تهران- ایرنا- تلاش و پژوهش در زمینه مهار و درمان كرونا در ایران، علیرغم دشواری های موجود در این زمینه به ثمر رسیده و با آغاز طرح واكسیناسیون، هرچند مدت زمان زیادی برای رسیدن به آرامش و امنیت روانی به روال قبل از كرونا نیاز است، اما بارقه های امید را در مردم كشورمان زنده كرده است.

از آغاز اولین مورد ابتلا و مرگ از طریق كرونا در ابتدای اسفند سال 98 تا كنون قریب 15 ماه می گذرد. این بحرانی بود كه شاید بتوان گفت پس از جنگ جهانی اول و دوم، بزرگترین بحران كل دنیا به شمار می رود. بنابر آمار روزانه منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، تاكنون بیش از 3میلیون و 308 هزار و 345 مورد مرگ و بیش از 159 میلیون نفر مبتلا به كوید 19 در سراسر جهان به این بیماری مبتلا شدند كه تا این لحظه آمریكا با 33 میلیون و 476 هزار و 781 مورد ابتلا در رتبه نخست قرار دارد. نكته جالب توجه اینجاست كه بر خلاف بسیاری از تصورات ذهنی و پیش بینی ها (1) كه ابتلا و مرگ را در كشورهای توسعه نیافته تخمین می زدند، این رخداد در كشورهای توسعه شدت بیشتری داشت تا جایی كه از بین 10 كشور نخست درگیر با پاندمی كرونا تعداد 7 كشور از بین پیشرفته ترین كشورهای جهان قرار داشتند. اما این مشكل بنابر شواهد موجود در رابطه با ایران از وضعیت بسیار بحرانی تری برخوردار بود. چرا كه كشور از یكسو با شیوع كرونا و از سوی دیگر با تحریم هایی یكجانبه،كه به صورت پی در پی از سوی آمریكا وضع می شد، به نوعی كشور را در یك وضعیت بغرنج قرار می داد. این شرایط به گونه ای بود كه مشكلاتی نظیر تهیه دارو و تجهیزات پزشكی را برای وزارت بهداشت به دلیل عدم انتقال ارز به خارج از كشور، به وجود آورده بود. با این حال، این وضعیت به معنای انفعال و عدم تلاش دولت و نهادهای مربوطه نبود و خوشبختانه هیچ گاه ایران در زمره كشور هایی با شرایط وخیم قرار نداد؛ چرا كه در این رابطه اقدام های مهمی از سوی دولت و وزارت بهداشت چه در زمینه پژوهش و چه در زمینه تولید واكسن و ادوات پزشكی مورد نیاز به ثمر نشست كه در جای خود قابل تامل است.

سازمان غذا و دارو همگام با كادر درمان

از همان ابتدا شیوع كرونا، سازمان غذا و دارو وارد میدان شده و همگام با كادر درمان اقدامات مقتضی را انجام داد. این سازمان با تشكیل كمیته های مختلف متشكل از شركت ها و نهاد های فعال در امر تولید و تداركات دارویی و بهداشتی، مدیریت این فعالیت ها را در دست گرفت. به عنوان مثال ستاد هدایت و راهبری سازمان غذا و دارو در بحران كرونا با فعالیت 16 ساعته در طول شبانه روز و در تمامی ایام هفته ضمن رصد روند توزیع نمونه های دارویی و بهداشتی جهت مقابله با كرونا در سراسر كشور، به صورت روزانه موجودی این اقلام در استان های مختلف را بررسی كرده و با تخصیص خط ویژه تلفن، پاسخگوی سوالات دانشگاه های علوم پزشكی در خصوص تامین اقلام مورد نیاز بود.

كمیته تامین و توزیع دارو هم به منظور بررسی موضوع ها و مشكلات مرتبط با تامین و توزیع نمونه های دارویی و بهداشتی كرونا و همچنین تصمیم گیری فوری برای رفع آن ها در كشور به صورت یك روز در میان فعالیت خود را تاكنون ادامه داده است. مضاف بر موارد یاد شده در حوزه تامین داروهای موردلزوم و موثر در درمان بیماری كوید 19 ؛ این سازمان با وجود تحریم های شدید بین المللی، با برنامه ریزی و پیش بینی های قبلی اقدام به تامین هر گونه نیازی در این این ارتباط برای مقابله با بیماری نمود. بررسی لازم در رابطه با داروهای احتمالی موثر در درمان كرونا در كشورهای مختلف و برنامه ریزی برای تامین و ذخیره سازی این داروها، همزمان با شیوع كرونا در سایر كشورها و پیش از اعلام رسمی بروز بیماری در كشور، تامین داروهای مورد نیاز تیم درمان برای مقابله با كرونا از جمله داروهای «اوسلتاویمیر»، «كلروكین»، «هیدروكسی كلروكین»، «ریباورین» و ... به اندازه كافی برای بخش بستری در كشور طی مدت یك هفته از بروز آن و توزیع به كلیه دانشگاه های علوم پزشكی كشور، برنامه ریزی برای تولید برخی از این داروها در داخل كشور به منظور بالابردن تاب آوری و تامین نیازهای دارویی مورد نیاز در داخل از جمله مهم ترین اقدامات این سازمان است.

