مشهد- ایرنا- كارشناسان اجتماعی معتقدند كه در شرایط كنونی، مهمترین و موثرترین اقدام برای ترویج فرهنگ پیشگیری از مصرف مواد مخدر و مقابله با اعتیاد، روی آوردن به انجام اقدامات نوین از جمله ایجاد و تولید محتوای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در فضای حقیقی و مجازی است.
اعتیاد معضلی پیچیده و چندوجهی است كه ناآگاهی افراد جامعه و عدم اطلاع رسانی مناسب در این خصوص می تواند به گسترش آن و پشت بند آن رواج دیگر آسیب های اجتماعی منجر شود و با توجه به نخ نما و بی اثر شدن روش های سنتی و برخوردهای قهری در مقابله با آن، موفقیت در واكسینه كردن افراد جامعه و جلوگیری از گرفتاری بیشتر افراد به این بلای خانمان سوز، مستلزم توسل به شیوه های نوین، موثر و روزآمد است.
هرچه سطح فرهنگی و دانش مردم نسبت به آسیب های اجتماعی بالاتر رود، احتمال ابتلای آنان به آسیب های اجتماعی كمتر می شود، بنابراین همه حوزه های فرهنگی و اجتماعی در بخش پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر مسوولیت دارند و به گفته مسوولان حوزه پیشگیری از اعتیاد، 21 دستگاه فرهنگی كشور در حوزه فرهنگ پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر فعالیت می كنند.
به منظور تولید محتوای فرهنگی برای پیشگیری از اعتیاد و ارتقای سطح آگاهی افراد جامعه اقدامات متنوعی از سوی دستگاه های دولتی و سازمان های مردم نهاد در استان خراسان رضوی صورت گرفته است كه انتظار می رود نتیجه بخش بوده و منجر به كاهش دامنه این آسیب ها در جامعه شود.
اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر راهی برای ایجاد مصونیت از اعتیاد
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی و در گفت و گو با ایرنا گفت: نگاه ستاد مبارزه با مواد مخدر و شورای هماهنگی استان در بخش پیشگیری از اعتیاد، اجتماعی كردن امر پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر است كه در جهت تحقق آن در این 2 حوزه به خصوص در حوزه پیشگیری، به ورود مردم بیشتر نیاز داریم.
محمدعلی نبی پور افزود: مصون سازی، نكته بسیار مهمی در امر پیشگیری از اعتیاد است كه امروزه در سطح جهان مطرح است و منظور از مصون سازی این است كه برای پیشگیری از اعتیاد روی افراد جامعه، خانواده و خصوصاً در سطح مدارس باید كار كرد تا آن ها خود در برابر بحث اعتیاد مصون شوند كه در این راستا بر اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر برای اثرگذاری بیشتر و عمق بخشی به این مبارزه تاكید می شود.
وی ادامه داد: درست است كه در بحث پیشگیری از اعتیاد، دولت و ارگان های دولتی فعالیت دارند، اما حوزه سازمان های مردم نهاد و تشكل هایی كه در زمینه مبارزه با مواد مخدر كار می كنند می توانند كمك حال دولت باشند و اقداماتی را انجام دهند و اگر ما این رویكرد اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر را به سطوح جامعه، خانواده، گروه های محلی و حوزه های مختلف در سطح محلات بكشانیم قطعا برنامه های متنوع تر و اثرگذارتری را می توانیم اجرا كنیم كه بهتر است دولت نقش حمایتی داشته و میدان اجرا را به مردم و تشكل ها و سازمان های مردم نهاد واگذارد، چرا كه مردم به طور وسیع تری می توانند برنامه های متنوع تری را طراحی و اجرا كنند.
رییس كمیته توسعه فرهنگی پیشگیری و توسعه مشاركت های مردمی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان خراسان رضوی گفت: تاكید ما بر این است كه مردم باید پای كار بیایند و در این زمینه مشاركت افزایش یابد و همه دستگاه های اجرایی كه در این حوزه كار می كنند نیز اولویت كاری خود را روی بحث اجتماعی كردن مبارزه با مواد مخدر بگذارند، چون این از تصدی گری آنان كاسته و نقش نظارتی آنان را افزایش می دهد كه باعث افزایش اثرگذاری در امر پیشگیری از اعتیاد می شود.
