قزوین-ایرنا-دبیر هیات مدیره انجمن علمی روان پزشكان شاخه قزوین گفت: ابتلا به بیماری های اعصاب و روان انگ نیست بلكه درد درمان پذیری است كه گاها درمان به واسطه مشاوره، مصرف دارو و در صورت لزوم بستری صورت می گیرد.

به گزارش ایرنا، سلامت روان همچون سلامت جسم از اهمیت بالایی برخوردار است كه هرگونه اختلال در آن بر نحوه تفكر انسان، احساسات و دیگر جنبه های زندگی او تاثیر می گذارد.

افراد دارای اختلالات روانی نیازمند درمان و بازتوانی هستند، با این وجود خیلی از این افراد از درمان واهمه دارند و این مقوله برای آنها به یك تابو تبدیل شده است.

در واقع بسیاری از افراد به دلیل ترس از برچسب هایی كه ممكن است از سوی جامعه به آنها تحمیل شود، به سراغ درمان اختلالات روانی خود نمی روند و نتیجه آن آمارهای قابل توجه افسردگی، خشونت و روان پریشی در سطح جامعه است.

خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مركز قزوین، برای بررسی هرچه بیشتر از اهمیت سلامت روان و همچنین وضعیت بیمارستان اعصاب و روان 22 بهمن، مصاحبه ای را با دكتر عادله عسگری دیارجانی متخصص اعصاب و روان و دبیر هیات مدیره انجمن علمی روان پزشكان شاخه قزوین ترتیب داد كه ماحصل آن در ادامه آمده است.

ایرنا: در خصوص شایع ترین اختلالات اعصاب و روان كه شهروندان قزوینی با آن مواجه هستند، توضیح بفرمایید؟ و اینكه بیشترین دلیل بستری بیماران اعصاب و روان در بیمارستان 22 بهمن چیست؟

بیماری های خلقی بیشترین دلیل مراجعات بیماران در حوزه سلامت روان است كه در زیر مجموعه بیماری خلقی، افسردگی شایع ترین اختلال است كه در خصوص بستری افراد به بیمارستان اعصاب و روان 22 بهمن با آن مواجه هستیم.

عامل دیگری كه در افزایش میزان بستری ها دخیل است؛ افزایش و رشد مصرف مواد مخدر و مواد محرك در زنان و مردان است. اما آنچه كه امروز مطرح است، عدم توجه زنان به سلامت روان خود است.

خیلی وقت ها تصور می شود زنان نسبت به مصرف مواد مخدر در مصونیت هستند در حالی كه امروزه مصرف مواد مخدر در زنان بیشتر جنبه خود درمانی دارد و نسبت به دهه های گذشته مصرف آن افزایش یافته است.

ایرنا: اشاره كردید به آسیب پذیری زنان، به نظر شما چرا زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به بیماری های اعصاب و روان هستند؟

در تحقیقاتی كه اخیرا بین زنان قزوینی انجام شده است، غالب بانوانی كه با اختلالات اعصاب و روان دست و پنجه نرم می كنند كسانی هستند كه حاضر به درمان بیماری خود نیستند و برای رهایی از برخی برچسب ها از جمله روانی، اعصاب قرصی و دیوانه كه معمولا از سوی همسر و نزدیكان صورت می گیرد؛ شروع به مصرف مواد مخدر و یا قرص های مخدر دار و محرك روان می كنند.

تابوی مراجعه به روانشناس و روانپزشك باعث می شود بسیاری از افراد جامعه به خوددرمانی روی آورده و از این رو ضررهای بسیاری به جامعه متحمل كنند.

