تهران - ایرنا - رییس پژوهشكده سوانح طبیعی و كرسی یونسكو در مدیریت بلایای طبیعی یكی از مؤلفه های بازتوانی روانی پس از وقوع حوادث غیرمترقبه را تامین معیشت مردم دانست و گفت: در سوانح غیرمترقبه تا منبع درآمدی حادثه دیدگان تامین نشود، آنها روی پای خود نمی ایستند و جامعه به حالت عادی بازنمی گردد.

چهار سال از زلزله 7.3 ریشتری سرپل ذهاب می گذرد، زلزله ای كه در ساعت 21 و 48 دقیقه و 16 ثانیه شامگاه یكشنبه 21 آبان سال 96 در چند ثانیه 620 نفر را به كام مرگ فرو برد و باعث مصدوم شدن 12 هزار و 386 تن شد.

این زلزله بزرگ كه در 100 سال اخیر در منطقه غرب كشور سابقه نداشت حدود 60 درصد وسعت استان كرمانشاه را در برگرفت و خسارت بسیار سنگینی به اكثر مناطق شهری و روستایی وارد كرد.

امیرحسین گركانی روز شنبه به مناسبت چهارمین سالگرد زلزله سرپل ذهاب در آبان 96 در گفت و گو با خبرنگار علم و آموزش ایرنا با بیان آثار زلزله بر زندگی مردم اظهار داشت: زخمی شدن و مرگ انسان ها، تخریب ساختمان ها و آسیب دیدن زیرساخت ها آثار مشهود سوانح هستند و از بخش دولتی گرفته تا سازمان های مردم نهاد و خیرین و نظایر آن تمام تلاش خود را می كنند تا به نحوی این موضوع را مدیریت كرده و خسارات ایجادشده را برطرف و به جبران آن كمك كنند.

وی افزود: در مرحله امداد و نجات تمركز بر نجات جان افراد یا تدفین درگذشتگان است و پس از آن هم بدنه دولتی تمام توان خود را به كار می گیرد تا بازسازی ساختمان ها و زیرساخت های آسیب دیده در حداقل زمان ممكن صورت گیرد و خیرین و مردم و سایر نهادهای مردمی نیز تلاش می كنند با ارسال كمك های نقدی و غیرنقدی به مردم سانحه دیده كمك كنند. همه این تلاش ها در راستای بازگرداندن مردم به خانه هایشان و برقراری شرایط عادی در جامعه تحت تأثیر سانحه است.

رییس پژوهشكده سوانح طبیعی و كرسی یونسكو در مدیریت بلایای طبیعی ادامه داد: اما برخی آثار سانحه نه تنها توجه افكار عمومی را كمتر به خود جلب می كند، بلكه تصمیم گیران و مجریان نیز گاهی از آنها غافل می شوند ازجمله این موارد، موضوع معیشت و درآمد خانواده های تحت تأثیر سانحه است.

گركانی خاطرنشان كرد: با وجود اهمیت موضوع معیشت و از بین رفتن منبع درآمد مردم پس از سوانح، این موضوع آن چنان مغفول است كه حتی در ارزیابی های خسارت پس از سوانح نیز كمتر به آن پرداخته می شود و حتی اگر به آن پرداخته شود نیز كمتر اقدامی جهت جبران و بهبود شرایط انجام می شود.

وی توضیح داد: همواره پس از وقوع سوانح، شیوه های معیشتی كه مردم پیش از سانحه داشته اند از بین می رود و احساس ناامنی در میان خانواده های آسیب دیده به وجود می آید و مردمی كه در اثر سانحه، خانه و وسایل زندگی خود را از دست داده اند با چالش بیكاری هم باید دست و پنجه نرم كنند. بدین ترتیب، سفره خانواده كوچك تر می شود و پس انداز یا اندك درآمد خانواده صرف نیازهای اولیه زندگی می شود و در پاره ای موارد برای این امر نیز كفایت نمی كند.

رییس پژوهشكده سوانح طبیعی و كرسی یونسكو در مدیریت بلایای طبیعی یادآور شد: در شرایطی كه فشار روانی بر مردم به علت آثار سانحه بسیار زیاد است، موضوع معیشت و درآمد نیز بر فشارها می افزاید. تبعات این موضوع تنها به فقر مردم نمی انجامد، بلكه پیامدهای بسیار مهم تری همچون افسردگی، اضطراب و خشونت در میان خانواده ها را هم در پی دارد.



