به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، صبح امروز (سه شنبه 28 بهمن) هشتمین كنفرانس ملی آموزش و توسعه منابع انسانی در عصر كرونا با حضور محمدتقی نظر پور، معاون اداری و مالی وزارت علوم در محل این وزارتخانه برگزار شد.
نظر پور گفت: متأسفانه پدیده مخرب شیوع ویروس كووید19 كه دارای ضریب انتقال فوق العاده زیادی است، پیامد های مخرب بسیاری را به شكل های مختلف خرد و كلان، آشكار و پنهان برای همه نهاد ها از جمله دانشگاه ها و مراكز آموزش عالی كشورمان در پی داشت.
او افزود: نظام آموزش عالی كشور كه از جمله نهاد های جمعی متمركز با حضور نخبه ترین افراد جامعه اعم از اساتید و دانشجویان (به عنوان مسئولان فعلی و آینده كشور) كه از وسیع ترین عرصه های جمعی تعاملات ارتباطاتی در كشور محسوب می شوند، به یك باره و با یك شوك ناگهانی از جنبه حضور فیزیكی در مجامع علمی مواجهه شدند. تعدای از دانشجویان، كاركنان و اساتید برجسته را از دست دادیم.
معاون اداری و مالی وزارت علوم تصریح كرد: نهاد دانشگاه در زمینه های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، فوق برنامه و فعالیت های اجتماعی با شوك تعطیلی و ركود حضور در صحنه روبه رو شد و دانشجویان از نظر وضعیت روحی، روانی و اقتصادی در فشار و تنگنا قرار گرفتند. شیوع كرونا در ذهنیت و زندگی خانواده های دانشجویان و حتی آحاد افراد جامعه نفوذ پیدا كرده و اذهان اجتماعی را مشغول خود ساخته است.
او ادامه داد: این رخداد پیچیده و چند وجهی نیاز به چاره جویی در حوزه های سیاست گذاری آموزش عالی و برون رفت از این تنگنا را ضرورتی انكار ناپذیر قلمداد می كند كه نیازمند فكر و اندیشه قوی و تغییر خط مشی در اجرای برنامه های آموزشی و پژوهشی است.
نظرپور گفت: تحولی كه با تلاش مضاعف نیرو های متخصص به زودی به بار نشست و ثمره آن، رسیدن به اجرای راهكار آموزش از راه دور و مجازی بود كه تا كنون به موفقیت های خوبی نائل شدیم.
اثبات كارآمدی نظام آموزش عالی كشور با ارائه آموزش های مجازی
معاون مالی، اداری و منابع انسانی وزارت علوم تصریح كرد: راهبرد ها و اقدامات به كار رفته در نظام آموزش عالی كشور به معنای این است كه دانشگاه ها و مراكز آموزش عالی كشور در ترم دوم سال تحصیلی قبل (1398-99) بلافاصله بعد از توقف كوتاه، نه تنها تعطیل نشدند بلكه با تعامل و هم افزایی بینِ بخشی و به اشتراك گذاری تجارب و دستاورد های علمی، به سرعت با یك بازآرایی به فضای مجازی روی آورده و با به كارگیری شیوه های نوین آموزشی و تعریف برنامه ها و فعالیت ها در فضای مجازی، هدایت و راهبری فعالیت های خود را به عهده گرفتند و كارآمدی نظام آموزش عالی كشور را به اثبات رساندند.
نظرپور اضافه كرد: دانشگاه ها، مراكز پژوهشی و پارك های علم و فناوری نهایت تلاش خود را در نیل به شناسایی و كشف واكسن بیماری كووید19، طرح اقدامات ابتكاری معطوف به مهار و پیشگیری، تولید و ساخت كیت های تشخیصی مورد نیاز، ابزار ها و وسایل مورد نیاز و ... به كار گرفتند و به نتایج درخشانی دست یافتند. در این زمینه، با توجه به توانمندی های موجود در حوزه علوم پایه، بیولوژی و بیوتكنولوژی در دانشگاه ها و در دانشكده های علوم پایه، كشاورزی و دامپزشكی و ضرورت همكاری آن ها با وزارت بهداشت در تهیه كیت های تشخیصی و بررسی نمونه ها و سایر عملیات پشتیبانی مقرر شد كه پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیك مسئولیت هماهنگی های لازم را بر عهده داشته باشد.
او ادامه داد: دانشگاه ها به تقویت شبكه های فنی- اجتماعی مبتنی بر ساز و كار های ارتباط بینِ بخشی و بینِ سیستمی كه امكان فعالیت شبكه ای را در درون و با بیرون نهاد علم و دانشگاه فراهم می سازد، پرداختند.
معاون مالی و اداری و منابع انسانی وزارت علوم تصریح كرد: پارك های علم و فناوری و مراكز رشد، دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی و همچنین آزمایشگاه های تخصصی كه دارای امكانات و تجهیزات لازم بوده اند در تولید اقلام مورد نیاز، خدمات خوبی را ارائه كرده اند. حمایت از واحد های فناور مستقر در مراكز رشد دانشگاهی و پارك های علم و فناوری كه در تولید محصول یا خدمت مورد استفاده در كاهش بار خسارت ویروس كورونا فعال هستند، انجام شده است. بیش از 60 واحد فناور و شركت دانش بنیان در زمینه تولید دستكش، ماسك و مواد ضدعفونی فعالیت های خوبی ارائه كرده اند.
