گروه استان ها ـ امروزه با افزایش سن ازدواج جوانان در ایران آسیب جدی بر فرزندآوری جامعه شده است كه دولت باید به دنبال راهكارهای مناسب باشد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مازندران، ازدواج در دین اسلام بسیار تاكید شده است به طوری كه در قرآن كریم كلمه زوج با مشتقاتش هشتاد و یك مرتبه و لفظ نكح بیست و سه بار تكرار شده است.و حتی پیامبر اكرم(ص) فرمود:" هركس ازدواج كند نیمی از دینش را حفظ كرده، پس باید در نیم دیگر از خدا بترسد."از دیدگاه اسلام ترك ازدواج و مجرد زیستن نه تنها فضیلتی محسوب نمی شود بلكه به عنوان یك منشا از دست دادن خیر و بركات و آثار فراوان معنوی نیز شناخته شده است.
بنابراین اعتقادات در گذشته ازدواج بین جوانان بیشتر در سن 20 تا 22 پسران و 13 تا 20 سال دختران مرسوم بوده و با توجه به نوع شرایط زندگی، ازدواج در ایران به شكل سنتی و بیشتر به حالت انتخاب خانواده ها انجام می شد و آن چه بزرگترها می پسندیدند جوانان بر آن انتخاب اعتماد و زندگی زناشویی خود را شروع می كردند.
اما امروز با وجود دنیای علم و تكنولوژی و تغییر فرهنگ آن هم توجه به تجددگرایی این انتخاب از حالت سنتی خارج و به نوعی بسیار فاصله گرفته است و بیشتر انتخاب ها برعهده دختر و پسر انجام می شود.
روان شناسان و جامعه شناسان با بررسی در امر موضوع ازدواج و حاصل نتیجه آن را كسب كمالات معنوی، عفت و پاك دامنی، احساس مسئولیت، آرامش و امنیت خاطر، تولید و بقای نسل انسانی، سلامت و امنیت اجتماعی، تقویت و تثبیت صفات جنسی و باعث بروز استعدادها و توانایی های بالقوه می شود.
طبق معیارهای دینی و تحقیقات تجربی اندیشمندان با ازدواج علاوه بر بلوغ جنسی، بلوغ اجتماعی، عقلی و عاطفی نیز در حد قابل قبولی نیاز است و بهترین زمان ازدواج برای دختران و پسران اوایل جوانی است و این مقطع سنی برای بیشتر افراد كه دارای شرایط ازدواج هستند مناسب است.
ازدواج در این دوره فواید معنوی، اجتماعی و روان شناختی زیادی دارد اما با وجود چنین فوایدی امروزه مساله ای جامعه ما را درگیر آن كرده و به نوعی یك معضل اجتماعی و فرهنگی شده است بالا رفتن سن ازدواج در بین جوانان ایرانی است.
ایرانی كه مطابق بررسی جمعیت شناسی به سمت جامعه سالمندی پیش می رود، اكنون با وجود چنین معضلی دست و پنجه نرم می كند و به دنبال راهكارهایی برای ایجاد انگیزه بین جوانان برای ازدواج هستند.
هر ساله در هر دولتی با روبرو شدن چنین مشكلی در كشور بودجه ای سرانگشتی برای ارائه تسهیلات به جوانان به منظور تسهیل در شرایط ازدواج دختران و پسران مصوب می كنند اما همچنان با آمار سنگین افزایش سن ازدواج جوانان مواجه هستیم كه روان شناسان و جامعه شناسان علت های متعددی بر عدم ازدواج جوانان و یا بالا رفتن سن آنها را عنوان می كنند به طوری كه اكنون 12 میلیون جوان ایرانی در سن ازدواج قرار گرفته اند اما تمایلی به ازدواج ندارند.
معاونت وزارت ورزش و جوانان كشور اخیرا در برنامه محرمانه مطرح كرد كه بالا رفتن سن ازدواج بر فرزندآوری جامعه آسیب می زند و جمعیت ایران از سن جوان فاصله و به سمت پیری می رود.
