به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سازمان بهزیستی كشور به موجب لایحه قانونی سال 1359 و در جهت تحقق مفاد اصول سوم، بیست و یكم و بیست و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از ادغام 16 سازمان، نهاد، مؤسسه و انجمن تشكیل شد تا با ارائه حمایت های غیر بیمه ای و تكیه بر مشاركت های مردمی در جهت گسترش خدمات توانبخشی، حمایتی، بازپروری، پیشگیری از معلولیت ها، آسیب های اجتماعی و كمك به تأمین حداقل نیاز های اساسی گروه های كم درآمد اقدام كند.

محمدعلی فیاض بخش، اولین رئیس سازمان بهزیستی كشور بود، او در سال 1359 رئیس سازمان بهزیستی كشور شد و در هفتم تیرماه 1360 به شهادت رسید، پس از آن محمود روحانی بر صندلی ریاست بهزیستی تكیه زد، ابوالفضل اجاره دار نیز به مدت سه و نیم ماه و حجت الاسلام جواد اژه ای از آبان سال 61 تا بهمن سال 63 بر مسند ریاست بهزیستی نشستند.

محمد یاری گر روش، متخصص اطفال نیز از بهمن 63 تا شهریورماه سال 70، محمدرضا محمدی از سال 70 تا 73 و سید محمد جزایری از سال 73 تا 76 سكان دار سازمان بهزیستی بودند، غلامرضا انصاری بین سال های 76 تا 80، محمدرضا راه چمنی پزشك و عضو هیأت علمی (از مهرماه 1380 تا مهرماه 1384) نیز هدایت این سازمان را بر عهده داشتند.

ابوالحسن فقیه، احمد اسفندیاری (به مدت 16 ماه سرپرستی سازمان بهزیستی) و همایون هاشمی از دیگر رؤسای سازمان بهزیستی بودند، انوشیروان محسنی بندپی به مدت حدود سه سال (از سال 1394 تا 1397) و وحید قبادی دانا نیز به مدت حدود سه سال (از دی ماه 1397 تا چهارم آبان ماه 1400) ریاست و هدایت سازمان بهزیستی را برعهده داشتند.

علی محمد قادری به عنوان پانزدهمین رئیس سازمان بهزیستی كشور در حالی بر صندلی ریاست سازمان بهزیستی تكیه زده كه به گفته وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی، هر پنج معیار انقلابی بودن، كارآمد بودن، پاك دست بودن، فسادستیز بودن و مردمی بودن را دارا است.

وی در سال 1358 در تهران متولد شده و در حال حاضر، دانشجوی دكتری مدیریت دولتی است. فعالیت در سامانه 137 شهرداری تهران، مدیرعامل و عضو هیأت مدیره هلدینگ گردشگری و حمل و نقل بنیاد مستضعفان، مدیركل سازمان بهزیستی استان همدان و تهران، قائم مقام اداره كل بازرسی بهزیستی كشور، معاون مدیركل حوزه ریاست سازمان بهزیستی كشور و مسئول پیگیری ویژه بهزیستی در وزارت رفاه از جمله سوابق كاری رئیس جدید سازمان بهزیستی است.

منصور شادكام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران در خصوص انتظارات جامعه معلولان از رئیس جدید سازمان بهزیستی كه كمتر از یك ماه است بر رأس یكی از مهمترین سازمان های اجتماعی كشور تكیه زده اظهار كرده است:در شرایط فعلی كشور، معلولان با مشكلات زیادی مواجه هستند و سطح مطالبات و انتظاراتشان از مسئولان بالا تر رفته است همچنین افزایش هزینه های زندگی از یك سو و رشد بیرویه قیمت تجهیزات كمك توانبخشی این قشر كه به شدت به آن نیاز دارند، باعث شده معلولان در تنگنا های زیادی قرار بگیرند.

شادكام افزود: سازمان بهزیستی با مشكلات ساختاری زیادی روبه رو است، یكی از این مشكلات شرح وظایف متعددی است كه بر دوش این سازمان گذاشته شده و از طرفی دیگر، متناسب با این مسئولیت ها بودجه ای در اختیار این سازمان قرار نمی گیرد، به همین دلیل است كه شاهد هستیم قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در سال های اخیر اجرایی نشده و در ارتباط با تجهیزات كمك توانبخشی نیز همین مسئله صدق می كند.

در واقع نیاز معلولان به تجهیزات فناورانه روز دنیا كه قیمت آن ها نیز بسیار افزایش یافته است، با میزان بودجه ای كه بهزیستی در زمینه تجهیزات در اختیارش قرار می گیرد، بسیار فاصله دارد. به طوری كه پاسخگوی نیاز 5 درصد مددجویان سازمان هم نیست.

مسئله ی دیگر در این ارتباط، عدم برنامه ریزی مشخص و یك شیوه نامه در خرید و توزیع تجهیزات كمك توانبخشی است، سال ها است كه رؤسای سازمان بهزیستی و معاونت توانبخشی ادعای ارائه یك شیوه نامه در زمینه تجهیزات را می كنند و یك سامانه الكترونیك كه مددجویان بتوانند از طریق آن نیاز های خود را ثبت كنند كه هر دوی آن ها تا به حال عملیاتی نشده است.

