سرویس شهرستان ها: هر چند آمار دقیق، قطعی و متقنی از شمار كولبران در ایران وجودندارد، اما آمارهای غیررسمی از فعالیت 80 تا 170 هزار كولبر در مرزهای غربی كشور حكایت دارد. اگر چه كولبری در سال های نه چندان دور فقط مختص مردان بود اما شواهد نشان می دهد كه امروزه زنان زیادی به ناچار رزق و روزی خود را از این راه به دست می آورند و پا به پای مردان، ساعت ها پیاده روی طاقت فرسا همراه با مخاطرات فراوان را در ارتفاعات صعب العبور به جان می خرند؛ زنانی كه اغلب به شكل ناشناس و با چهره های پوشیده، گرفتار معضل كولبری شده اند.

زنان كولبر در استان های مرزی، گوشه ای از مشكلات اقتصادی زندگی شان را با حداقل در آمد رفع و رجوع كنند.

گفته های یك كولبر زن

تهمینه 33ساله كه اكنون به دلیل دیسك كمر قادر به كولبری نیست، می گوید : من از 21سالگی كولبری كردم چون همسرم تنها بود و كارش سخت. من بودم و 3زن دیگر از ثلاث و جوانرود كه بنزین را از دلالان می خریدیم و با گالن های 10لیتری به آن طرف كوه می رفتیم . البته این مساله برای چند سال قبل و اكنون خیلی سخت شده است . خیلی وقت ها بازرسان بارمان را توقیف می كنند و كلی ضرر می دهیم. اكنون دلار گران شده است و دیگر نمی توانیم با پول مان چیزی بخریم. همین كه جنسی را ببریم و بفروشیم و پولش را به زخم زندگی بزنیم كفایت می كند.

بعد از پدرم كولبرشدم

هیوا دختر جوان دیگری است كه می گوید: پدرمان با همین كولبری هر چه در توان داشت برای ما انجام داد. 7سال قبل به كوهستان رفت و دیگر بازنگشت. دیگر كسی را نداشتیم كه نان آور خانه مان باشد. باید به داد زندگی مان می رسیدم. اول كه كولبری كردم كمی سخت بود، اما كم كم عادت كردم. هر بار كه می روم و می آیم تا چند روز كمردرد دارم. بسیاری از زنان را می شناسم كه در ماه چندین بار به كوه می روند و با همسران شان كولبری می كنند. این كه با بار نزدیك به 30كیلوگرم، 4تا 5ساعت از كوه بالا برویم و دوباره همان مقدار بار را بازگردانیم خیلی سخت است، اما چاره ای هم نیست. باید هزینه زندگی را از این راه تامین كنیم.

مریم هم 8سال است كه به خاطر هزینه های دخترش مجبور است كولبری كند. او می گوید: افراد مختلفی را دیده ام كه هر كدام بنا به شرایطی كه بر زندگی شان حاكم است این كار را انتخاب كرده اند. زن دیگری كه برای تامین مخارج 7 فرزندش كولبری می كند و شوهرش بازنشسته شهرداری است ، می گوید: هفت سال است كه كولبری می كنم.

این زنان بیشترشان سرپرست خانوارند. شاید خانوار هایی كه مردشان یك روز كولبری می كردند، اما حالا كمرش شكسته یا از كار افتاده شده اند و بار سنگین زندگی بر دوش نحیف زن خانه سنگینی می كند.

در استان های غربی ایران سالهاست كه دامداری و كشاورزی كفاف هزینه زندگی مردم را نمی دهد و آنها مجبور به كولبری در كوهستان شده اند. رنگ لباس زنان این مناطق عوض شده تا با ظاهری مردانه، مشكلات كمتری در عبور از كوه و راه های صعب العبورش داشته باشند.

در سردشت، پیرانشهر، مریوان، ثلاث باباجانی، جوانرود، سقز می توان صف های زنان را دید كه خود نان آورند و فقر و بیكاری آنها را به كوهستان می كشاند تا كولبری كنند.

وعده های توخالی!

از سوی دیگر در سال های اخیر با برجسته شدن موضوع كولبری در رسانه ها و افكار عمومی،مسئولان با وعده های فراوان از اتخاذ تصمیماتی برای رفع این معضل خبر داده اند اما در عمل، اتفاق خاصی نیفتاده و راهكاری اصولی اندیشیده و عملیاتی نشده است .

در این میان، بنیاد بركت ستاد اجرایی فرمان امام كه توانمندی و ایجاد فرصت های شغلی در مناطق محروم و كم برخوردار كشور را در دستور كار خود قرار داده است، امسال ورودی جدی به حوزه اشتغالزایی كولبران استان های مرزی كردستان، كرمانشاه و آذربایجان غربی داشته و مصمم است تا پایان امسال، 11 هزار شغل برای كولبران ایجاد كند. به گفته مدیرعامل بنیاد بركت، این بنیاد درصدد شناسایی زنان كولبر هم برآمده و تاكنون تعدادی طرح اشتغالزایی خرد و خانگی برای این زنان راه اندازی شده است.

امیرحسین مدنی در این باره توضیح می دهد: طی ماه های گذشته 110 زن كولبر در روستاهای 7 شهرستان سروآباد، بانه و كامیاران در استان كردستان و پاوه، ثلاث باباجانی، جوانرود و روانسر استان كرمانشاه شناسایی شده اند و تحت پوشش فعالیت های اشتغالزایی بنیاد بركت قرار گرفته اند.

وی ادامه می دهد:اجرای 110 طرح اشتغالزایی اجتماع محور برای این زنان، ایجاد 330 فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم را به دنبال خواهد داشت.

مدیرعامل بنیاد بركت با اشاره به سرمایه گذاری

99 میلیارد ریالی برای ایجاد این تعداد شغل می گوید: تا كنون 49 طرح اشتغالزایی راه اندازی شده اند و 54 طرح دیگر در شرف راه اندازی هستند و 7 طرح هم در مرحله تكمیل فرآیند ثبت نام و معرفی به بانك عامل برای دریافت تسهیلات هستند .

مدنی با تاكید بر این كه تمام 110 طرح اشتغالزایی تا پایان امسال به بهره برداری كامل خواهند رسید ،ادامه می دهد: 12 نفر از زنانی را كه تاكنون طرح های اشتغالزایی شان راه اندازی شده است، زنان سرپرست خانوار تشكیل می دهند. به گفته وی، بیشترین مشاغل زنان كولبر در رسته های شغلی پرورش دام سبك و سنگین، گردشگری، صنایع دستی و مشاغل خدماتی هستند.

مدیرعامل بنیاد بركت از هدف گذاری ایجاد 5 هزار طرح اشتغالزایی جدید برای كولبران در سال آینده خبر می دهد و می افزاید: اولویت این طرح ها در 3 استان مرزی كردستان، كرمانشاه و آذربایجان غربی با زنان كولبر خواهد بود. وی با اشاره به فعالیت 33 مجری و تسهیل گر بنیاد بركت با هدف اشتغالزایی برای كولبران تاكید می كند: این مجریان و تسهیلگران، كولبران را در روستاها و مبادی ورودی استان های كردستان، كرمانشاه و آذربایجان غربی شناسایی و پس از اهلیت سنجی، آموزش و تكمیل فرآیند ثبت نام، برای دریافت تسهیلات به بانك عامل معرفی می كنند.