صیانت و خودمراقبتی راهی موثر در پیشگیری از اعتیاد
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینكه نرخ اعتیاد در این استان 2.7 درصد است و حدود 130 هزار نفر در این استان درگیر اعتیاد هستند، گفت: در امر پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر 2 بخش پیشگیری و صیانت و خودمراقبتی مطرح و حائز اهمیت است كه در رسیدن به صیانت و خودمحافظتی، 2 عامل والدین و خانواده ها و همچنین گروه های اجتماعی كه در حوزه های مختلف فرهنگی و هنری اجتماعی فعالیت می كنند می تواند نقش بسیار بسزایی داشته باشند كه دولت نیز وظیفه دارد به این حوزه ورود پیدا كرده و از تشكل های فرهنگی و اجتماعی، فعال در حوزه مبارزه با اعتیاد، حمایت كند.
محمدحسین صالحی ادامه داد: ما امروز شاهد ورود خیران به حوزه توانمندسازی معتادان هستیم و كارهای مقدماتی راه اندازی نخستین تشكل خیّرگردان توانمندسازی بانوان درگیر اعتیاد استان، انجام شده است كه انتظار می رود در یك ماه آینده به شكل رسمی فعالیت خود را آغاز كند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: در خصوص تولید محتوا در حوزه پیشگیری برای افراد خاص جامعه به خصوص در حوزه ناشنوایان یك كلیپ آموزشی با هدف اطلاع رسانی و آموزش ناشنوایان تولید شده كه به آنان كمك می كند بتوانند در مقابل اعتیاد از خود مراقبت و محافظت كنند.
وی افزود: موسسه روانشناختی و خدمات مشاوره ای آستان مهر مشهد هم، كه علاقه مند به فعالیت در حوزه پیشگیری از اعتیاد است، به این عرصه ورود كرده و اپلیكیشن "ژیوار" را برای آگاه سازی و ارائه مشاوره به گروه هدف تولید كرده است كه اخیرا از این نرم افزار رونمایی شده است.
اپلیكیشن " ژیوار " اولین نرم افزار آموزشی در حوزه پیشگیری از اعتیاد
رییس هیات مدیره موسسه روانشناختی و خدمات مشاوره ای آستان مهر مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: در مسیر پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر، شناخت نیمی از مبارزه است و با توجه به فراوانی اندیشه ها و تنوع سلیقه ها و ضرورت آموزش و مشاوره در این زمینه و نیاز دسترسی به متخصصان برای دریافت آموزش و برگزاری جلسات آموزشی و مشاوره های فردی و گروهی و از سویی دسترسی نداشتن به اساتید، مشاوران و درمانگران مجرب به ویژه در شهرستان ها و مناطق محروم، تصمیم گرفتیم تا اپلیكیشن جامعی به اسم "ژیوار" را برای ارائه آموزش و مشاوره با امكانات متنوع طراحی كنیم.
هاشم دهقان پور فراشاه افزود: در این اپلیكیشن، امكان دسترسی كاربران به محتوای آموزشی با قالب ها و شیوه های متنوع اعم از فیلم، صوت، متن و مانند آن، به صورت رایگان یا با پرداخت هزینه فراهم و دسترسی به مشاوران و مراكز مشاوره با امكان رزرو نوبت و دریافت انواع مشاوره پیاده سازی شده است كه علاقه مندان می توانند این نرم افزار را از طریق گوگل پلی یا سایت دیوار نصب كنند و با كدتخفیفی كه ارسال می شود یك سال این اپلیكیشن را به رایگان مشترك شده و از تخفیف 20 درصدی خدمات روانشناسی و مشاوره ای ژیوار برخوردار شوند.
وی با بیان اینكه اپلیكیشن ژیوار در مشهد توسط مهندسان بومی مشهدی طراحی و كدنویسی شده است، ادامه داد: این اپلیكیشن به عنوان ابزاری چابك برای ارائه محتوا و تعامل با مخاطبان است به نحوی كه اعمال تغییرات در آن، به سادگی و با سرعت قابل اجراست.