شادكام افزود: «نكته ی دیگر در ارتباط با تجهیزات كمك توانبخشی، خرید كارشناسی و متمركز این تجهیزات از سوی سازمان بهزیستی است. آسیب دیگری كه در حال حاضر وجود دارد، این است كه سازمان بهزیستی بودجه خرید تجهیزات را به استان ها می دهد، این بودجه در سطح شهرستان ها توزیع می شود و دیگر پولی برای خرید تجهیزات گران قیمت و فناورانه كه مورد نیاز دانشجویان است باقی نمی ماند.

برای مثال برجسته نگار هوشمند كه یك تبلت بریل ویژه نابینایان است یا ویلچر برقی برای معلولان جسمی حركتی، از جمله تجهیزاتی هستند كه باید به صورت متمركز توسط خود سازمان خریداری شده و با یك نگاه كارشناسی دقیق، در اختیار معلولان نیازمند قرار بگیرد.

سال گذشته نیز رئیس وقت سازمان بهزیستی قول خرید 100 دستگاه برجسته نگار هوشمند به نابینایان را داد كه متأسفانه تنها 30 دستگاه خریداری شد و امیدواریم مدیران جدید، نگاه مثبت تری نسبت به نابینایان و نیاز های آن ها داشته باشند.»

قائم مقام انجمن نابینایان ایران گفت: در همه جای دنیا تجهیزات توانبخشی از طرف دولت ها حمایت و پشتیبانی می شود و نهاد های بیمه گر تجهیزات معلولان را مانند دارو پشتیبانی می كنند، اما چنین ساز و كاری در ایران وجود ندارد، اگر بخواهیم مسائل و مشكلات جامعه معلولان در زمینه های مختلف مانند اشتغال، تجهیزات توانبخشی، توامندسازی اقشار مختلف معلولان و دسترس پذیری مبلمان شهری كه یكی دیگر از چالش های جدی این قشر است را برطرف كنیم، راهی نداریم مگر آنكه دولت حمایت خود را از سازمان بهزیستی ده ها برابر افزایش دهد و به معلولان به چشم یك شهروند درجه ی دو نگاه نكند.

مدیران دولت و در رأس آن مدیران سازمان بهزیستی باید بدانند حمایت از معلولان و رفع مشكلات آن ها یك وظیفه ی قانونی، دینی و شرعی است و به معلولان از سر لطف و با نگاه ترحم آمیز نگاه نكنند.

درباره ی رئیس جدید سازمان بهزیستی نكات زیادی را می توان مورد توجه قرار داد برای مثال حجت الله عبد الملكی وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی در ارتباط با رئیس جدید بهزیستی بیان كرده است: یكی از مأموریت های رئیس جدید سازمان بهزیستی این است كه همه تلاش خود را به كار ببندد تا یك زندگی و معیشت مناسب را برای این گروه مخاطب ما كه عزیزترین ها در جمهوری اسلامی هستند، فراهم كنند. نگاه كلان ما در این ارتباط، آن است كه حتماً جلب مشاركت مردم خیّر و خیران را داشته باشیم.

این در حالی است كه قطعاً وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی نیك می داند برای معیشت معلولان ماده 27 قانون حمایت از حقوق معلولان پیش بینی شده است و در این قانون، صراحتاً اشاره شده كه دولت مكلف است كمك هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی كشور منظور كند لذا اگر عبد الملكی و رئیس جدید سازمان بهزیستی می خواهند مشكل معیشت معلولان را برطرف كنند، به جای آن كه در سطح كلان چشم امیدشان به خیّران باشد، با رایزنی های مجدانه در هیئت دولت در قانون بودجه سال 1401، بودجه مورد نیاز اجرای ماده 27 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را تأمین كنند تا معلولان بتوانند تا حدی با این تورم افسار گسیخته دست و پنجه نرم كنند.

همچنین وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی در ارتباط با علی محمد قادری گفته است: در انتخاب رئیس سازمان بهزیستی به غیر از پنج معیار قبلی، بنده معیار ششمی را نیز اضافه كردم و آن این است كه فرد منتخب باید متعلق به همین جامعه و همین سازمان باشد. محل خدمت قبلی ایشان در بنیاد مستضعفان نیز مدیرعاملی یكی از هُلدینگ های بسیار بزرگ و مهم بنیاد بود كه ایشان باعث جهش در این هُلدینگ شدند.

در این ارتباط نیز باید گفت: بررسی سابقه كوتاه مدیریتی ایشان به عنوان مدیركل بهزیستی در دو استان تهران و همدان، كارنامه قابل توجهی را نشان نمی دهد و مدیریت در رأس یك هُلدینگ اقتصادی و سیاحتی با سازمانی مانند بهزیستی كه عمده مشكلات و آسیب های آن اجتماعی است، بسیار متفاوت است.