ایرنا: در خصوص درمان زنان مبتلا به بیماری های اعصاب و روان توضیح دهید، آیا به همان اندازه كه زنان زودتر از مردان به سمت آسیب هدایت می شودند، با همین سرعت و شتاب نیز درمان می شوند؟

اسم و عیب گذاشتن روی بیماران اعصاب و روان، عدم همكاری خانواده ها، اهمیت قرار دادن مسئولیت های زن نسبت به بیماری اش و مسائل فرهنگی باعث می شود تا خیلی از زنان در قبال بیماری و سلامت روان خود بی تفاوت باشند

متاسفانه خیر! درمان و بستری مردان در بیمارستان های اعصاب و روان بسیار راحت تر از درمان و بستری زنان است در حالی كه در برخی مواقع درمان زنان به دلیل آسیب پذیرتر بودن جنس زن، لازم و اضطراری است.

اسم و عیب گذاشتن روی بیماران اعصاب و روان، عدم همكاری خانواده ها، اهمیت قرار دادن مسئولیت های زن نسبت به بیماری اش و مسائل فرهنگی باعث می شود تا زنان در قبال بیماری و سلامت روان خود بی تفاوت باشند و با وجود مشكل یا به مراكز اعصاب و روان مراجعه نكنند و یا اگر مراجعه كردند؛ حاضر به شركت در فرایند درمان نشوند.



ایرنا: چه عواملی می تواند تابوی درمان اختلالات اعصاب و روان را تشدید كند؟

تیمارستان یك واژه آزار دهنده است و پزشكان و بسیاری از فعالان حوزه سلامت روان تلاش دارند واژه بیمارستان اعصاب و روان را جایگزین آن كنند.

در ابتدای پاسخ به این سوال لازم است این توضیح را مطرح كنم كه واژه تیمارستان یك واژه آزار دهنده است و پزشكان و بسیاری از فعالان حوزه سلامت روان تلاش دارند واژه بیمارستان اعصاب و روان را جایگزین آن كنند.

از آن جایی كه درمان سلامت روان همچون سایر بیماری ها از اهمیت بالایی برخوردار است بنابراین لازم است در این خصوص آموزش هایی به عموم شهروندان داده شود به عنوان مثال واژه هایی مانند بیمار روانی اگر از زبان اكثریت جامعه حذف شود؛ شاید بتوان گام هایی در این خصوص برداشت و افراد دارای اختلال بدون هیچ ترس و تابویی برای درمان بیماری خود پیش قدم شوند.

ایرنا: افراد به چه مرحله ای از بیماری می رسند كه بستری می شوند؟

در بستری كردن بیماران یكسری دستورالعمل ها وجود دارد به عنوان مثال زمانی كه بیماری برای خود فرد و اطرافیان آن خطرناك باشد، پزشك برای حمایت بیمار بستری وی را تشخیص می دهد، به عنوان مثال در بیماریهای خلقی یكی از فاكتورهایی كه نشان می دهد بیمار باید بستری شود داشتن افكار خودكشی است.

بیماری كه دارای افكار خودكشی جدی داشته باشد حتما باید بستری شود تا مطمئن باشیم كه بیمار در وهله اول به خود آسیب نمی زند و در مراحل بعدی تحت درمان قرار می گیرد.

یكی دیگر از دلایل بستری بیماران اعصاب و روان اطمینان از عدم مصرف دارو توسط بیمار است.

درصد بالایی از بیماران چون بیماری خود را قبول ندارند بنابراین در منزل داروهای تجویزی خود را كنار می گذارند و چون عدم مصرف دارو باعث می شود تا اختلالات خلقی و شخصیتی بیمار بیش از پیش شود؛ و امكان امكان بروز هر حادثه ای توسط بیمار ممكن می شود بنابراین در این موارد نیز بستری امری ضروری است.

دسته دیگر از بیمارانی كه نیاز مبرم به بستری دارند؛ آن دسته از افرادی هستند كه دچار توهم، هذیان گویی های جدی و شیدایی هستند.

در بین بیماران مبتلا به اختلالات اعصاب و روان، افرادی هستند كه علاوه بر سلامت روان، سلامت جسمی شان نیز در معرض خطر است به عنوان مثال بیمارانی هستند كه وقتی مبتلا به اختلالات روانی می شوند از مصرف وعده های غذایی خود چشم می پوشانند و یا هیچ گونه فعالیتی ندارند یعنی بیماری غالب بر سلامت جسمی است و حیات او را تهدید می كند در این موارد نیز بیمار باید بستری شود.

