شیراز-ایرنا- امروزه با پیشرفت علم پزشكی و به كارگیری نوین ترین روش های تشخیص،كنترل و درمان، پزشكان در تلاش هستند تا با كاهش آلام و رنج بیماران كیفیت زندگی آنها را بهبود بخشند.

شاید تا چندی پیش، هیچ تدبیری برای دردهای حاد و عذاب آور برخی از بیماران اندیشیده نشده بود اما با ایجاد كلینیك های درد، این باور در حال شكل گرفتن است كه هیچ دردی بی درمان نیست.
رشته نوپای كنترل درد در ایران یكی از پركاربردترین رشته ها در عرصه پزشكی به شمار می رود كه با توجه به اهمیت این رشته تخصصی هنوز هم آن طور كه باید در میان مردم شناخته شده نیست.
این در حالی است كه انجمن جهانی بررسی و مطالعه درد در سال 1973 پایه گذاری شد و قدمت كلینیك های درد در كشورهای پیشرفته بیش از سی سال است. شعبه این انجمن در ایران با هدف ارتقا رشته درد در سال 1381 با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به خانواده انجمن های علمی پزشكی داخل كشور پیوست و پزشكان حرفه ای توانسته اند با گذراندن دوره های مختلف، رشته درد را وارد كشور كنند و در این زمینه به فعالیت بپردازند.
در شیراز كه قطب پزشكی جنوب كشور محسوب می شود، چندسالی است این رشته مورد توجه قرار گرفته و بیمارانی از فارس و دیگر استان های همجوار از مزایای این رشته از علم پزشكی بهره مند شده اند.

راه اندازی كلینیك درد با هدف كاهش یا درمان دردهای مزمن
یكی از پزشكان فوق تخصص كنترل و درمان درد در شیراز بر این باور است كه كلینیك های درد با بهره گیری از روش هایی درمانی نوین می تواند كمك شایانی به درمان انواع دردهای مزمن كنند با درد بیمار را به اندازه ای كاهش دهند تا فرد بتواند هر چه بیشتر به توانایی پیشین خود بازگردد.
دكتر حبیب اله ذاكری در گفتگو با ایرنا اظهار كرد: درد یك احساس ناخوشایند ناشی از تحریك پایانه های عصبی است كه فرد را از یك شرایط نامناسب آگاه می كند و درد مزمن دردی است كه شامل همه دردهای بدن می شود و احساس ناخوشایند آن بیش از سه ماه به طول می انجامد.
ذاكری، ادامه داد: وقتی مدت زمان درد سه ماه یا بیشتر طول می كشد، بدین معناست كه اختلالی در عملكرد مسیر حس و درك درد ایجاد شده یا عارضه مزمنی در بدن به پایداری رسیده است. بنابراین درد مزمن برای فرد موجب بروز تغییرات در شیوه زندگی و توانایی های عملكردی می شود و همچنین علائم و نشانه های افسردگی و اضطراب را به همراه دارد.
وی اضافه كرد: بیماری هایی مانند دیسك كمر و درد سیاتیك، درد زونا، آرتریت روماتوئید، نوروپاتی های محیطی، سرطان و یا دردهایی با علت نامشخص در مجموعه دردهای مزمن طبقه بندی می شوند كه این گونه دردها می توانند تا سال ها همراه بیمار باشند.
ذاكری بیان داشت: در كلینیك درد به انواع دردهای حاد و مزمن ماهیچه ای_استخوانی، مفصلی، سرطانی، آرتروز، دردهای مربوط به اندام ها ناشی از دردهای عضلانی_اسكلتی و دردهایی مانند درد عصب سه قلو در ناحیه صورت رسیدگی می شود و ما تمام تلاش خود را به كار می گیریم كه درد بیمار را درمان كرده یا به اندازه ای كاهش بدهیم تا بیمار هرچه بیشتر به توانایی پیشین خود بازگشته و شرایط زندگی راحت تری برای فرد فراهم شود.
وی عنوان داشت: بیماران در مواقع درد ممكن است دچار سردرگمی شوند و ندانند كه علت درد چیست و باید به كدام متخصص مراجعه كنند. لذا بیمار می تواند در هنگام درد، به جای اینكه به دنبال متخصصین متعدد باشد، با مراجعه به كلینیك درد، مشكل خود را حل كند.

درمان و كنترل درد با به روزترین تكنیك ها
ذاكری افزود: پزشك فوق تخصص درد نیز پزشكی است كه به صورت حرفه ای و تخصصی در زمینه های ارزیابی، تشخیص درد و درمان آن دانش كافی دارد.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینكه از چه روش هایی برای كنترل درد استفاده می شود، گفت: مشكل هر مراجعه كننده با استفاده از تكنیك های مختلف درمان می شود، در واقع علت مشكل ایجاد شده را جستجو و با استفاده از به روزترین تكنیك ها درد را درمان یا كنترل می كنیم. تكنیك های به كار رفته می تواند به صورت جراحی و غیر جراحی انجام شود كه انتخاب نوع درمان بسته به صلاحدید پزشك است.

مهار دردهای ناشی از بیماری سرطان
فوق تخصص كنترل و درمان درد در رابطه با كنترل دردهای ناشی از بیماری سرطان كه در كلینیك درد در شیراز خدمات آن به بیماران ارائه می شود، عنوان كرد: برای كنترل دردهای ناشی از سرطان ما كاری به منشأ و درمان بیماری نداریم و فقط با از بین بردن عصب اصلی كه منجر به ایجاد درد در بیمار شده است كمك می كنیم تا بیمار درد را احساس نكند.
ذاكری یادآور شد: متأسفانه بیمارانی كه سرطان پیشرفته دارند با دردهای غیرقابل تحملی دست و پنجه نرم می كنند كه این دردها می تواند توانایی آنها را در انجام كارهای روزانه سلب كند. این بیماران برای اینكه پروسه درمانی خود را راحت تر و با درد كمتری طی كنند، تحت عمل جراحی نورولیز عصب قرار می گیرند.
وی اضافه كرد: در این روش درمانی چسبندگی عصب به بافت های اطراف آزاد و عصب از بین برده می شود. از بین بردن عصب معمولا برای درمان دردهای شدید و مزمن غیرقابل كنترل، كاربرد دارد.

