نقش «سلامت هوشمند» در كنترل شیوع كرونا فرزاد فلاحیان (كارشناس حوزه كسب و كار ) در روزهایی كه جهان زیر سایه شوم پاندومی كووید19، كمر خم كرده، دولت ها بیش از هر زمان دیگری به دنبال كاهش رفت و آمد و جلوگیری از نقض قرنطینه بیماران هستند، در این راستا بسیاری از شهرهای جهان، به «سلامت هوشمند» (در راستای اجرای پروژه هوشمندسازی كلانشهرها) بیشتر می پردازند. در كشور ما نیز تا حدودی بر روی پروژه «سلامت هوشمند» كار شده و نسخه های الكترونیكی، نوبت دهی مراكز درمانی به صورت اینترنتی، صدور دفترچه های تامین اجتماعی از طریق سایت ها و... از خدمات این پروژه و دولت الكترونیك است، اما اگر به مبحث «سلامت هوشمند» بخواهیم به صورت كلان نگاه كنیم، آن زمان شامل فضا و خدمات بسیار گسترده تری (از پیشگیری تا درمان و دوران پس از درمان) می شود. در كشور ما -همان طور كه در بالا به آن اشاره شد- تمركز مسئولان و دولت بر روی خدمات درمانی، آن هم به صورت محدود بوده و اقدامات در حوزه اتوماسیون و هوشمندسازی شهرها در جهت پیشگیری یا دوران پس از درمان، آن قدر ناچیز است كه در سطح جامعه قابل مشاهد نیست. مثلا یكی از موارد سلامت هوشمند مربوط به خدمات بیمه تكمیلی است كه در ایران خدمات چندانی به دلیل مشكلات احراز هویت، هزینه های درحال تغییر تعرفه های پزشكی، هزینه های متغیر دارویی و... به مردم ارائه نمی شود و عملا خدمات به صورت محدود و فیزیكی است. حتی مباحث درمانی كه در سطح اپلیكیشن هایی ارائه می شود، به هیچ عنوان یكپارچه سازی نشده و اكثرشان به دنبال این هستند كه خدماتی را در حیطه بالینی، غیربالینی یا پیشگیری ارائه دهند، اما اینكه به صورت جامع به سه موضوع مذكور بپردازند، هیچ پلتفرم و اپلیكیشنی وجود ندارد تا مردم بتوانند از خدمات غیرحضوری آن بهره ببرند. دولت هایی كه در سال های گذشته به موضوع دولت الكترونیك قدم نهاده اند، هیچ گاه به صورت متمركز در حوزه سلامت هوشمند فعالیت شاخصی نداشتند. مثلا بیمه تامین اجتماعی با خدمات درمانی كاركنان دولت، بیمه نیروهای مسلح و بیمه سلامت متفاوت است، درحالی كه اگر همه این بیمه ها یكپارچه شوند، بیماران از هر قشری می توانند از خدمات هوشمندسازی حوزه سلامت بهره ببرند. بركسی پوشیده نیست كه جامعه سالم، با خود پیشرفت و شكوفایی به همراه خواهد داشت. زمانی كه سلامت جسمی، روحی و روانی جامعه در یك حالت استاندارد، یكپارچه سازی شود و فرد بیمار یك پرونده واحد الكترونیك، در همه مراكز درمانی، داروخانه ها و بیمارستان ها، مراكز روان شناسی و... داشته باشد، پزشك معالج می داند كه آن فرد سابقه چه بیماری هایی دارد و پزشكان قبلی چه پروسه درمانی را انجام داده اند. همین موضوع سبب افزایش سطح درمانی و صرفه جویی در هزینه ها می شود و حتی خطا در تشخیص بیماری را به صفر می رساند. گاهی مواقع به دلیل تركیب داروی اشتباه یا داروهایی كه برروی هم اثرات مخربی دارند و توسط چند پزشك صادر می شود، بیمار را دچار تشدید مریضی و حتی مرگ می كند و این مشكل سالانه چندین نفر را به كام مرگ می برد، اما با یكپارچه سازی خدمات درمانی در قالب حوزه «سلامت هوشمند» بسیاری از عوارض و مشكلات كاهش پیدا می كند. در كشوری مانند انگلستان، سازمان پزشكی و دارویی آنها، اطلاعات بیماران را از بدو تولد تا لحظه مرگ در اختیار دارند و بر اساس اطلاعات بیماران، سابقه و مدارك الكترونیك پزشكی، خدمات درمانی به آنها ارائه می شود. آنها اطلاعات بیماران را كنترل می كنند و نشانی و تلفن بیمار را در پرونده شان ذكر می كنند و همان طور كه شاهد بودیم شهروندان در صورت ابتلا به كرونا اجازه نداشتند از محدوده منزلشان خارج شوند و دائم از طریق تلفن همراهشان رصد می شدند. در این بین روند درمانی، واكسیناسیون و سپری كردن دوران نقاهت بسیار مطلوب پیش می رفت، چون همه بیماران در یك پلتفرم دائم رصد می شدند و اینگونه بود كه دولت انگلستان توانست كرونای جهش یافته را كنترل كند. دولت این كشور به جای اینكه از طریق دارو و بیمارستان ها به كنترل كرونا بپردازد، از طریق ابزارهای هوشمند و در بستر شهر هوشمند، به كنترل بیماری و جلوگیری از رفت و آمد آنها در شهر می پرداخت و 99درصد خدمات درمانی شان غیر حضوری بود.