ایرنا: در خصوص دوران شیدایی توضیح دهید؟

در مدت زمان ابتلای بیمار به دوره های شیدایی كه زیر مجموعه اختلالات دوقطبی است؛ معمولاً بیمار دچار انرژی مازاد از جمله افزایش میل جنسی غیر نرمال، ولخرجی، سرخوشی و انجام كارهایی به دور از شان و شخصیت خود و خانواده اش می شود.

معمولا افراد مبتلا به دوره های شیدایی زمانی كه به انجام كارهای غیر طبیعی خود كه به صورت هیجانی و مقطعی است، فكر می كنند از كارهای خود پشیمان شده و دچار ناراحتی و آزار و حسی مشابه عذاب وجدان می شوند.

گاهی حس سرخوشی ممكن است برای بیمار مشكلات و مخاطراتی را به وجود آورد و گاهی نیز ممكن است بیمار در زمان عذاب وجدان خود بیش از حد خودآزاری كند در نتیجه در چنین دورانی بیمار باید بستری شود و چنین نیست كه بیمار در منزل و بدون كمك پزشك بتواند خود درمانی كند.



ایرنا: در خصوص رویكرد درمانی بیمارستان 22 بهمن قزوین توضیح بفرمایید؟

در حال حاضر رویكرد پزشكان شاغل در بیمارستان اعصاب و روان 22 بهمن قزوین حمایت های سرپایی از بیماران روان است.

بیمارانی كه از حمایت های خوب خانوادگی برخوردار هستند و مطمعن هستیم كه خانواده شرایط درمان در منزل را برای بیمار فراهم می كنند و شناخت كافی در برخورد با بیمار را دارند و حواسشان به مصرف داروی بیمار است؛ بنابراین درمان در این افراد به صورت سرپایی صورت می گیرد.

ایرنا: مدت زمان بستری در بیمارستان اعصاب و روان چقدر است؟

مدت زمان بستری در بیمارستان اعصاب و روان بستگی به روند درمان و بهبودی بیمار دارد ولی چون داروهای تجویزی ما تا 2 هفته طول می كشد كه اثر بخشی خود را نشان دهند بنابراین اغلب بستری ها بالای 2 هفته تا یك ماه است.

در مواردی كه بیمار دارای اختلال شخصیتی باشد؛ به عنوان مثال به دنبال مصرف مواد مخدر و یا برخی داروهای محرك به صورت دوره ای پرخاشگر شده باشد، مادامی كه مطمئن شویم اثر ماده محرك از بدن او رفته است بستری اش ادامه دارد و ممكن است در هفته اول بستری بیمار اثر ماده مصرفی از بین برود و نیاز به مصرف دارو نداشته باشد در این صورت بیمار زیر 2 هفته ترخیص خواهد شد.

ایرنا: آیا بیمارستان 22 بهمن در خصوص بیمارانی كه هم به معضل اعتیاد دچار هستند و هم دارای بیماری اعصاب و روان هستند؛ پذیرش دارد؟

در بیمارستان اعصاب و روان 22 بهمن مركزی برای بستری بیماران دارای اعتیاد های سخت وجود ندارد و تنها یك كمپ ترك اعتیاد سرپایی در این بیمارستان موجود می باشد در حالی كه نیاز است یك مركز ترك اعتیاد در این بیمارستان احداث شود چراكه برخی بیماران مبتلا به اختلالات روان، افرادی هستند كه همزمان دچار معضل اعتیاد هستند.

در كمپ ترك اعتیاد سرپایی موجود در بیمارستان 22 بهمن یكسری مشاوره های انگیزشی برای بیماران ارائه می شود و سعی داریم در فضای كاملا دوستانه مضرات استفاده از مواد مخدر را با خود بیمار بررسی كنیم و انگیزه بیمار را برای درمان و ترك بیماری افزایش دهیم.