رییس هیات مدیره موسسه روانشناختی و خدمات مشاوره ای آستان مهر مشهد گفت: همچنین این اپلیكیشن دارای یك پنل قدرتمند برای اپراتورهاست تا به سـرعت قــادر به بارگذاری محتوای پیش بینی شده در آن باشند. همچنین داشبورد مدیریتی، شاخص ها و گزارش های مدیریتی را در اختیار می گذارد تا بر اساس داده های واقعی و اطالعات به روز، قادر به ارائه بهترین خدمات به كاربران باشد.
ساخت اولین ویدئوی آموزشی پیشگیری از اعتیاد مخصوص ناشنوایان در كشور
ناشنوایان گروهی حساس و آسیب پذیر جامعه هستند كه به دلیل یك سری محدودیت ها مانند نبود منابع مناسب آگاه ساز، به شدت در معرض خطر اعتیاد هستند، از این رو برای اولین بار در كشور، ویدئویی با محتوای آموزشی و با زبان ایما و اشاره ویژه ناشنوایان در مشهد تهیه و ترجمه شد كه در تاریخ بیستم آبان ماه سال جاری به بهره برداری رسید.
مدیر اجرایی مجموعه دفینو، تهیه كننده این ویدئوی آموزشی به خبرنگار ایرنا گفت: من 2 برادر ناشنوا دارم و 25 سال است كه در حوزه ناشنوایان و مدارس استثنایی فعالیت كرده و از نزدیك با مشكلات ناشنوایان آشنا هستم و چون این كمبود را حس كردم كه برای پیشگیری از اعتیاد در ناشنوایان كاری انجام نشده است، با همكاری 2 مؤسسه فعال در حوزه ناشنوایان شامل كلینیك مددكاری اجتماعی ایمان و سازمان مردم نهاد مهرآفرینان سرزمین سكوت، تصمیم به تولید و تدوین این ویدئوی آموزشی گرفتیم.
سعید رنگ آمیز طوسی افزود: با تولید این محتوای آموزشی در سال 98 موفق به كسب عنوان نخست مسابقات كارآفرینی اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد شدیم و سپس مجموعه استارتاپ دفینو را راه اندازی كردیم كه بستری برای تولید محتوای تخصصی برای ناشنوایان در زمینه های مختلف شده است و در خصوص اخبار، موضوعات فرهنگی، آموزش های مهارتی تولید محتوا می كند و یكی از موضوعات مهمی كه در این موسسه تولید محتوا شد در حوزه پیشگیری از اعتیاد بود.
مدیر اجرایی مجموعه دفینو گفت: با همكاری دوستان در ستاد مبارزه با مواد مخدر استان خراسان رضوی یك كلیپ آموزشی تولید كردیم كه در گام اول یك آمار و ارقامی از تعداد معتادانی كه در سطح كشور گرفتار مواد هستند را با زبان اشاره بازگو می كند و در گام بعدی یكی از متخصصان حوزه ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص آسیب های مواد مخدر به خانواده توضیح داده و می گوید كه با توجه به آسیب هایی كه اعتیاد برای افراد عادی جامعه دارد چه چالش هایی می تواند برای ناشنوایان به وجود آورد.
طوسی افزود: در گام آخر با توجه به این كه دوستان ناشنوا از مصرف مواد مخدر و آسیب های آن و اینكه خرید و فروش آن جرم است، نیز آگاهی نداشتند و سوءاستفاده ای كه از ناشنوایان در این قضیه می شود و مشكلات قضایی كه برای آنان از این ناحیه ایجاد می شود، تلاش شده تا با زبان ایما و اشاره برای آن ها بازگو شود.
وی با بیان این كه متأسفانه آمار دقیقی از تعداد ناشنوایان درگیر مواد مخدر وجود ندارد، ادامه داد: بر اساس آمارها اكنون حدود 800 هزار ناشنوا در كشور داریم كه 12 هزار نفر آنان در استان خراسان رضوی و 9 هزار نفر در مشهد هستند كه دچار اختلال شنوایی و كم شنوایی هستند.