مضاف بر این اولویت دهی به تامین و توزیع فراورده های دارویی كه وارد پروتكل های درمانی كشور می شوند، تامین اولیه و فوری سه داروی «توسیلیزومب»، «فاوی پیراویر» و «رمدسیویر» از كشورهایی كه دارای خط تولید بودند برای انجام مطالعه بالینی باتوجه به سیگنال های مثبت اثربخشی آن ها در درمان بیماری و بومی سازی دانش فنی داروی اول در كشور یعنی رمدسیویر، خط تولید آن در داخل كشور به بهره برداری رسید. برنامه ریزی برای تامین و تهیه فرآورده های دارویی مانند IVIG كه در درمان حمایتی بیماری كرونا استفاده می شود، سرم های مختلف، آنتی بیوتیك ها و رصد و نظارت بر تامین و توزیع آن ها، برنامه ریزی برای تامین نیاز احتمالی داروهای موثر در درمان كرونا در آینده به همراه توزیع میلیون ها داروی مورد نیاز كادر درمان از جمله اقداماتی بوده كه طی 15 ماه گذشته به صورت جدی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در دستور كار بوده است.

راه اندازی خط تولید واكسن، تضمین سلامت و ایجاد زمینه های شغلی

در اولین روزهای شیوع كرونا، كادر پزشكی و تحقیقاتی ایران زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی با همكاری ستاد اجرایی فرمان امام(ره) فعالیت خود در زمینه تولید واكسن را آغاز نمود. دولت هم با دریافت مجوز برداشت یك میلیارد دلار از حساب صندوق ذخیره ارزی، تمهیدات لازم برای تحقیق و پژوهش، تولید و واردات واكسن كرونا را در دستور كار خود قرار داد و از این جهت، تسهیلات مالی برای تولید واكسن را در اختیار نهاد های ذیربط قرار داد.

خوشبختانه این فعالیت ها و تمهیدات نتیجه بخش بوده و در اواسط اسفندماه 1399، فاز نخست كارآزمایی بالینی واكسن «كووایران بركت» با موفقیت پشت سر گذاشته شد. به گفته «محمد مخبر» رییس ستاد اجرایی فرمان امام، تا اواسط بهار 1400 و با افتتاح فاز دوم كارخانه تولید واكسن كرونا، ظرفیت تولید واكسن در كشور به 12 تا 15 میلیون دوز در ماه خواهد رسید. خط تولید نیمه صنعتی واكسن كرونای شركت «شفافارمد» گروه دارویی بركت نیز، ظرف 60 روز با ظرفیت تولید ماهانه سه میلیون دوز واكسن كرونا در كشور راه اندازی شد كه به گفته سخنگوی سازمان غذا و دارو یك ركورد بی سابقه به شمار می رود.

به گفته «محمدرضا ظفرقندی» رییس سازمان نظام پژشكی كشور، تولید واكسن در جهان به ازای هر نفر مبلغی بین 4 تا 40 دلار قیمت گذاری شده كه برای تزریق واكسن در ایران مبلغی بالغ بر 200 میلیون دلار هزینه دارد(2). با توجه به این مطلب می توان گفت كه تنها بهای واردات واكسن برای ایران رقمی بالغ برچندین هزار میلیارد تومان است كه با توجه به راه اندازی خط تولید واكسن در كشور، نه تنها این مبلغ ارز به خارج از كشور نمی رود بلكه زمینه اشتغال را فراهم آورده و ایران را در رده كشور های تولید كننده واكسن قرار می دهد كه از این حیث و در نظام جهانی كنونی، حایز اهمیت است. همچنین با مجموع این تلاش ها، امید بازگشت به زندگی عادی در بین مردم كشورمان همواره رو به فزونی می باشد.

منابع:
(1) https://www.irna.ir/news/84290783
(2) https://www.irna.ir/news/84156189

برچسب ها
- كرونا
- دولت
- واكسن كرونا
- وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی