به گزارش راه مردم، دكتر محمدتقی جغتایی در نشستی خبری در پاسخ به سوال ایسنا درباره نقش طرح تحول سلامت در گسترش خدمات توانبخشی، گفت: برنامه توانبخشی ابلاغ شده كشوری است و پیگیری می كنیم تا بخش هایی از برنامه توانبخشی در قانون هفتم توسعه كشور گنجانده شود تا به تغییرات دولت ها ربطی پیدا نكند. از سوی دیگر خرسندیم كه در مناظرات انتخاباتی اغلب كاندیداها به موضوع توانبخشی پرداختند و این نشان می دهد كاندیداها به این ضرورت ها پرداختند.

وی افزود: برنامه كشوری توانبخشی پزشكی توسط مقام محترم وزارت به دانشگاه های پزشكی ابلاغ شده است. حوزه توانبخشی ابعاد گوناگونی دارد كه بخش سلامت آن متوجه ما در وزارت بهداشت است. از طرفی در رهنمودهای كلی سلامت كه توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد یكی از بندها این است كه خدمات سلامت اعم از درمان، پیشگیری یا توانبخشی به شكل عادلانه به مردم ارائه شود و برای اقشار آسیب پذیر در دسترس باشد. از طرفی در برنامه های تشریحی وزیر محترم به مجلس شورای اسلامی نیز در بندی به تعیین برنامه كشوری توانبخشی پزشكی اشاره شده بود.

جغتایی ادامه داد: در طول سالیان قبل بویژه از 2014 به بعد سازمان بهداشت جهانی برنامه ای ویژه در حوزه توانبخشی تعیین كرد تا این خدمات در دسترس باشد و گسترش یابد. در سال 2017 این موضوع دقیق تر بررسی شد و اصل هایی برای آن تعیین شد و مشخص شد كه خدمات توانبخشی پزشكی باید در تمام سیاست های درمانی تسری یابد و همچنین درون ساختارهای ارائه خدمات سلامت، ساختار خدمات توانبخشی هم وجود داشته باشد. خدمات توانبخشی دیگر نباید سطح سوم ارائه خدمات باشد و باید در سطوح ارائه خدمات پیشگیری و درمان ادغام شود.

جغتایی افزود: همچنین اصل دیگری می گوید كه خدمات توانبخشی پزشكی باید به تدریج تحت پوشش بیمه قرار گیرد. از طرفی وسایل كمكی توانبخشی مانند سمعك، ویلچر و... در اختیار قرار گیرد. بر اساس این نكات قرار شد برنامه كشوری توانبخشی پزشكی تدوین شود كه بیش از 2 سال برای آن زمان گذاشتیم و حاصل آن به دانشگاه های علوم پزشكی ابلاغ شد.

وی در تشریح جزئیات این برنامه، اظهار كرد: برنامه ما این است كه خدمات توانبخشی در نظام ارائه خدمات دیگر ادغام شود و مراكز ارائه خدمات توانبخشی گسترش یابد. همچنین اقداماتی در راستای گسترش خدمات نظام غربالگری ارائه شود كه بیماران زودتر شناسایی شوند. نكته مهم دیگر تحت پوشش رفتن خدمات توانبخشی است. در عین حال نیز نباید از نكات پژوهشی غافل شویم.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی، ادامه داد: اكنون خیلی از خدمات توانبخشی در كشور ارائه می شود ولی مشكل ما در خدماتی است كه نیاز به كار تیمی دارد مانند افراد دچار سكته مغزی، قطع عضو، ضایعات پیش رونده و... كه این بیماری ها باید در دسته خدمات اولویت دار قرار گیرد و تمركز ما بر این خدمات است.

وی افزود: بر اساس پیش بینی ها و بررسی صورت گرفته در كشور سالانه حدود 100 هزارنفر دچار ناتوانی ناشی از سكته مغزی می شوند كه به درمان جواب می دهند. حدود 3000 نفر در سال دچار ضایعه نخاعی می شوند، حدود 4000 تا 5000 نفر دچار فلج مغزی می شوند، شیوع اوتیسم سالانه 15 هزا نفر است و قطع عضو حدود 2000 نفر در سال است. همچنین شیوع پاركینسون سالانه حدود 5000 نفر است و سالانه حدود 2000 بیمار مبتلا به MS به جمعیت بیماران اضافه می شود.