"تریلی تئاتر سیار" شیوه نوینی دیگر در پیشگیری از اعتیاد
دبیر كمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: یكی از اقدامات نوین در پیشگیری از اعتیاد طرح "تریلی تئاتر سیار" است كه با همكاری شورای مبارزه با مواد مخدر و كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان در قالب تجهیز یك دستگاه تریلی به امكانات صوتی، تصویری و نمایشی فعل شده است، كه قابلیت انتقال به محلات حاشیه شهر، محلات آلوده به اعتیاد، و شهرستان های محروم و دورافتاده را دارد.
محسن نظری افزود: در این طرح خدمات آموزشی و آموزش مهارت های زندگی و تاب آوری ویژه جامعه هدف كودك و نوجوان با زبان شعر و قصه و با زبانی قابل فهم برای كودك و نوجوان در قالب برنامه های جذاب هنری به كودكان حاشیه شهر مشهد و مناطق دورافتاده و محروم استان ارائه می شود.
تولید محتوای آموزشی در بستر فضای مجازی برای دانش آموزان و دانشجویان
دبیر كمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان خراسان رضوی گفت: بحث استفاده از بستر فضای مجازی برای برنامه های پیشگیری از اعتیاد از آغاز شیوع ویروس كرونا در دستور كار كمیته فرهنگی پیشگیری قرار گرفت كه دستگاه های دولتی اعم از بهزیستی، ارشاد، آموزش و پرورش و صدا و سیما و سایر دستگاه ها بر اساس وظایف مشخصی كه داشتند فعالیت هایی در حوزه پیشگیری از اعتیاد انجام می دهند.
محسن نظری افزود: در این راستا آموزش وپرورش به عنوان نهاد متولی بحث تعلیم و تربیت و پرورش كودكان علاوه بر بستر "شاد"، آموزش مهارت های زندگی را متناسب با شرایط فعلی دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی و همچنین آموزش های فرزندپروری را ویژه والدین آن ها با استفاده از ظرفیت روان شناسان و مشاوران مجرب تهیه كرد و از طریق بستر فضای مجازی به دانش آموزان و والدین دانش آموزان ارائه نمود.
وی ادامه داد: همچنین با این رویكرد اقدامات پیشگیرانه ویژه دانشگاهیان و جامعه دانشجویی توسط مركز مشاوره دانشگاه فردوسی به صورت طراحی رادیو آپ با نام "رادیوی پیشگیری و سلامت" اجرایی شد كه مهارت های زندگی و تاب آوری را در بستر اینترنت و در بستر فضای مجازی به صورت فصلنامه با درج مطالب علمی و روان شناسی مناسب قشر فرهیخته و دانشجو در سطح استان خراسان رضوی ارائه می دهد.
آموزش بیش از 100 هزار نفر از والدین در راستای پیشگیری از اعتیاد
دبیر كمیته فرهنگی پیشگیری شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: آموزش والدین را ما به چهار شیوه در سطح استان برنامه ریزی كردیم كه روش اول آن است كه والدینی كه جامعه هدف آموزش وپرورش هستند به موازاتی كه فرزندشان مهارت های زندگی را در مدرسه و در بستر فضای مجازی فرامی گیرد، والدین هم آموزش مهارت های فرزندپروری را یاد بگیرند كه در این راستا بیش از 100 هزار نفر از والدین را توسط مجموعه آموزش وپرورش در سال تحصیلی در این استان آموزش دادیم.
نظری افزود: در روش دوم از طریق ظرفیت هایی كه شهرداری در فرهنگ سراها و محلات دارد و از طریق مراكزی كه زیر چتر بهزیستی استان فعالیت می كنند، به والدین و خانواده ها در خصوص تربیت فرزند و فرزندپروری از طریق برنامه مستند و برنامه های آموزشی در طول سال آموزش می دهیم.
وی ادامه داد: در روش سوم برخی خدمات مشاوره ای، مهارت های زندگی و تربیت فرزند ویژه خانواده های زندانیان داریم چرا كه خانواده زندانیان به شدت آسیب پذیر و در معرض خطر اعتیاد هستند كه این آموزش ها از طریق اداره كل زندان های خراسان رضوی و سیستم آموزش مددكاری و مشاوره ای كه دارند، به آنان ارائه می شود.
