به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی؛ مشاور ارشد مشاركت های اجتماعی دفتر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت، با فعالیت های رصدخانه اجتماعی كووید 19 آشنا شد
" Tara Rose Aynsley " مشاور ارشد مشاركت های اجتماعی دفتر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت (WHO)، امروز (یكشنبه) با همراهی دكتر كوهستانی همتای او در دفتر نمایندگی سازمان جهانی بهداشت در ایران، ضمن حضور در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و نشست با مسئولان رصدخانه اجتماعی كووید 19، با فعالیت های رصدخانه و پژوهش های اجرا شده و در دست اجرای این مجموعه آشنا شد.



به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، در این نشست كه با حضور دكتر حمیدرضا خانكه رئیس رصدخانه اجتماعی كووید 19 ، دكتر مهرداد فرخی رئیس دبیرخانه رصدخانه و دكتر محمد ساعتچی عضو دبیرخانه رصدخانه اجتماعی كووید 19 برگزار شد، هدف از تشكیل رصدخانه اجتماعی كووید 19 و ضرورت پرداختن به ابعاد اجتماعی و پیامدهای اجتماعی و روانی پاندمی كووید 19 كه مورد غفلت قرار گرفته بود، بیان شد.

دكتر خانكه رئیس رصدخانه اجتماعی كووید 19، طراحی و اجرای پروژه های تحقیقاتی پیرامون ابعاد اجتماعی و روانی كووید 19، چرایی انجام مطالعات، تهیه خلاصه های سیاستی و مدیریتی از نتایج پژوهش هایی كه انجام شد و ارسال آنها برای مقام عالی وزارت بهداشت، معاونان ایشان، شهردار تهران و دیگر مسئولان، برای بكارگیری در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های كلان را از جمله فعالیت های عمده رصدخانه اجتماعی كووید 19 ذكر كرد.

در ادامه، دكتر محمد ساعتچی عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و عضو دبیرخانه رصدخانه اجتماعی كووید 19، مطالعات انجام شده طی یك سال و نیم گذشته كه از تشكیل رصدخانه اجتماعی كووید 19 می گذرد و خلاصه ای از مهمترین نتایج بدست آمده آنها را برای نماینده دفتر منطقه ای سازمان جهانی بهداشت تشریح كرد.

وی، " بررسی میزان پذیرش و تمایل شهروندان تهرانی نسبت به واكسیناسیون كووید 19 و این موضوع در میان روستائیان " را موضوع دو فاز مطالعاتی مربوط به واكسن كرونا عنوان كرد كه در مقاطع زمانی متفاوت بلحاظ میزان شیوع بیماری، اجرا شد.

بگفته دكتر ساعتچی، مقاله حاصل از نتایج این مطالعه در مجله معتبر بین المللی "واكسین" منتشر شد كه این مقاله، اولین مقاله در مورد میزان پذیرش واكسن در میان مردم بود كه از طرف ایران منتشر شد.

وی افزود: فاز دوم مطالعه مربوط به پذیرش واكسن در زمان اوج شیوع كرونا و مرگ و میر در كشور اجرا شد و برای اولین بار، 400 روستایی به جمعیت 1400 نفر شهرنشین مورد مطالعه اضافه شد و نتایج این مطالعات نشان داد كه 68 درصد مردم تمایل خود به دریافت واكسن كووید را اعلام كردند و حدود 32 درصد یا با زدن واكسن مخالف بودند و یا نسبت به آن تردید نشان دادند، ضمن آنكه میزان عدم پذیرش واكسن در میان روستائیان تقریبا دو برابر شهرنشینان بود.

دكتر ساعتچی به اجرای مطالعه كیفی همزمان با مطالعه كمی در این زمینه اشاره كرد و گفت: عواملی كه سبب كاهش تمایل مردم نسبت به دریافت واكسن بود، استخراج شد كه از مهمترین آنها، اعتقاد مردم به ایمنی طبیعی بعد از ابتلا به كرونا بود كه می گفتند چون مبتلا شدیم، دیگر نیازی به واكسن نداریم و همچنین، تردید و بی اعتمادی نسبت به اثربخشی واكسن ، از دیگر علل كاهش تمایل به واكسن بود كه اعلام می كردند، اگر واكسن اثربخشی داشت، نباید شیوع بیماری در كشورهای اروپایی همچنان بالا باشد.

وی، از ادامه مطالعات همزمان با تزریق دوز دوم و برای بررسی میزان تمایل مردم نسبت به تزریق دوز سوم، گفت كه علل كاهش تمایل مردم به دریافت دوز سوم نیز از این مطالعات استخراج شد.

" بررسی و استخراج چالش ها و راهكارها و درس آموخته های مدیریت كووید 19 در ایران "، از دیگر مطالعاتی بود كه در دوره شیوع كرونا توسط رصدخانه اجتماعی كووید 19 اجرا شد و بگفته دكتر ساعتچی نتایج حاصل از این مطالعه نیز در قالب مقاله، در مجلات معتبر بین المللی منتشر شد.