گركانی همچنین گفت: تجربه مردم سانحه دیده در زلزله سال 1396 سرپل ذهاب نیز این موضوع را تأیید می كند. پس از وقوع زلزله، نمونه های بسیاری از خسارات اقتصادی گسترده و پیامدهای بیكاری بر وضعیت روانی افراد و خانواده ها مشاهده شد. با تخریب ساختمان های اداری و تجاری، كارگاه های تولیدی و ... بسیاری از مردها بیكار شده بودند، برخی مشاغل كه كالاهای لوكس می فروختند به دلیل شرایط پس از سانحه درآمدی نداشتند، به دلیل مختل شدن شرایط زندگی عادی، برخی مشاغل تعطیل شده بودند.

وی اضافه كرد: زلزله در سال 96 در منطقه ای رخ داد كه بنا بر اقتضائات فرهنگی از مردان انتظار تأمین مالی زندگی می رفت. همین نكته ساده اما بسیار مهم تبعات بسیار زیادی به دنبال داشت. یكی از ساكنان سرپل ذهاب می گفت كه به دلیل شرایط سخت مالی پس از زلزله، خودروی خود را كه آسیب ندیده بود، فروخته و تنها منبع درآمدش كه مسافركشی بوده را از دست داده است و حالا به دلیل فشار روانی ناشی از این موضوع بارها فرزندش را مورد خشونت قرار داده است.

رییس پژوهشكده سوانح طبیعی و كرسی یونسكو در مدیریت بلایای طبیعی تصریح كرد: بسیاری از زنان پس از زلزله سرپل ذهاب از به هم ریختگی شرایط خانوادگی شكایت داشتند، از این كه نمی توانستند نیازهای فرزندان خود را برآورده كنند و این موضوع در برخی موارد به درگیری در خانواده تبدیل می شد از این كه به دلیل شرایط سخت و محدودیت های فضای سكونت در كانكس و انواع دیگر اسكان موقت، شیوه های درآمد خانگی خود مانند تهیه مربا و ترشی و فروش آن را از دست داده بودند، از این كه همسرانشان به دلیل بیكاری و فشار روانی ناشی از نبود درآمد، عصبی و پرخاشگر شده اند.

گركانی با بیان اینكه این وضعیت درمورد مستأجران وخیم تر نیز می شود، افزود: بسیاری از مردم در سرپل ذهاب مستأجر بودند. با وقوع زلزله و از دست دادن منبع درآمد خود دیگر نتوانسته بودند، خانه ای اجاره كنند. معمولاً پس از وقوع سوانح و كم شدن واحدهای استیجاری، اجاره ها افزایش پیدا می كند و سرپل ذهاب نیز از این موضوع مستثنی نبود.

وی ادامه داد: اغلب مستأجرانی كه بعد از زلزله مدت ها منتظر ماندند تا شهر دوباره ساخته شود و بتوانند خانه ای را اجاره كنند و زندگی عادی خود را از سر بگیرند، با افزایش اجاره ها، مستأجران كم درآمد یا آنها كه منبع درآمد خود را برای همیشه از دست داده بودند، به ندرت قادر به بازگشت به خانه پیشین خود بودند به همین علت بسیاری از مستأجرین سال ها در كانكس باقی ماندند.



رییس پژوهشكده سوانح طبیعی و كرسی یونسكو در مدیریت بلایای طبیعی افزود: نباید از خاطر ببریم كه یكی از مؤلفه های بازتوانی روانی پس از سوانح موضوع معیشت است و تا منبع درآمد مردم به راه نیفتد، مردم روی پای خود نمی ایستند و جامعه نیز به حالت عادی بازنمی گردد. تا زمانی كه مردم دغدغه معیشت و درآمد دارند، امیدی برای ازسرگیری فعالیت های قبلی خود ندارند و تنها تك تك افراد، بلكه كلیت جامعه نیز به شرایط عادی بازنخواهد گشت.

گركانی تصریح كرد: موضوع معیشت زلزله زدگان لازم است هم به صورت اضطراری پس از سوانح مدنظر قرار گیرد و هم برنامه ای بلندمدت جهت اشتغال دائم مردم وجود داشته باشد.

برچسب ها
- سرپل ذهاب
- اشتغال زایی
- كرمانشاه
- زلزله