كنترل دردهای ناشی از پارگی دیسك كمر و دردهای ستون فقرات
دكتر محمد رادمهر از دیگر پزشكان فوق تخصص كنترل و درمان درد در شیراز معتقد است كه درمان كامل تمام دردها با جراحی امكان پذیر نیست و برخی از انواع دردها اغلب به طور كامل از بین نمی روند و وضعیت بعضی از بیماران با جراحی نه تنها بهبود نمی یابد، بلكه بیمار ممكن است وضعیت بدتری پیدا كند.
رادمهر در گفت وگو با ایرنا افزود: كسانی كه با دردهایی مانند پاره شدن دیسك كمر روبه رو هستند، حتی با جراحی نیز نمی توانند مشكل درد كمر خود را حل كنند و می توان گفت بیش از 95درصد از بیماران كه دچار دردهای ستون فقرات هستند، نیازی به جراحی ندارند و درد این بیماران فقط باید كنترل شود.
وی هدف كلینیك تخصصی درد را كنترل كردن و به حداقل رساندن درد، بهبود عملكرد و افزایش كیفیت زندگی بیمار دانست و گفت: در كلینیك درد ما علت درد را با ارزیابی و انجام معاینهٔ دقیق، شناسایی كرده و سپس تلاش می كنیم با تركیبی از درمان های دارویی، درد بیمار را كاهش بدهیم.

كاهش یا درمان درد از طریق درمان های دارویی
رادمهر اضافه كرد: درمان های دارویی برای برخی از افراد پاسخ مثبت می دهد و دردهایشان كنترل می شود. این افراد بعد از مصرف دارو، از شدت دردهایشان كاسته می شود و می توانند به فعالیت های روزمره زندگی شان بازگردند. اما برای درمان برخی دیگر از بیماران، از روش هایی مانند آب درمانی، فیزیوتراپی و كاردرمانی استفاده می شود كه این روش های درمانی باعث افزایش حركت یا فعالیت مفاصل و تقویت عضلات ستون فقرات یا اندام ها خواهد شد.
وی استفاده از اعمال جراحی بسته مانند انجام تزریق هایی در ریشه اعصاب را از دیگر روش های درمانی در كلینیك درد قلمداد كرد و گفت: این روش درمانی در اتاق عمل و زیر دستگاه رادیولوژی مخصوصی انجام می شود و ما سعی می كنیم با تزریق دارو بر روی ریشه عصبی كه تحت فشار است و دچار التهاب شده، درد را كنترل كنیم. یا با استفاده از یك جریان الكتریكی، جریانی را از طریق پوست وارد كرده تا قسمتی از بدن كه دچار مشكل شده، بهبود یابد.
این پزشك فوق تخصص كنترل و درمان درد اضافه كرد: با این روش آستانه تحریك عصب را بالا می بریم تا عصب دیرتر تحریك شود. جراحی لیزری دیسك كه به صورت سرپایی و تحت بی حسی موضعی صورت می گیرد یا تزریق در داخل دیسك نیز از دیگر روش ها برای درمان و كنترل درد است كه در كلینیك درد به كار گرفته می شود.

اعمال جراحی بدون نیاز به بیهوشی
وی یادآوری كرد: بیماران برای اعمال جراحی در كلینیك درد نیازی به بیهوشی ندارند و روش های درمانی ما با بی حسی موضعی صورت می گیرد. البته بیمار پس از انجام این فرآیند، چندین ساعت تحت نظر است و سپس مرخص خواهد شد.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینكه مدت زمان بهبودی درد در افراد مراجعه كننده به كلینیك چقدر به طول می انجامد و آیا این دردها برای دوران بلندمدتی كنترل خواهند شد، گفت: درمان درد در بیماران مختلف متفاوت است. به عنوان مثال حدود هشتاد درصد از افرادی كه دچار التهاب تاندون در شانه هایشان هستند و به دلیل التهاب تاندون محدودیت حركت شانه پیدا كرده اند، مشكل آنها با یك بار تزریق برطرف می شود اما برخی از افراد برای كاهش یا كنترل دردهایشان باید به صورت مستمر به كلینیك مراجعه كنند.
رادمهر تأكید كرد: وقتی می گوییم یك روش درمانی موفقیت آمیز بوده است، منظور ما این نیست كه درد مریض به طور كامل از بین می رود بلكه مقصود ما بهتر شدن شرایط بیمار است.
وی ادامه داد: ما در «كلینیك درد ناب» به صورت تیمی كار می كنیم و در صورت نیاز بیماران را به دیگر متخصصان ارجاع می دهیم. البته در كلینیك از وجود متخصصین مختلفی از جمله متخصص داخلی، متخصص روانپزشكی و متخصص توانبخشی بهره می بریم و همچنین از واحد فیزیوتراپی، نوارعصب و بخش ریكاوری برخوردار هستیم.
رادمهر اظهار كرد: تمام اعمال جراحی در كلینیك با دستگاه سونوگرافی و رادیولوژی در اتاق های جداگانه انجام می شود و بیمار پس از عمل جراحی چندین ساعت تحت نظر ما قرار دارد و با به دست آوردن شرایط مطلوب ترخیص می شود.

برچسب ها
- دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی فارس
- شیراز
- پزشكان
- فارس