با وجود این نوع آسیب اجتماعی باید اقدامات اساسی در امر ایجاد انگیزه و تمایل جوانان به ازدواج را انجام داد و علت هایی چون نیافتن همسر مناسب، ترس از ازدواج ناموفق، بی اعتمادی به طرف مقابل، مردد بودن جوان، بالا بردن هزینه ازدواج، اشتغال برمبنی تحقیقات گسترده روان شناسان و جامعه شناسان، باید رفع و به ارائه راهكارهای مناسب پرداخت كه وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی امر با همكاری دستگاه های ذی ربط ورود جدی یابد و شعاری مبنی بر ازدواج آسان را سرلوحه اصلی در این امر قرار دهند و بغیر از ارائه تسهیلات بانكی با وجود شرایط سخت اقتصادی كشور و گرانی های بی ثبات و بی نظارت بر كالا و ارز در اجرای برنامه های كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تمركز اساسی داشته باشد و آن مجمع خیرینی كه با بكارگیری از ظرفیت های مردمی سمن ها در وزارت ورزش و جوانان راه اندازی شده را تقویت و حمایت كنند تا از بالا رفتن سن ازدواج بین جوانان جلوگیری شود.
استان مازندران نیز با جمعیت بیش از 3 میلیون نفری به مانند دیگر استان های كشور با این آسیب اجتماعی مواجه است اكثر جوانان آن به دلایل مذكور سن شان برای ازدواج بالا رفته است به گونه ای كه طبق آمار ثبت شده اداره كل ثبت و احوال این استان در سال 98 با ازدواج 19 هزار و 849 واقعه نسبت به یك سال قبلش هشت درصد كاهش داشته است.
میانگین سن ازدواج آقایان 31 و خانم ها 26 سال است و بیشترین ازدواج در گروه سنی 25 تا 29 سال زوج و با 20 تا 24 سال زوجه به ثبت رسیده است؛ در هر شبانه روز در مازندران به طور متوسط 54 واقعه ازدواج ثبت شده كه نرخ آن 5.85 در هزار بوده است و این آمار نگران كننده می باشد.
بهترین سن ازدواج دختران و پسران اوایل جوانی است
محمدرضا سلیمانی بشلی جامعه شناس و مشاور خانواده در مازندران در گفت وگو با خبرنگار تسنیم مناسبت ترین سن ازدواج دختران را یك سال پس از فارغ التحصیلی از سن 19 تا 25 سالگی عنوان كرد و گفت: این سن برای پسران 25 تا 30تخمین زده می شود.
وی مهمترین شرط ازدواج دختران را بلوغ اجتماعی و استقلال بیان كرد و گفت: در این سن دختران به دلیل ورود به دانشگاه از استقلال نظر مناسبی برخوردارند و به دلیل قرار گرفتن در دوره دانشجویی می توانند شرایط جامعه را به خوبی درك كنند.
عضو كارگروه بانوان و خانواده مازندران با بیان اینكه شرایط ازدواج پسران متفاوت تر از دختران است و نیاز به استقلال و تجربیات بیشتری دارند، بیان كرد: به دلیل ورود به دانشگاه و دوران سربازی، پسران در 25 تا 30 سالگی در بهترین زمان ازدواج قرار می گیرند.
وی با بیان اینكه فاصله سنی میان زوجین نیز در ازدواج از شروط لازم به شمار می رود، گفت: روان شناسان بهترین فاصله سنی بر ای زوجین را چهار تا هفت سال می دانند.
سلیمانی بشلی هم سن بودن زوجین را به دلیل هم تجربه بودن، دارای نتایج ناموفق گزارش شده می داند، گفت: بهترین دوره سنی ازدواج دختران 20 تا 25 سال و پسران 25 تا 30 سالگی است و در نظر گرفتن فاصله سنی نیز در این امر بسیار مهم است.
