وام 100 میلیونی محركی برای افزایش كودك همسری
دریانیوز: ازدواج كودكان یا كودك همسری نوعی ازدواج رسمی یا غیررسمی است كه در آن فرد پیش از رسیدن به 18 سالگی وارد پیمان زناشویی می شود. حداقل سن ازدواج تعیین شده در قانون در بسیاری از حوزه های قضایی 18 سال است، خصوصاً در مورد دختران؛ و حتی بعضاً قرار داشتن در 18 سالگی نیز شامل قانون مذكور می شود. عموماً عبارت «كودك همسری» در مورد كودكان دختری به كار می رود كه با مردان بزرگسال به خاطر اجبار حاصل از سنت های قومی یا مشكلات اقتصادی خانواده، ازدواج می كنند.كارشناسان خانواده معتقدند كودك همسری جزو نابهنجاری ها و آسیب های اجتماعی محسوب می شود و بسیاری از كارشناسان و روانشناسان معتقدند كودك همسری نوعی كودك آزاری است ، چرا كه طی آن كودك به دلیل ناآگاهی والدین بدلیل فقر فرهنگی و یا مالی از یك سو و عدم درك درست و هدف غایی تشكیل نهاد خانواده، از طرفی دیگر مورد سوءاستفاده قرار می گیرد؛ در این بین قانونگذار هرچند سعی كرده با استناد بر ماده 1041 قانون مدنی شروطی اعم از كسب اجازه از دادگاه و تعیین مصلحت كودك برای ازدواج در سنین زیر 13 سال را وضع كند؛ اما به نظر می رسد خلاءهای قانونی همچنان راه فرار را پیش روی برخی والدین باز گذاشته است.همچنین باید گفت عوارضی كه به سبب ازدواج زود هنگام و بارداری ناشی از آن بر كودك وارد می شود جبران ناپذیر است.كودك همسری و اجازه ی والدین برای ازدواج فرزندان شان در سنین پایین دلایل متعددی دارد كه علاوه بر فقر فرهنگی می توان به فقر اقتصادی والدین اشاره داشت. به همین دلیل، افزایش وام های ازدواج محركی برای برخی والدین شده تا فرزندان خود را در سنین پایین وادار به ازدواج كنند و اینگونه شاهد افزایش 4 برابری كودك همسری در برخی نقاط كشور بدنبال افزایش وام ازدواج باشیم.

بررسی ها نشان می دهد كه در برخی از نقاط كشور كه با فقر فرهنگی و اقتصادی رو به رو هستیم و از وام ازدواج برای معامله كودكان زیر 15 سال استفاده می شود.افزایش وام ازدواج پیشنهادی بود كه در لایحه بودجه 1400 ، برای افزایش ازدواج و ازدواج جوانانی كه به دلیل وضعیت بد اقتصادی حاضر به ازدواج نیستند، مطرح و به تصویب رسید اما به نظر می رسد با شرایط كنونی افزایش رقم وام ازدواج كمكی به افزایش میزان ازدواج در كشور نمی كند، بلكه ممكن است زمینه ساز مشكلات و آسیب های دیگری نیز شود. آمارهایی موجود است كه كودكان زیر 15 سال به ویژه دختران زیر این سنین از این وام استفاده كرده اند و این آمار نسبت به سال گذشته 4 برابر شده است. آمارهایی هم به دست آمده كه عده ای با بیش از 40 تا 45 سال سن نسبت به دریافت این وام اقدام كرده اند، به همین دلیل فكر می كنم اگر قانونگذار قصد دارد این مبلغ را افزایش دهد باید نسبت به این موضوع هم فكر كند كه هم پرداخت وام تسهیل شود و هم برخی قیود سنی در مورد رعایت سن جوانان برای دریافت وام نیز لحاظ شود. در امر ازدواج، در كنار سن شخص، باید به بحث بلوغ جسمی و فكری، و همچنین مباحث اقتصادی نیز توجه شود. در بسیاری موارد متاسفانه ممكن است بدلیل مشكلات ناشی از فقر و یا اعتیاد در برخی خانواده ها، ازدواج كودكان بدون طی این روند صورت بگیرد و بعد از سن خاصی اقدام ثبت رسمی آن ازدواج صورت گیرد؛ شاید دلیل آن این است كه نمی توانند مصلحت كودك را اثبات كنند و ترجیح می دهند با عقد موقت، زندگی را آغاز كنند و پس از سن قانونی و بدون طی موارد مطروحه در ماده 1041 قانون مدنی، عقد را به طور رسمی در دفاتر رسمی به ثبت برسانند.باتوجه به پیچیدگی های زندگی اجتماعی در دوران امروز، بلوغ فكری اكثریت افراد جامعه به احتمال قریب به یقین در 13 سالگی رخ نخواهد داد. بهتر است مساله را اینطور مطرح كنیم كه قضات چه مبناهایی را برای احراز صلاحیت كودكان در امر ازدواج درنظر می گیرند.

فاطمه هوشنگی/دریا