به گزارش همشهری آنلاین روزنامه همشهری نوشت: معلولان، خصوصا آنهایی كه مشكلات جسمی و حركتی دارند به یاد ندارند زندگی تا این اندازه عرصه را به آنها تنگ كرده باشد. اگر روزگاری افراد كم توان نیازمند استفاده از تجهیزات توانبخشی و حركتی امیدشان به واكر، عصا، ویلچر و لوازم توانبخشی برای حضور در جامعه بودند، حالا داشتن این وسایل به آرزویی شبیه شده كه تحقق و خرید آن كار سختی است.

- پرداخت قسط و اجاره، اولویت اول است واقعیت این است كه معلولان در كنار وسایل توانبخشی مورد نیازشان، معنا و مفهوم بیشتری پیدا می كنند. گرچه معلولیت سبب شده بخشی از ظرفیت های یك فرد معلول نادیده انگاشته شود، اما درصورت وجود وسایل توانبخشی، بخشی از ظرفیت های فرد معلول شكوفا شده و چنین افرادی می توانند در جامعه حضور فعالی داشته باشند، اما وضعیت در 2سال اخیر برای معلولان هر روز بدتر از روز قبل شده است. افزایش هزینه های زندگی كه برای معلولان به دلیل شرایط خاص خود دوبرابر بیشتر از افراد عادی است و این موضوع و نیز نبود سازوكارهای حمایتی از این قشر آنان را در وضعیت معیشتی سختی قرار داده است. وضعیتی كه سبب شده است، برخی معلولان از وسایل توانبخشی مورد نیاز خود چشم پوشی كرده و با فروش آن، زخمی از زخم های زندگی شان را درمان كنند. این روزها تعداد فروشندگان تجهیزات دست دوم توانبخشی در خیابان جمهوری را بیشتر اقوام افراد معلول یا خود معلولان شكل می دهند. معلولانی كه می گویند تأمین هزینه های معیشت، اولویت اول آنهاست نه داشتن ویلچر یا واكر. رضا صفدری یك از همین معلولان است. او درحالی كه در حال چانه زدن برای فروش ویلچر است، می گوید: ویلچرم را 3سال قبل یك خیر اهدا كرد. الان پول اجاره خانه، قسط وام و خرج زندگی ام عقب افتاده است. درآمدم هم اخیرا شده 680هزار تومان كه بهزیستی به حسابم می ریزد اما كفاف هزینه ها را نمی دهد و بعد، از كرونا می نالد كه زندگی اش را نابوده كرده: تا قبل از كرونا، بساط دستفروشی داشتم و با كمك بهزیستی بالاخره زندگی ام را اداره می كردم. با كرونا دیگر مردم از دستفروش، خصوصا اینكه معلول هم باشد خرید نمی كنند. برای همین آمده ام ویلچرم را بفروشم تا اجاره 2 ماه گذشته را به صاحبخانه ام بدهم. بعد با لبخند درباره اینكه زندگی بدون ویلچر برایش چطور می گذرد جواب می دهد: آب از سر من گذشته است. دیگر هیچ چیز برایم اهمیتی ندارد.

- سرقت تجهیزات توانبخشی از معلولان و بیمارستان ها وفا، فروشنده لوازم دسته دوم توانبخشی در خیابان جمهوری، 40 و چند سال است كه در این خیابان كسب وكارش خرید و فروش تجهیزات توانبخشی و كالاهای پزشكی است. مغازه ای بزرگ و مملو از اجناس خاك گرفته و رنگ و رو رفته ای دارد. دلش پر درد است و دنبال گوشی برای شنیدن آنچه را كه در این سال ها تجربه كرده است می گردد. وفا، میان درد دل هایش از مسئله ای پرده برمی دارد كه باور آن سخت است اما، تأیید دیگر دوستان و همكارانش نشان می دهد واقعیتی زیرپوست شهر در حال وقوع است كه تلخ تر از زهر است: وقتی ویلچر، عصا، واكر و مانند آن را از معلول می دزدند و می آورند برای فروش، یعنی اینكه وضع خیلی خراب است. عطشی كه سارقان برای سرقت وسایل توانبخشی معلولان پیدا كرده اند خیلی سال نیست كه ایجاد شده است. همان زمان كه قیمت ارز تب كرد و به تبع آن نرخ مواداولیه مورد نیاز برای ساخت وسایل توانبخشی چند برابر شد، نرخ دزدی از معلولان هم بالا رفت. وفا رشد چند برابری قیمت برخی از وسایل توانبخشی را دلیل عمده به سرقت رفتن تجهیزات معلولان می داند: قیمت برخی از وسایل توانبخشی به نسبت 3-2سال قبل 5 برابر شده است. چرا راه دور بروم قیمت ها به نسبت همین پارسال، بیشتر از دوبرابر شده است. معلولان همین یكی ، دو سال قبل هم پول كافی برای خرید این وسایل نداشتند كه حالا با این وضعیت قیمت ها بتوانند در بازار خرید كنند. او سری به نشانه تأسف تكان می دهد و حرفش را اینطور ادامه می دهد: سرقت از بیمارستان ها افزایش پیدا كرده و تجهیزاتی را برای فروش می آورند كه نشان و آرم بیمارستان دارد. افرادی هستند كه به بهانه اینكه مادر یا پدر پیری دارند و نیاز به ویلچر، كارت شناسایی به بیمارستان می دهند تا ویلچر بگیرند. بعد آن را می آورند تا بفروشند.