بنابراین اقداماتی كه برای ترك اعتیاد در بیمارستان 22 بهمن صورت می گیرد؛ توسط خود بیمار است و اقدامات عملی و درمانی توسط این مركز به جز مشاوره های ارائه شده صورت نمی گیرد.

ایرنا: در خصوص وضعیت بخش های زنان در بیمارستان 22 بهمن توضیح بفرمایید.

بیمارستان اعصاب و روان 22 بهمن دارای چند بخش با 30 تخت مختص به زنان است، آنچه كه در خصوص در بخش زنان این بیمارستان مطرح است، عدم تمایل زنان و خانواده آن ها به بستری است.

ما در بخش زنان با معضلی به نام كمبود تخت مواجه نیستیم و به ندرت پیش می آید كه هر 30 تخت بخش زنان پر باشد و همانطور كه قبلا هم اشاره كردم این موضوع نشان از آن دارد كه زنان كمتر برای بستری مراجعه می كنند.

بستری نكردن زنانی كه دارای اختلال هستند و پزشك ترجیح و تشخیص بستری او را می دهد؛ می تواند عواقب جبران ناپذیری برای خود فرد و جامعه داشته باشد و برعكس بستری افراد می تواند در سیر درمان بسیار موثر باشد.

یكی از دغدغه هایی كه در بیمارستان 22 بهمن دغدغه تمام پزشكان است همین معضل عدم پذیرش بستری زنان توسط همسر، پدر و برادر بیمار است.

ایرنا: برای شكستن تابوی مراجعه به مشاور و روانپزشك چه اندازه نیازمند فرهنگ سازی هستیم؟

راهكار شكستن تابوی مراجعه به روان پزشك فرهنگ سازی است كه تحقق آن نیز نیازمند وجود یك سری زیرساخت های اولیه است به عنوان مثال در كشورهای پیشرفته، بیمارستان های اعصاب و روان به صورت ایزوله و جدا وجود ندارند و در بیمارستان های عمومی دارای بخش هستند.

از نظر من تنها راهكار شكستن تابوی مراجعه به روان پزشك فرهنگ سازی است كه تحقق آن نیز نیازمند وجود یك سری زیرساخت های اولیه است به عنوان مثال در كشورهای پیشرفته، بیمارستان های اعصاب و روان به صورت ایزوله و جدا وجود ندارند و در بیمارستان های عمومی دارای بخش هستند.

یعنی علم روانپزشكی در خصوص بیمارستان های اعصاب و روان بر این پایه است كه نباید بیمارستان های اعصاب و روان به صورت تك هسته ای وجود داشته باشند.

روانپزشكان جامعه نگر زمانی معتقد بودند باید یكسری اماكن با عنوان آسایشگاه های اعصاب و روان وجود داشته باشد كه بیماران را جدا كند و اعتقاد داشتند كه این ایزوله باعث می شود كه بیماران و مردم آسیب نزنند؛ امروزه نظری بر خلاف این استدلال دارند.

جامعه نگران امروز معتقدند بیماران اعصاب و روان باید در بطن جامعه و خانواده باشند، دارای شغل و امكان تحصیل داشته باشند چرا كه این افراد بعد از درمان می توانند شهروندان بسیار مفیدی باشند و این نگاه ِ امروز جامعه نگران، نسبت به افراد دارای اختلال نگاهی سازنده است.

تفكری كه بیماران اعصاب و روان را از یك بیمارستان عمومی جداكنیم، تفكری كاملاً منسوخ است كه متاسفانه ما هنوز در ایران این مدل بیمارستان هایی كه به صورت جنرال دارای بخش های اعصاب و روان باشند را نداریم.