این مسوول گفت: در روش چهارم دانشگاه علوم پزشكی مشهد در راستای آموزش اختصاصی والدین، بسته آموزشی توانمندسازی والدین با رویكرد "خانواده سالم، نوجوان من" را طراحی كرد كه به والدین نحوه مواجهه و رویارویی با نوجوانان را در بازه 12 تا 19 سال، كه مقطع سنی بسیار حساسی است و برای نوجوان مرحله بلوغ، اجتماعی شدن و وارد اجتماع شدن در این مقطع اتفاق می افتد و مداخلات آموزشی و روان شناسی بسیار ویژه ای در این بازه باید صورت بگیرد، را آموزش می دهد كه این را دانشگاه علوم پزشكی مشهد از طریق مراكز بهداشت و سلامتی كه در تمام مناطق حاشیه شهر مشهد و سطح استان دارد، بین جامعه هدف خود، به اجرا درمی آورد.
اقدامات بهزیستی خراسان رضوی در خصوص مبارزه با اعتیاد
معاون امور توسعه و پیشگیری اداره كل بهزیستی خراسان رضوی نیز در خصوص فعالیت های دفتر اعتیاد حوزه امور توسعه و پیشگیری این اداره كل در راستای پیشگیری و آگاه سازی جامعه در نیمه نخست سال 1400 گفت: آگاه سازی 24 هزار و 888 نفر در راستای پیشگیری از اعتیاد به صورت انتشار كلیپ در فضای مجازی، انتشار محتوا در قالب بروشور و پوستر در فضای مجازی، برگزاری كارگاه حضوری با موضوعیت مفاهیم پیشگیری از اعتیاد از طریق مراكز مثبت زندگی، همچنین آگاه سازی 275 هزار و 300 نفر در راستای پیشگیری از خودكشی از طریق برگزاری كارگاه آموزشی حضوری، از جمله فعالیت های این دفتر در این بازه زمانی بوده است.
غلامحسین دلبری افزود: اجرای طرح پیشگیری اولیه از اعتیاد از طریق ارتقای مهارت های شناختی رفتاری در مناطق آسیب خیز با هدف ارتقای مهارت های روانی و اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد در گروه های آسیب پذیر از طریق افراد دوره دیده در بهزیستی، اجرای طرح كیان (كارمند یاری) با هدف آگاه سازی و آموزش مفاهیم اولیه پیشگیری از اعتیاد از قبیل آشنایی با مفاهیم و كلیات پیشگیری ،معرفی مهارت های زندگی موثر در پیشگیری از اعتیاد، آشنایی با مواد اعتیادآور، آشنایی با باورهای غلط اعتیاد در محیط های اداری به كارمندان ادارات و همچنین اجرای طرح آگاه سازی زنان و دختران با تأكید بر آموزش سلامت جنسی و افزایش تاب آوری با هدف ارتقای دانش و آگاهی گروه هدف در جهت ارتقای سواد رسانه ای و سواد سلامت جنسی، توانمندسازی تسهیلگران همكار غیردولتی برای ارائه آموزش به گروه های هدف، از فعالیت های در حال اجرا در شش ماهه دوم سال 1400 است.
وی در خصوص فعالیت های دفتر اعتیاد حوزه امور توسعه و پیشگیری اداره كل بهزیستی استان خراسان رضوی گفت: در حال حاضر در این استان 21 مركز ماده 16 و تبصره 2 ماده 16 با پذیرش حدود سه هزار و 700 نفر در حال فعالیت هستند كه از این تعداد حدود 700 نفر زن هستند از این رو با توجه به مطالبه بحق مردم جمع آوری معتادان متجاهر كماكان در حال انجام است كه همكاری و مشاركت كلیه دستگاه های ذی ربط را می طلبد.
برچسب ها
- مدارس
- مشهد
- دانشگاه علوم پزشكی
- استانداری خراسان رضوی
- مواد مخدر
- دانشگاه فردوسی مشهد
- ستاد مبارزه با مواد مخدر
- سازمان بهزیستی كشور