- شاهدی كه از غیب رسید مرد میانسال كه كلاه بافتنی سیاهی به سر دارد، همراه مرد جوان دیگری وارد مغازه ای بزرگ كه مملو از تجهیزات توانبخشی است شده و با صدای بلند حرف می زند. به نظر می رسد مرد با فروشنده جوان مغازه در حال مشاجره است. آنقدر صدایشان بلند است كه طنین آن از شیشه های ضخیم مغازه عبور كرده و به خیابان رسیده است. فروشنده كاغذهایی را كه شبیه فاكتور است نشان مرد عصبانی می دهد. بعد چند دقیقه درحالی كه به نظر می رسد مرد میانسال قانع نشده است، كارت بانكی اش را از جیب در می آورد و با نارضایتی خریدش را كه یك واكر است نهایی می كند. چند دقیقه بعد، مرد عصبانی درحالی كه همراه با مرد دیگری سوار موتورش می شود، هنوز هم غر می زند. حسین، مرد عصبانی با كلاه سیاه، دلیل غر زدنش را افزایش 3برابری قیمت واكر طی 2هفته عنوان می كند: 2هفته قبل برای مادرم از این مغازه همین مدل واكر را 210هزار توان خریدم. مادرم چند روز قبل برای اینكه هوایی عوض كند، رفت پارك سر كوچه و نمی دانم كدام از خدا بی خبری واكرش را دزدید. دوباره آمدم تا واكر جدید بگیرم و فروشنده همان واكر را 630هزار تومان می فروشد. بعد با لحنی تند درحالی كه واكر خریداری شده اش را با دست نشان می دهد، می گوید: مگر این واكر چقدر آهن برده است. اصلا كدام قسمتش وارداتی است كه گران شدنش را به قیمت ارز نسبت می دهند؟ بعد می گوید: من نوكر مادرم هستم و هر چه نیازش باشد تهیه می كنم، اما مگر همه مثل من می توانند این كار را انجام بدهند. این وسط تكلیف آنهایی كه نمی توانند و ندارند این وسیله را تهیه كنند چیست؟

- قیمت دست دوم، معادل قیمت نوی سال قبل هراندازه كه فروش تجهیزات توانبخشی نو در بازار راكد است، بازار دست دوم فروش ها و تعمیركنندگان این وسایل داغ است. با این حال، فروشندگان تجهیزات توانبخشی تعمیری و دست دوم هم حرف هایی برای گفتن دارند. آنها می گویند، قیمت ها در بازار به گونه ای بالا رفته است كه قیمت یك ویلچر دست دوم، با قیمت ویلچر نو در سال گذشته برابری می كند. محسن امینی یكی از این فروشندگان است و می گوید: قیمت ویلچر دست نو ایرانی برای فروش یك میلیون 400 تا یك میلیون و450هزار تومان است. قیمت ویلچرساده چینی هم بین 2میلیون و100 تا 2میلیون و150هزار تومان است. او می گوید قیمت وسایل دست دوم باید 50درصد قیمت وسیله نو باشد تا بتوان آن را فروخت: «الان یك دست دوم ساده 800هزار تومان فروش می رود.» امینی كم كردن مشكل مردم را فلسفه فروش تجهیزات دست دوم توانبخشی می داند و با تكان دادن سر خود می گوید: افرادی می آیند و می خواهند ویلچر درجه یك آلمانی بخرند. ویلچر آلمانی 4میلیونی الان شده است 16میلیون تومان. مشتری اول می آید و خیلی هم كلاس می گذارد و قیمت ها را می پرسد. بعد كه واقعیت بازار را می فهمد خواهان خرید ارزان ترین جنس می شود. الان بیشتر از 50درصد مشتری های ما این وضعیت را دارند.