وی افزایش سن ازدواج در كشور را عدم آموزش و آگاهی لازم به پسران بیان و مطرح كرد: این امر در جامعه القا شده است كه پسران در هر سنی می توانند ازدواج موفقی داشته باشند و می توانند در سنین 30 تا 38 سال نیز به فكر تشكیل زندگی مشترك باشند اما به لحاظ پزشكی و روانشناسی و همچنین جامعه شناسی روند فعلی ازدواج پسران پس از سن 30سالگی مناسب نیست.
كارشناس خانواده شبكه مازندران با اعلام اینكه دهه سوم زندگی انسان به دلیل نیرو و انگیزه جوانی، قدرت و درجه سلامت و نیز شرایط جنسی و جسمی حائز اهمیت است، افزود: مهمترین شرط برای تشكیل زندگی، داشتن شادی و نشاط است تا زوجین بتوانند از زندگی بهره كافی و لذت ببرند و زندگی سالمی را تشكیل دهند بدون اینكه آسیب های اجتماعی دوران مجردی بر آن تاثیر بگذارد.
وی مهمترین دلایل افزایش سن ازدواج پسران و دختران امروز، تمایل به تحصیل، رسیدگی بیش از اندازه خانواده ها به فرزندان پسر و نبود اشتغال مناسب پسران عنوان می شود، گفت: در این درحالی است كه ازدواج نیازهای عاطفی، اجتماعی و روانی افراد را برطرف می كند و می تواند پایه های موفقیت تحصیلی و شغلی دختران و پسران را مهیا كند.
سلیمانی بشلی ترس از طلاق و مشاهده از هم پاشیدگی زوجین در خانواده های دیگر را از دلایل عدم گرایش جوانان به ازدواج عنوان كرد و خاطرنشان ساخت: در 20سال اخیر كه در زمینه مشاوره خانواده فعالیت می كنم، به این نتیجه رسیده ام كه "ذهنیت طلاق" و یا احتمال شكست در ازدواج در پس زمینه ذهنی جوانان وجود دارد كه به نظرم می تواند غلط باشد.
روابط غیراصولی جنسی از عوامل مهم بالا رفتن سن ازدواج جوانان
این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین باید به روابط دختر و پسر قبل از ازدواج دقت كرد زیرا زمانی ذهنیت احتمال شكست از تجربه های ناموفق دوران مجردی می تواند نشات گرفته باشد، اما جوانان باید دقت كنند دوست عاطفی و یا دوست اجتماعی دارای شرایط بسیار متفاوتی با زندگی مشترك است زیرا پسر و دختری كه به عنوان دوستان اجتماعی در زمینه تامین بعد عاطفی و یا پارتنر جنسی لحاظ می شوند تجارب خوبی به لحاظ روانشناسی نیستند.
وی با تاكید براینكه مهمترین علت بالا رفتن سن ازدواج به روابط جنسی است كه قبل از ازدواج رخ می دهد، تصریح كرد: در یك جامعه سالم، به هر دلیلی این امر نباید رخ دهد كه روابط به سوی تامین نیازهای جنسی سوق داده شوند زیرا به شدت در روابط پس از ازدواج تاثیر خواهد گذاشت.
سلیمانی به نقش والدین در زمینه هدایت جوانان به سمت ازدواج و زندگی سالم اشاره كرد و گفت: شاید ترس والدین از شرایط اقتصادی و نگرانی از آینده فرزندان خود به حق باشد اما این امر نباید مانع تشكیل یك خانواده و سپس جامعه ای سالم شود.
تشكیل بیمه ازدواج برای جوانان ایرانی
عضو كار گروه بانوان و خانواده مازندران با اشاره به اینكه توقع از دولت در فراهم كردن ازدواج جوانان آن هم در دو بخش اشتغال و ارائه تسهیلات بانكی برای تهیه مسكن، جهیزیه و اقلام مورد نیاز می تواند صحیح باشد، عنوان كرد: باید ازدواج در جامعه تسهیل و تشویق شود و افرادی كه مبادرت به ازدواج می كنند از شرایط بهتری به لحاظ تحصیلی و اقتصادی برخوردار شوند.