یكی دیگر از مشكلات جدی سازمان بهزیستی در سال های اخیر، عدم حضور مدیران متخصص در سطوح مدیر كل و معاونت های سازمان بوده است. حالا، اما علی محمد قادری در این ارتباط گفته است: رویكرد ما برای انتصاب مدیران، مبتنی بر شایسته سالاری است.» او افزوده است: «نگاهمان به كارگیری نیرو های جوان، انقلابی، متعهد و متخصص است، لذا در این راستا كمیته انتصابات را تشكیل دادیم و این كمیته مسیر بررسی ماهیت رزومه های مدیران در سطوح مختلف را در ستاد پیگیری می كند.

منصور شادكام در این ارتباط نیز اظهار كرد: افرادی كه در سال های اخیر در رأس معاونت های بهزیستی قرار گرفتند مانند معاونت توانبخشی، اساساً یا دانش و اشرافی بر حوزه توانبخشی نداشتند و یا فاقد كاریزمای مدیریتی بودند و حفظ جایگاه خود را بر هر چیز دیگری ترجیح می دادند. همین مسائل در سایر معاونت های سازمان بهزیستی نیز وجود دارد و نفراتی در سمت مدیركل یا معاونت قرار گرفته اند كه به نیاز های جامعه معلولان واقف نیستند.

قائم مقام انجمن نابینایان ایران بیان كرد: یكی از انتظارات ما از ریاست محترم سازمان بهزیستی این است كه برای معاونت های تخصصی به ویژه معاونت توانبخشی، دفتر تجهیزات، مراكز روزانه و شبانه، پیشگیری و توانمندسازی، اشتغال و حوزه مسكن نفراتی منصوب شوند كه از جنس همین سازمان بهزیستی باشند، از مدیرانی استفاده شود كه جوان، پر انرژی، انقلابی، مردمی، متعهد و متخصص باشند. در غیر این صورت، در بر همان پاشنه ی سال های اخیر خواهد چرخید و مدیران ناآگاه نمی توانند مشكلات اعضای جامعه هدف خود را برطرف كنند.

شادكام بیان كرد: طرح های مرتبط با سازمان بهزیستی نیز باید كارشناسی باشد و ما از بهزیستی انتظار داریم در خصوص پروژه هایی مثل مراكز مثبت زندگی با سمن های ویژه معلولان مشورت شود، در همین طرح مراكز مثبت زندگی، متأسفانه مشكلات فراوانی وجود دارد، ولی از طرف مدیران قبلی سازمان بهزیستی عملیاتی شد.

توجه به مراكز فرهنگی ویژه نابینایان یكی دیگر از مواردی است كه رئیس جدید سازمان بهزیستی باید به آن توجه داشته باشد. مراكزی همچون رودكی كه یكی از بزرگترین و مهمترین مراكز تولید كتاب گویا و بریل در سطح كشور است و سال گذشته تا مرز واگذاری به كتابخانه ملی نیز پیش رفت، ولی با مطالبه گری نابینایان و انجمن های ویژه نابینایان جلوی این واگذاری گرفته شد. مراكزی همچون رودكی باید تقویت شوند تا مانند گذشته بتوانند به اعضای جامعه هدف خود خدمت رسانی كنند.

واقعیت آن است كه رئیس جدید سازمان بهزیستی راه بسیار دشواری را پیش رو دارد، مشكلات ساختاری، عدم تناسب بودجه و اعتبارات بهزیستی با مأموریت ها و وظایف قانونی، كمبود نیروی انسانی متخصص، كمبود فضای فیزیكی سازمان متناسب با مأموریت ها بالاخص در استان ها، افزایش هزینه های سازمانی طی سه سال اخیر، هزینه بر بودن ارائه خدمات درمانی در حوزه توانبخشی، نبود یك سیستم جامع و نظام مند جهت ارایه خدمات توانبخشی به موقع و مناسب، كمبود اعتبارات به ویژه در زمینه تجهیزات كمك توانبخشی و افزایش قیمت سرسام آور این تجهیزات، افزایـش فشـار فقـر و مشـكلات اجتماعی و اقتصـادی ناشـی از آن بـر افـراد و خانـواده هـای تحـت پوشـش سـازمان، افزایش تعداد معتادین در جامعه، افزایش آسیب های اجتماعی زمینه ساز طلاق، اعتیاد و... است.

به تبع آن افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار، افزایش تعداد كودكان كار (ایرانی و غیر ایرانی)، از دست رفتن فرصت های شغلی و افزایش بیكاری معلولان و مددجویان (ناشی از مشكلات اقتصادی) و مشكلات مرتبط با مناسب سازی مبلمان شهری برای معلولان تنها بخشی از چالش های پیش روی رئیس جدید سازمان بهزیستی است؛ لذا فرصت آزمون و خطا دیگر تمام شده و اقدام عملی و رفع این چالش ها با تمركز بر اجرای بی قید و شرط قانون جامع حمایت از حقوق معلولان و اجرای كنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، می تواند راه گشای زندگی معلولان باشد.

بیشتر بخوانید:

رئیس جدید سازمان بهزیستی كشور منصوب شد