- خبری از خیریه ها نیست بسیاری از فروشندگان تجهیزات توانبخشی می گویند: در یك سال اخیر فروش شان از نصف كمتر شده است. این در حالی است كه آمارها نشان می دهد تعداد معلولان كشور نسبت به سال گذشته نه تنها كاهش نداشته بلكه روند افزایشی نیز داشته است. با این حال، خلوتی واحدهای عمده عرضه كننده لوازم توانبخشی از ركود در این بازار حكایت دارد. صاحب یكی از مراكز فروش تجهیزات توانبخشی می گوید: به دلیل افزایش قیمت ها، برخی مشتریان ثابت خود را از دست داده است. مشتریانی كه در قالب مؤسسات خیریه برای افراد نیازمند تجهیزات توانبخشی تهیه می كردند. او می گوید: تا سال قبل، یك مؤسسه خیریه معروف هفته ای 3تا ویلچر برقی را با قیمت 3میلیون و200هزار تومان از من می خرید. الان قیمت به 30میلیون و24میلیون تومان رسیده است. خیر دیگر نمی تواند این خریدها را انجام دهد. رضا منصوری ادامه می دهد: یك زمانی پیرمرد و پیرزنی را كه می دیدم، با چند نفر جمع می شدیم یك ویلچر می خریدیم، الان دیگر این كار را هم نمی شود كرد. او می گوید: تعمیر كردن ویلچر و وسایل توانبخشی هم كم هزینه نیست و خیلی ها توان تعمیر كردن آن را هم ندارند.

- نظارت كافی وجود ندارد افزایش سرسام آور قیمت تجهیزات توانبخشی، معلولان و خانواده های آنان را با مشكلات بسیاری روبه رو كرده است. افزایش قیمت ها در حالی روندی ادامه دار است كه با كاهش نرخ ارز، تب بالای قیمت ها در تجهیزات توانبخشی پایین نیامده است. مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان، مقصر این افزایش را كه با نبود نظارت از سوی دستگاه های مسئول همراه است، وزارت بهداشت می داند و به همشهری می گوید: مجوز ورود تجهیزات توانبخشی از سوی وزارت بهداشت صادر می شود. دغدغه وزارت بهداشت در یك سال اخیر، موضوع كرونا بوده است و واردات تجهیزات توانبخشی كه نیاز جدی معلولان برای ادامه زندگی است با كم توجهی از سوی مدیران این وزارتخانه همراه بوده است. علی همت محمود نژاد، با طرح این موضوع كه واردات تجهیزات توانبخشی ذیل مواد بهداشتی و آرایشی تعریف شده است و شركت های واردكننده این لوازم می توانند تجهیزات توانبخشی وارد كنند، می گوید: متأسفانه با وجود اختصاص ارز نیمایی به این شركت ها برای واردات تجهیزات توانبخشی، برخی واردكنندگان وسایل دیگری را با این ارز وارد كشور كرده اند. مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ادامه می دهد: واردات تجهیزات توانبخشی با اختصاص ارز به نرخ آزاد و نه یارانه ، دلیل دیگری است كه منجر به افزایش بی سابقه قیمت تجهیزات توانبخشی مورد نیاز جامعه معلولان شده است. محمودنژاد به حمایت های بهزیستی از معلولان برای تأمین تجهیزات توانبخشی اشاره می كند و معتقد است كه حمایت های انجام شده تنها گوشه ای از نیازها را تأمین می كند: برای خرید یك ویلچر قابل قبول كه بتوان نیاز یك معلول را تأمین كند، دست كم 4میلیون تومان نیاز است. از این مبلغ بهزیستی تنها 800هزار تومان آن را پرداخت می كند. این به معنای آن است كه معلولان برای تهیه وسایلی كه برای ادامه زندگی به آن نیاز دارند باید هزینه های هنگفتی را از جیب خود بپردازند.