ایرنا: بیمارستان بوعلی شهر قزوین و همچنین بیمارستان ولایت دارای بخش اعصاب و روان هستند آیا ماهیت این بخش ها با آنچه كه شما می گویید متفاوت است؟

ما در بیمارستان های بوعلی و ولایت در سال های گذشته بخش هایی با عنوان اعصاب و روان داشتیم به دلیل عدم همكاری بخشی همكاران و مسولان سابق این بخش ها عملا حذف شدند و در حال حاضر در بخش هایی كه با نام اعصاب و روان در بیمارستان ها وجود دارند، بدون ماهیت هستند و هیچ بیمار اعصاب و روانی در این بخش ها پذیرش نمی شوند.

ادغام بیمارستان اعصاب و روان با بیمارستان عمومی نیز نیاز به فرهنگ سازی دارد و یك سری سیاست های كلان باید در این خصوص با ساز و كاری قانونی روی كار بیایند.

در تمام كشورها از جمله ایران رسانه ها و اهالی فرهنگ و هنر نقش سازنده ای در باب كردن یك رسم و فرهنگ مثلا ادغام بیمارستان های اعصاب و روان با بیمارستان های عمومی دارند اما متاسفانه ما در برخی رسانه ها، سریال ها و فیلم های سینمایی شاهد به تصویر كشیدن غلط از برخی بیماران اعصاب و روان هستیم به عنوان مثال در یك سریال دیده می شود كه بیمار اعصاب و روان، بسیار پرخاشگر است و دچار حمله های عصبی خطرناك و در نتیجه قتل می شود در حالیكه درصد بسیار كمی از بیماران اعصاب و روان دارای چنین رفتار های جنون آمیز هستند.

ایرنا: آیا شهروندان عادی در خصوص ارتباط با بیماران اعصاب و روان باید دچار نگرانی باشند؟

طی تحقیقاتی كه در استان قزوین در چند ماه اخیر صورت گرفته؛ بیماران اعصاب و روان نسبت به مردم عادی و مردم عادی نسبت به این بیماران دارای تابو هستند و مردم فكر می كنند كه باید از فردی كه دارای اختلال اعصاب و روان است دوری كرد.

در حالی كه بیماری هایی مانند افسردگی و اضطراب جزو بیماری هایی هستند كه تقریباً 90 درصد افراد جامعه برای یك بار هم كه شده آن را تجربه كردند و این موضوع را باید پذیرفت كه به دلیل شرایط جغرافیایی سیاسی و اقتصادی احتمال ابتلای هریك از ما به بیماری های اعصاب و روان وجود دارد.

باید اذعان كرد با توجه به شرایطی مثل كرونا كه روز به روز شیوع آن بیشتر می شود طبیعتاً ابتلا به اختلالات روانی نیز افزایش می یابد.

نگاه منفی جامعه ما باید نسبت به مصرف داروهای اعصاب و روان و بستری بیماران تغییر كند، تقریباً همه ما به صورت مقطعی و یا ثابت دچار برخی اختلالات هستیم و افرادی كه برای درمان خود به روانشناس و یا روانپزشك مراجعه می كنند دارای جسارت بیشتری نسبت به سایر افرادی هستند كه بیماری را از خود و دیگران مخفی می كنند.



ایرنا، گفتید امكان ابتلای هر یك از ما به بیماری های اعصاب و روان ممكن است؛ برای پیشگیری از ابتلا چه راه كارهایی وجود دارد؟

ابتلا به بیماری های اعصاب و روان ترسناك نیست. در علم روانشناسی سه سطح پیشگیری از اختلالات اعصاب و روان وجود دارد.

پیشگیری اولیه شامل عموم جامعه می شود در این سطح از پیشگیری به افراد جامعه آموزش داده می شود كه بیماری ها دارای چه علائمی هستند و بر اساس این آموزش ها فرد متوجه می شود كه آیا بیمار است یا خیر؟

در پیشگیری ثانویه افراد مبتلا به اختلالات درمان می شوند و به بیمار كمك می شود كه به جامعه بازگردد و آنچه كه بیمار به دلیل ابتلا به اختلال خود از دست داده بازتوانی شود.

