راهكارهایی برای حفظ سلامت روان در دوران كرونا
فاطمه رسولی- روانشناس
بیماری كووید-19 كه این روزها بر اساس آمار رسمی، بیش از 180 میلیون نفر را در دنیا مبتلا و جان هزاران نفر را گرفته است، پیامدهای روانی بسیاری برای افراد داشته و دارد. در شرایط كرونایی بسیاری از افراد ناگزیر به ماندن در خانه و گاها دوركاری هستند و با توجه به بسته بودن بسیاری از مكان ها، باشگاه ها و كاهش رفت وآمدهای خانوادگی و مسافرت ها دور از ذهن نیست كه آثار افسردگی در بسیاری از افراد بروز پیدا كند. پس لازم است شناختمان را از این اختلال و راهكارهای مقابله با آن افزایش دهیم و از آسیب بیشتر پیشگیری كنیم. طبق آمار، نرخ افسردگی در بزرگسالان و جوانان نگران كننده است و طبق پیش بینی های سازمان جهانی بهداشت (WHO) با ادامه شرایط فعلی و همه گیری ویروس كرونا، افسردگی افزایش می یابد. بر اساس این گزارش تا سال 2030 میلادی، افسردگی بالاترین بار بیماری در سطح جهان خواهد بود.
افسردگی چیست؟
اختلال افسردگی نوعی اختلال خلقی است كه شیوه تفكر و نگرش فرد را نسبت به خود، اطرافیان و دیگر جنبه های زندگی تغییر می دهد. خلق انسان، احساسی درونی، نافذ و پایدار است كه درك و نگرش شخص نسبت به خود، دیگران و در كل نسبت به محیط اطراف را تحت تأثیر قرار می دهد. این اختلال باعث تضعیف قدرت قضاوت می شود كه درنتیجه فرد مرتكب رفتارهای اشتباه و غیرعقلانی می شود. بیمار مبتلابه افسردگی در زندگی روزمره با مشكلات فراوانی دست وپنجه نرم می كند، زیرا افسردگی زمینه ساز انواع بیماری های جسمی و روانی است.
علائم افسردگی
آگاهی از علائم افسردگی كمك زیادی به تشخیص این بیماری می كند. در ادامه 8 مورد از مهم ترین نشانه های افسردگی را باهم مرور می كنیم:
1- احساس غم، پوچی و ناامیدی
2- از كوره دررفتن و رنجیدن از مسائل پیش پاافتاده
3- بی علاقگی و بی میلی به كارهایی كه قبلاً برایمان جالب بوده است
4- اختلال خواب (كم خوابی یا زیاد خوابیدن) و احساس خستگی یا كمبود انرژی حتی بدون انجام كار سنگین
5- تغییرات شدید در اشتها و وزن (كم وزیاد شدن اشتها بدون دلیل و یا چاقی و لاغری ناگهانی)
6- اضطراب، بی قراری، عذاب وجدان یا احساس گناه برای كارهای كوچك گذشته و بعضاً فكر كردن به مرگ و خودكشی
7- كاهش تمركز، كم شدن قدرت حل مسئله و كاهش قدرت تصمیم گیری
8- دردهای جسمی بدون دلیل مشخص
5 راهكار برای درمان افسردگی
5 روش اصلی برای درمان افسردگی وجود دارد كه در ادامه به آن ها اشاره می كنیم.
دارودرمانی: در هنگام افسردگی در بدن ما تغییراتی رخ می دهد، برای مثال با كاهش شدید سروتونین در بدن احساس بی حالی، خستگی و غم بیشتری می كنیم. سروتونین كه به هورمون شادی هم معروف است به وسیله داروهای ضدافسردگی می تواند به خط پایه اولیه اش بازگشته و احساس رخوت و غمگینی ناشی از افسردگی را كاهش دهد.
ورزش: یكی دیگر از روش هایی كه به تولید سروتونین بیشتر و كاهش علائم افسردگی و اضطراب كمك می كند، ورزش مكرر و روزانه است. برای مثال پیاده روی با تسهیل روند خون رسانی و اكسیژن رسانی می تواند بسیار كمك كننده باشد.
مدیریت استرس: روش های مدیریت استرس مانند تنفس صحیح و شكمی و انجام تمرینات مدیتیشن می تواند در كاهش علائم اضطراب و افسردگی كمك كننده باشد.
كمك گرفتن از روانشناس: همه ما ممكن است در جریان های استرس و افسردگی كه تجربه می كنیم دچار افكار منفی شویم كه در حل مسئله و ارتباطاتمان تأثیرگذارند. این افكار منفی به مرورزمان می توانند به وخیم شدن علائم افسردگی منجر شوند، برای مثال خطای فكری از كاه كوه ساختن باعث می شود مسائل كوچك و كم اهمیت برایمان بزرگ و غیرقابل حل باشند و یا خطای فكری پیشگویی منفی آینده، منجر به این می شود كه آینده و اتفاق های پیش رو تیره وتار و همراه با عواقب منفی به نظر برسند و درنتیجه ناخودآگاه به استقبال آینده منفی برویم. شناخت و برطرف كردن این خطاها با كمك روانشناس و مشاور به عنوان تكنیك شناختی در درمان افسردگی بسیار حائز اهمیت است.
تغذیه سالم: علاوه بر موارد ذكر شده داشتن تغذیه سالم در پیشگیری از افسردگی بسیار اهمیت دارد. تحقیقات مختلف نشان داده اند كمبود بعضی از ویتامین ها مانند ویتامین B و D در ابتلا به افسردگی تأثیرگذارند.افسردگی كه به آن سرماخوردگی روان هم گفته می شود، اختلالی است كه می تواند هركسی را با هر سن و سال و جنسیتی درگیر كند، لذا پیشگیری و درمان آن باید حتماً موردتوجه قرار گیرد تا از آسیب های بیشتر جلوگیری شود.