مشاور وزیر بهداشت، گفت: یكی از بیماری های شایع دمانس یا آلزایمر است زیرا امید به زندگی افزایش یافته است و جمعیت سالمند كه در خطر ابتلا به این بیماری هستند بیشتر می شوند. پیش بینی ها می گوید 200 هزار نفر در آینده به نوعی دچار اختلال حافظه می شوند كه اگر پیشگیری نشود دچار بیماری های پیش رونده می شوند.

وی افزود: اكنون هم حدود 15 هزارنفر در حوزه توانبخشی با مجوزهای ما خدمات ارائه می دهند و در سطح دنیا خدمات ما قابل قبول است. حدود 140 مركز جامع توانبخشی داریم و حدود 7000 دفتر كار یا مطب دایر شده است. بر اساس برنامه كشوری باید بتوانیم تا سال 1404 خدمات غربالگری را 25 درصد افزایش دهیم. مراكز ارائه خدمات توانبخشی نیز باید 30 درصد افزایش یابند و گروه هایی كه مراكز تخصصی ندارند برایشان ایجاد شود. برای تامین اهداف باید آموزش و پذیرش دانشجو تقویت شود و دیگر رشته ها نیز اصول اولیه را آموزش ببینند. برای تحقیقات هم باید شبكه ملی تحقیقات توانبخشی ایجاد شود و تكنولوژی های توانبخشی بروز شود.

جغتایی اظهار كرد: برنامه كشوری سالمندان نیز مشتركا با همكاری سازمان مدیریت، بهزیستی و وزارت بهداشت تهیه و ابلاغ شده است و بُعد درمان و توانبخشی پزشكی سالمندان با ما است كه خدمات شنوایی و دمانس و... به آنها ارائه می شود. توانبخشی از راه دور نیز از اهداف این برنامه است كه یك ضرورت مهم است كه در حال كار بر آن هستیم.

وی در مورد مهم ترین اولویت های سالمندان كشور، بیان كرد: سالمندان یك مسئله مهم برای كشور هستند و حتی در این رابطه نیاز به دادن آمار نیست چون تا الان آمارهای زیادی در رابطه با سالمندان اعلام شده است و روز به روز هم بیشتر می شود، حتی همكاران سازمان بهزیستی به ماجرای سونامی سالمندان اشاره كرده بودند كه درست هم بود و به دنبال آن بود كه من اعلام كردم برنامه ملی سالمندان تصویب و ابلاغ شده و الان در این مورد سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت در حال انجام و بررسی كارهای مربوط به خودش است. در حوزه بهداشت و درمان هم مهم ترین اولویت این است كه اول نیروی انسانی مورد نیاز تكمیل شود، یعنی باید رشته های تخصص سالمندی را تاسیس كنیم كه چند سال فعال شده بود ولی الان متوقف شده، همچنین دوره های كوتاه مدت كه الان همكاران متخصص بالینی در چند دانشگاه برگزار می كنند تا از این طریق ما متخصصینی داشته باشیم كه در حوزه سالمندی كار می كنند.

وی تاكید كرد: به عبارتی طب سالمندی باید جایگاهش در كشور گسترش پیدا كند و ما در زمینه نیروی انسانی متخصصین مختلف داریم ولی آموزش تخصصی لازم برای مداخلات خدمات درمانی و توانبخشی سالمندان كم داریم. نكته دیگر مربوط به پرستارهایی است كه اختصاصا با سالمندان كار می كنند، فوق لیسانس این رشته سال هاست كه ایجاد شده و باید گسترش پیدا كند تا در این حوزه بتوانند بهتر كار كنند.

وی گفت: موضوع دیگر این است كه باید برای سالمندان در مراكز ارائه خدمات در بیمارستان یا كلینیك ها، ساختارهایی درست شود تا خدمات اختصاصی سالمندان را بگیرند كه این هم همكاران دفتر سالمندی در حال پیگیری هستند تا این اتفاق بیفتد و مهم تر از آن این است كه این خدمات در نظام شبكه ادغام شود. شایع ترین مشكل كه باید به آن توجه شود، اختلال های حافظه است كه برنامه ای برای آنها در نظر گرفته شده، افرادی كه در معرض این مشكل هستند غربالگری می شوند و به دنبال آن خدمات توانبخشی به آنها داده می شود.