او گفت: یكی دیگر از اقدامات مؤثر وزارت علوم و دانشگاه ها، تقویت سواد دیجیتال، استفاده از فناوری های نوین آموزشی و كاهش شكاف دیجیتالی نسلی، تقویت زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری و تأمین نیاز های نرم افزاری مطابق با امكانات زیر ساختی از نظر سرعت پهنای باند اینترنت، ایجاد و تقویت سامانه های مختلف آموزشی است كه در این زمینه موفقیت های خوبی به دست آمد.
تعامل با وزارت ارتباطات جهت تخصیص بسته های اینترنتی به دانشجویان
نظرپور بیان كرد: با وزارت ارتباطات جهت تخصیص بسته های اینترنتی و انجام تمهیدات لازم برای تأمین سخت افزار و نرم افزار های لازم برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استفاده از ظرفیت صندوق های حمایتی و خیرین تعاملات خوبی صورت گرفت.
او اضافه كرد: در دوران شیوع ویروس كرونا برای دانشجویان در زمینه آموزش اقدامات خوبی مانند فراهم سازی امكان انتقال دانشجویان به دانشگاه ها و مراكز محل زندگی، مساعدت در انجام پروژه های پایان نامه ای در دانشگاه های محل زندگی دانشجو، برگزاری جلسات ارائه گزارش، جلسات دفاع از پایان نامه به صورت مجازی و آنلاین، اختصاص فضای ابری مناسب برای حفظ و نگهداری دروس ارائه شده در سرور دانشگاه و ... به عمل آمد. همچنین در زمینه خدمات رفاهی این قشر اقدامات در خورِ توجهی مانند: محدود كردن ظرفیت دانشجویان تحصیلات تكمیلی در خوابگاه ها و جلوگیری از تجمع آن ها با برنامه ریزی حضور بر اساس اولویت از نظر نوع پژوهش و مدت ماندگاری، از نظر سنوات تحصیلی، ضد عفونی و گند زدایی منظم كلیه مراكز مورد استفاده دانشجویان تحصیلات تكمیلی حاضر در دانشگاه و ارائه وام های دانشجویی برای تهیه نیاز های سخت افزاری و نرم افزاری دانشجویان صورت پذیرفت.
معاون مالی، اداری وزارت علوم تاكید كرد: طبق قوانین و مقررات موجود، استفاده از ظرفیت ارائه خدمات مجازی به صورت حداكثری كه بر اساس بخشنامه های صادره از سوی «ستاد ملی مقابله با كرونا»، «فرماندهی عملیاتی ستاد مقابله با كرونا» و «حوزه ستادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» ابلاغ شده اند، استفاده حداكثری از ظرفیت دوركاری كاركنان در حوزه ی ستادی وزارت عتف صورت گرفته است.
دوركاری كارمندان نیاز به زیرساخت های خاص دارد
نظرپور گفت: بخشنامه دوركاری در سال 1392 ابلاغ شد و در مقیاس خیلی محدود در بعضی از ادارات به صورت ناقص اجرا شده بود، اما به دلیل نبود زیرساخت های كافی سخت افزاری و نرم افزاری و عدم امكان نظارت و ارزیابی با شكست مواجه شد. در این دوره و در بحران شیوع كرونا، مجدداً موضوع دوركاری مطرح و در سطح گسترده اجرایی شد، اما در حال حاضر تحقیق و گزارشی رسمی از عملكرد آن منتشر نشده است.
نظرپور با اشاره به اینكه بر اساس گزارش های دانشگا ها و حوزه ستادی وزارت علوم، دوركاری و آموزش مجازی مزایایی خوبی دارد، تاكید كرد: برای دوركاری كارمندان نیاز به زیرساخت ها و ملاحظاتی از جمله: وجود زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری در منزل و در محل كار (اداره یا دانشگاه) است. همچنین دوركاری كاركنان، دانشجویان و اساتید نیاز به نظارت، ارزیابی، حفاظت و امنیت به خصوص از جنبه ی سوء استفاده و نفوذ دارد.
او ادامه داد: دوركاری برای بعضی از مشاغل مانند مسئولان دفاتر، دبیرخانه، امور مالی، مسئولان پشتنیبانی از نرم افزار ها و ... مشكلاتی در پی خواهد داشت و نیاز به توجه بیشتر، مساعدت و ارائه ی تسهیلات و تشویق ویژه دارد.
معاون اداری و مالی وزارت علوم تصریح كرد: آموزش مجازی برای دروس كارگاهی، آزمایشگاهی، طراحی و آتلیه ای و آموزش هنر هایی از قبیل موسیقی، تئاتر، گرافیك و مجسمه سازی با محدودیت هایی همراه است و نیاز به یك سیستم تلفیقی از «حضور كنترل شده و محدود با رعایت دستورالعمل های بهداشتی و نیز به صورت مجازی» دارد.