وی یكی از راهكارها برای افزایش ازدواج جوانان را طراحی بیمه ازدواج دانست و گفت: با این بیمه زمانی كه جوان بیكار شد در یك مقطعی به حمایت مالی پرداخته تا در مرحله شغل یابی قرار گیرند؛ دولت موظف است جهت جلوگیری از فروپاشی كانون خانواده، امر ازدواج در جامعه را حمایت كرده و كاهش آسیب به جامعه از طرق افزایش طلاق و كاهش ازدواج از سوی مجلس و دولت پیگیری شود.
سلیمانی بشلی در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به اینكه در طبقات اجتماعی و اقتصادی پایین تر در جامعه به دلیل توقعات كمتر و نیز هزینه های كمتر برای تشكیل زندگی مشترك، ازدواج بیشتر رخ می دهد، بیان كرد: در طبقه مرفه جامعه عمدتا سن ازدواج بالاست، این قشر نیازی به ازدواج به دلیل سطح زندگی اجتماعی و اقتصادی نمی بینند و گاها حتی با تشكیل خانواده، دچار مشكلاتی می شوند و یا دیرتر ازدواج می كنند.
این استاد دانشگاه گفت: در سال های 90 تا 92 با موضوع مقایسه بین همسرگزینی بین دو طیف زنان متاهل و مطلقه یك طرح پژوهشی تدوین شد كه 10 فاكتور تقید مذهبی، تعریف از خوشبختی، ارزش های مادی، همسان همسری، معیارهای زیبایی ظاهری، روابط دوستی، سطح خانواده بوده مدنظر بود.
وی افزود: در زنان متاهل و مطلقه آنچه بیشتر خود را نشان داد و موجب جدایی شده بود و یا احتمال جدایی را می داد، تمایلات خانواده گرایانه نبود بلكه تمایلات خودگرایانه اهمیت بیشتر داشت؛ همچنین تاكید بر زیبایی ظاهری نه كمالات اخلاقی، جنبه های مادی و اقتصادی و روابط بی ضابطه قبل از ازدواج از دیگر دلایل رشد طلاق بین زوجین شده است.
سلیمانی بشلی ازدواج آسان و ترویج فرهنگ آن در بین خانواده ها را راهكار شرایط فعلی جامعه عنوان و مطرح كرد: اكنون با شیوع بیماری كرونا به نوعی این ازدواج آسان شكل گرفت و ازدواج ها به شكل ساده در حال برگزاری است كه باید در همه زمینه ها اعم از خرید جهیزیه، خانه، تدارك ازدواج ترویج داده شود.
وی تصریح كرد: در مازندران از 19 هزار ازدواج در سال 98 قریب به 9 هزار طلاق به ثبت رسیده است كه متاسفانه با 44 درصد رتبه دوم كشور را جای گرفته است و این یك آسیب جدی برای استان باشد.
كارشناس صداوسیمای مازندران یكی از مهمترین دلیل بالا بودن آمار طلاق در این استان را افزایش شهرگرایی نسبت به دیگر استان ها، نزدیكی به پایتخت و ایجاد فرهنگ جدید در روابط كاری، شغلی و توریستی عنوان و بیان كرد: همچنین تحصیلات بالا نیز در مازندران به دلیل تعدد مراكز دانشگاهی در حال تبدیل شدن به یك معضل در میان زوجین و جوانان مازندرانی است كه با رشد علمی و فكری، تمایل به ازدواج كمتر می شود همچنین پذیرش دانشجویان غیربومی، زندگی فرهنگ سنتی و بومی گرایی نیز در استان دچار خدشه شده است.
گزارش از كبریا مقدس