تهران- ایرنا- انتشار اخبار تلخ از جمله جزئیات دقیق و كامل شیوه یك جنایت و پوشش وسیع آن از سوی رسانه ها، به گفته روانشناسان می تواند پیامدهای بلندمدتی برای جامعه داشته باشد؛ به گونه ای كه به تدریج شاهد اتفاق های خشونت باری باشیم كه افراد از طریق رسانه  آموخته اند.

پیمان دوستی روانشناس روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا با واكاوی این رویه از سوی برخی رسانه ها در خصوص تبعات پرداختن به اخبار جنایات توضیح داد: انتشار بیش از حد و ورود به جزئیات خبرهای تلخ از جمله جنایت، پیامدهای جدی و بلندمدتی در جامعه دارد؛ یكی از این پیامدها، "حساسیت زدایی جامعه" نسبت به وقایع این چنینی است و به تدریج اتفاق هایی از این دست، عادی تلقی می شوند.

وی اظهار داشت: چند روزی است كه خبر یك قتل هولناك، تیتر اول بسیاری از خبرگزاری ها شده است. در این میان گاه اخباری توام با برخی ابهامات منتشر می شود. صرف نظر از اینكه اصل ماجرا چه بوده و وظیفه كشف اصل ماجرا بر عهده مقام های نظامی و قضایی است اما پخش این خبر با جزئیات كامل ممكن است آثار روانی را در جامعه به جای بگذارد.

این روانشناس اضافه كرد: ترس، دلهره، اضطراب و نشخوار ذهنی، از بدیهی ترین آثاری است كه به سرعت ایجاد می شوند. با این حال، پخش این اخبار با پوششی وسیع به همراه جزئیات دقیق و كامل از شیوه قتل، پیامدهای بلند مدتی هم دارد.

دوستی تاكید كرد: از سوی دیگر اثرات در معرض محتوای خشونت بار رسانه ها قرار گرفتن، دیرپا و مهم هستند و برخی یافته های روانشناسی اجتماعی گواه از این دارد كه سالانه افرادی قربانی خشونت هایی می شوند كه از طریق رسانه ها آموخته اند.

این استاد دانشگاه بیان كرد: همچنین یافته ها حاكی از آن است كه در معرض مكرر قرار گرفتن محتوای خشونت بار رسانه ها، با پرخاشگرتر شدن افراد در ارتباط است و این امر در طولانی مدت می تواند بر كل جامعه اثرگذار باشد.

استرس پس از سانحه با انتشار جزئیات جنایات

دوستی با بیان اینكه یكی دیگر از آثار سوء انتشار جزئیات چنین قتل هایی در جامعه منجر به بروز اختلال استرس پس از سانحه می شود، گفت: هر چند در ملاك های تشخیصی این اختلال عنوان شده كه فرد باید خود مستقیما رویداد آسیب زا را تجربه كند یا شاهد آن باشد اما برخی از تحقیقات نشان می دهند، مشاهده رویداد آسیب زا با جزئیاتی دقیق از طریق رسانه، در صورتی كه فرد قربانی به نوعی با مشاهده گر محتوای رسانه در ارتباط باشد، می تواند علائم اختلال استرس پس از سانحه را پدیدار كند.

این روانشناس با اشاره به انتشار جزئیات قتل بابك خرمدین "كارگردان و استاد دانشگاه" در این روزها اظهار داشت: این بدان معنی است كه چنانچه قربانی مدرس دانشگاه باشد، پخش جزئیات شیوه قربانی شدن می تواند برای همكاران یا دانشجویان او با علائم اختلال استرس پس از سانحه در ارتباط باشد. به خصوص اگر مشاهده كننده بین خود و قربانی شباهت های فرضی یا واقعی نیز، استنباط كند.

فرهنگ غلط افتخار به جنایت

وی در بخش دیگری از صحبت هایش در خصوص علل وقوع چنین جنایت هولناكی تاكید كرد: در روان شناسی اجتماعی مفهومی به نام "فرهنگ افتخار" وجود دارد. این مفهوم به این موضوع اشاره می كند كه یك فرد ممكن است به خیال خود برای حفظ شرافت شخصی مبتنی بر ایدئولوژی اش، دست به پرخاشگری بزند.

دوستی اضافه كرد: اما گاه دامنه این پرخاشگری ممكن است تا حد اعلای آن مانند گرفتن جان یك انسان دیگر به شكلی فجیع نیز پیش برود.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: در برخی موارد، فرزندكشی، قتل های ناموسی یا دیگر موارد خشونت بار مشابه، از پیامدهای دردناك فرهنگ افتخار است.

دوستی خاطرنشان كرد: در واقع، فردی كه بر اساس فرهنگ افتخار دست به پرخاشگری از هر نوعی می زند، رفتار خود را موجب سربلندی می داند و بابت آن احساس پشیمانی نمی كند.

با این حال، این موضوع تنها یكی از علل دست زدن به چنین رفتارهایی است و برخی اختلالات روان شناختی مانند روان پریشی یا اختلالات شخصیت هم می تواند در برخی موارد (نه همیشه) با چنین رفتارهای خشونت باری همراه باشد.

از: فاطمه شیری

برچسب ها
- آسیب های اجتماعی
- رسانه
- اختصاصی ایرنا
- كودك آزاری
- آسیب ها
- استاد دانشگاه