نخواهد داشت. زبان علمی همواره با احتیاط و استثنا همراه است و این فضا گفت وگوی علمی را دچار ابهام می كند و مغز ما تحمل این ابهام را ندارد.
وی افزود: یكی از ابعاد روانشناسی تغییر است. تغییر یك فرآیند زمانبر و نیازمند تلاش فعالانه است و اصلا چیزی نیست كه بتوان راجع به آن دستورالعمل مشخص و سریعی داد و با قطعیت یك نسخه پیچید. ما خیلی از سوی مراجعان با این سوال مواجه می شویم كه كی جلسات تمام می شود و مشكل من حل می شود و به نتیجه می رسم و... . تمام اینها یك پیام ضمنی دارد كه من حوصله ندارم وخسته شده ام.
بیجاری خاطرنشان كرد: عدم قطعیت نقطه قوت علم است كه جا را برای به روز شدن باز می كند، اما روانشناسی زرد از طریق همین می رود سراغ اینكه مردم حوصله ابهام را ندارند. همین می شود كه در فضای مجازی می بینیم مثلا نوشته چند تكنیك برای بهبود رابطه یا راه های پولدار شدن یا رسیدن به آرامش و... درحالی كه علم با قطعیت نمی تواند یك نسخه پیچیده برای تمام افراد بپیچد.
وی با بیان اینكه اغلب شیوه بیان محتواهای زرد به شكلی است كه یك نیازی كه ممكن است حتی كاذب هم باشد ایجاد می كنند و یك حسی كه من اصلا كامل نیستم و یك راه حلی وجود دارد كه من یاد ندارم را در فرد به وجود می آورد و این اعتماد به نفس را كاهش می دهد و همانجا است كه یك خوراك برای پاسخگویی به این نیاز طراحی می شود كه اگر تو تا حالا اشتباه می كردی حالا به من مراجعه كن و من نسخه و دارو را به تو معرفی می كنم تا به هدفت برسی؛ بنابراین یك نیاز كاذب در فرد ایجاد می شود و یك خوراك با دوز هیجانی بالا تزریق می شود ولی سریع فروكش می كند. واقعیت این است كه تغییر به این سرعت و راحتی اتفاق نمی افتد.
مدیر داخلی پلی كلینیك تخصصی روانشناسی و مشاوره دانشگاه فردوسی مشهد افزود: وقتی فرد از سمینارهایی با موضوع روانشناسی مثبت گرا، جذب و ... بیرون می آید، حس می كند روی ابرها است. آنقدر آگاه و دانا شده كه می تواند برود سراغ مشكلاتش و یكی را پس از دیگری حل كند ولی طولی نمی كشد كه این حس و حال سریعا فروكش می كند؛ بنابراین یك تفاوت بزرگ بین روانشناسی علمی و غیر علمی این است كه هیجانات ما دستخوش سوءاستفاده هستند و افراد محتوای درستی كه پاسخگوی نیاز آنها در دراز مدت باشد دریافت نمی كنند و درنهایت به مسیری كه گمان می كردند صحیح است، بی اعتماد می شوند.
وی خاطرنشان كرد: شرایط كرونا نیز به شیوع روانشناسی زرد دامن زده است. قبلا در فضای مجازی روانشناسی تا این حد در دسترس قرار نگرفته بود و از طرف دیگر خدمات حضوری نیز كم شد و و مردم ابزاری برای تشخیص درست از نادرست در اختیار نداشتند. ما بایستی محتوای علمی را ساده سازی كنیم طوری كه از علمی شدن آن كاسته نشود و در عین حال تاثیرگذار نیز باشد و به دل بنشیند.
این دكتری روانشناسی بالینی با بیان اینكه برای تبدیل شدن به یك درمانگر بایستی مراحل مختلفی را طی كنیم، گفت: یك میان بر درست برای تشخیص محتوای روانشناسی زرد، شیوه ارائه محتوا و ارائه دهنده آن است. وقتی قرار است به صورت علمی روانشناس و درمانگر باشیم، بایستی چند مرحله را طی كنیم تا به این صلاحیت برسیم. این مراحل در موسسات و دانشگاه ها استانداردهایی دارد و برای شاغل شدن در این حرفه لزوما داشتن مدرك روانشناسی كفایت نمی كند و باید برای درمانگری از سطح ارشد به بالا باشیم و دوره های كارورزی جدی گذرانده باشیم؛ بنابراین مردم باید مطالبه گر باشند و به مدارك، صلاحیت ها و پروانه های اشتغال كه فرد برای دستیابی به آن ها ارزیابی های كمی و كیفی را طی كرده است، توجه نمایند.
وی افزود: انتظار می رود كه هر فرد در شاخه و تخصصی كه دوره آن را گذرانده است فعالیت كند و متعهد به ارائه خدمات در همان حوزه باشد. اگر من رواشناس بالینی خوبی هستم باید درهمان حوزه كار كنم نه فرزند پروری و رابطه زوجین و... .این یك ابزار مطمئن برای شناخت روانشناسی زرد است كه اگر من با یك روانشناسی روبه رو هستم كه درمورد موضوعات مختلف صحبت می كند و راه حل ارائه می دهد باید شك كنیم كه چطور یك نفر می تواند در روابط زوجین و فرزند پروری و بالینی و ... كار كند.
انتهای پیام