اما متاسفانه در استان قزوین ضعف هایی در سطح پیشگیری اولیه و ثانویه وجود دارد.

مراحل درمان بیماران به صورت كامل صورت می گیرد اما وقتی فرد مبتلا به جامعه باز گردانده می شود، وارد فضای سمی می شود و اثربخشی درمان كم و بیماری مجدد به چرخه ظهور باز می گردد.

ایرنا: چه قشر از افراد در معرض بیشتر ابتلا به بیماری های اعصاب و روان قرار دارند؟

براساس تجربیاتم افراد دارای معضلات اجتماعی مثلا كسانی كه پدر و مادرشان دارای اعتیاد است و یا افرادی كه از همسرشان جدا شده اند و یا اتباع خارجی و پناهنده بیشتر در معرض ابتلا هستند.

ایرنا: در خصوص هزینه های درمان بیماران توضیح دهید؟

بیمه بسیاری از هزینه های درمان و بستری بیماران اعصاب و روان را متقبل می شود كه البته این هزینه ها سقف دارد اما افرادی هم هستند كه نیاز به درمان و بستری دارند و به دلیل هزینه های بالا و نبود بیمه از درمان و بستری امتناع می ورزند.

خوشبختانه در خصوص هزینه های درمانی، بیمه بسیاری از هزینه های درمان و بستری بیماران اعصاب و روان را متقبل می شود كه البته این هزینه ها سقف دارد اما افرادی هم هستند كه نیاز به درمان و بستری دارند و به دلیل هزینه های بالا و نبود بیمه از درمان و بستری امتناع می ورزند.

ایرنا: پذیرش بیماران در بیمارستان 22 بهمن بر اساس چه معیاری است؟

شناسایی برخی افراد بیمار، توسط درمانگاه بیمارستان 22 بهمن صورت می گیرد، این درمانگاه هر روزه توسط همكارانم، به مراجعه كنندگان خدمات دهی می كند.

بستری و پذیرش برخی بیماران دیگر نیز توسط نامه های ارجاعی از برخی از همكارانمان و همینطور برخی سازمان ها مانند بهزیستی و دستگاه قضا صورت می گیرد.

بستری آن دسته از بیماران اعصاب و روان كه با پای خودشان به مركز مراجعه كردند؛ نه اجباری است و نه اختیاری.

بستری 90 درصد بیماران اعصاب و روان به دلیل اینكه منكر بیمار بودن خود می شوند باید با رضایت خانواده و افراد درجه یك آنها صورت گیرد اما بستری افرادی كه از سویی دستگاه قضا معرفی می شوند تنها با تشخیص پزشك صورت می گیرد.

تعداد مردان بستری در بیمارستان 22 بهمن نسبت به زنان بسیار بیشتر است با وجود آنكه تعداد بخش مردان بیشتر از بخش های زنان است اما همیشه در خصوص بستری مردان با معضل كمبود تخت مواجه هستیم و در خصوص مردان همیشه بیشتر از ظرفیت بیمارستان بستری می كنیم.

ایرنا: در خصوص وضعیت بخش مردان بیمارستان 22 بهمن نیز توضیح دهید؟

اورژانس بیمارستان 22 بهمن نیز كاملا متعلق به مردان است و اورژانسی مختص به زنان در این بیمارستان وجود ندارد.

تعداد بیماران مبتلا به اعصاب و روان در استان قزوین با جنسیت مذكر بسیار زیاد است و ظرفیت بیمارستان در مقابل تقاضا كم است.

بیشتر بستری شدگان درگیر معضلی به نام استفاده از مواد مخدر و قرص های محرك زا هستند با توجه به اینكه این معضل بسیار دامن گیر می باشد، نیاز است بخش های سالمندان و اعتیاد در بیمارستان 22 بهمن داشته باشیم كه امیدوارم در ساختمان جدید این بیمارستان امكان اضافه شدن برخی بخش ها ممكن شود.

برچسب ها
- بیماری روان پزشكی
- سلامت روان
- استان قزوین