عضو دبیرخانه رصدخانه كووید 19 درباره این مطالعه افزود: در این پژوهش، با 60 تن از افراد كلیدی و سیاستگذار مصاحبه هایی انجام شد و چالش های مدیریت كووید 19 در ایران مورد بررسی قرار گرفت كه " لزوم ارزیابی مستمر جامعه خطر و تدوین یك طرح ملی پاسخگو " از جمله نتایج مهم این مطالعه بود، ضمن آنكه بر ردیابی تماس ها، غربالگری فعال بیماران، مدیریت بیماری و توجه به ابعاد روانی و اجتماعی آن تاكید شد.

دكتر ساعتچی همچنین از مطالعه دیگری گفت كه در دو فاز و در دو زمان كاهش و افزایش اپیدمی انجام شد كه عنوان آن " بررسی درك مردم از نحوه مدیریت كووید 19 در كشور" بود و برای اجرای آن از پرسشنامه ای بین المللی كه در همه كشورها به عنوان ابزار مطالعاتی كاربرد داشت، استفاده شد.

وی افزود: این پرسشنامه دارای 10 سئوال بود و با همین 10 سئوال، میزان درك مردم از موفقیت یا عدم موفقیت دولت ها در مدیریت اپیدمی كووید، مورد ارزیابی قرار گرفت.

بگفته وی، در این مطالعه، دو هزار نفر از شش استان در مناطق مختلف كشور شركت كردند و نتیجه این پژوهش، نشان داد كه نگرش مردم به عملكرد دولت در مدیریت كووید، نمره ای متوسط بود یعنی از 100 ، نمره 42/2 بدست آمد و در واقع، عملكرد متوسط دولت در مدیریت كووید را نشان می داد.

این محقق حوزه سلامت اجتماعی تصریح كرد: واقعیت این است كه در مقایسه مطالعات انجام شده با استفاده از ابزار بین المللی مربوطه (پرسشنامه دارای 10 سئوال)، دولت های كشورهایی مانند چین، سنگاپور، فیلیپین، اندونزی، كره و بیشتر كشورهای شرق آسیا، نمرات خیلی بالایی كسب كردند و مشخص شد كه مردم این كشورها از عملكرد دولت هایشان در پاندمی كووید، خیلی راضی هستند، ولی در همین مطالعات، نمره ما از نمره دولت های كشورهایی مانند آمریكا، ایتالیا و بعضی از كشورهای اروپایی، نسبتا بالاتر بود.

دكتر ساعتچی با اشاره به تدوین و انتشار انواع و اقسام پروتكل ها و دستورالعمل هایی كه برای درمان و پیشگیری كرونا و در حد سیاستگذاری های كلی پیرامون پاندمی كووید در كشور اجرا شد، اظهار داشت: مطالعه ای در این خصوص انجام شد و ابزاری ساختیم كه در قالب یك فایل برای همه روسای دانشگاه های علوم پزشكی كشور و معاونان ایشان ارسال شد.

وی افزود: این افراد، كسانی بودند كه در خط مقدم مبارزه با كووید 19 فعالیت می كردند و بررسی نظر این افراد نسبت به اثربخشی این پروتكل ها و دستورالعمل ها، بسیار مهم بود و لذا، حدود 44 سیاست مورد پرسش از این افراد قرار گرفت، مثلا سیاست " منع تردد شبانه "، از نظر تقریبا همه شركت كنندگان، جزو كمترین و كم اثرترین سیاست ها بود كه در كشور اجرا شد.

وی از دیگر مطالعات رصدخانه اجتماعی كووید 19، به اجرای مطالعه " ارزیابی وضعیت كودكان خانواده های كم درآمد شهر تهران در دوره پاندمی كووید " توسط كارگروه كودكان، اشاره كرد و گفت: یك مطالعه كیفی با حضور افراد مختلف از جمله مدیران، كارشناسان، خانواده های كم درآمد اجرا شد و نتیجه آن، آسیب پذیری این كودكان در خانواده های كم درآمد را نشان داد.

دكتر ساعتچی افزود: این مطالعه نشان داد كه كودكان در خانواده های كم درآمد، بلحاظ آموزش، سلامت، معیشت و ایمنی، دچار مشكل شدند و اگر چه این مشكل، عمومی و كلی بود، اما این خانواده ها بیشتر تحت تاثیر قرار گرفتند.

وی همچنین، گروه بیماران خاص را به عنوان یكی از گروههایی كه در دوران شیوع كووید، در معرض آسیب بودند، معرفی كرد و گفت: بیماران خاص در دوره كرونا، بسیار تحت تاثیر شرایط خاص اپیدمی قرار داشتند و با انجام مطالعه ای، بررسی كردیم كه این بیماران، با توجه به اپیدمی كووید، دچار چه چالش ها و مشكلاتی شدند. در واقع، ترس از ابتلا به دلیل ضعف در سیستم ایمنی، ترس از ابتلای مراقبان، نگرانی از كمبود دارو و یا عدم دسترسی به دارو، از جمله نگرانی ها و مشكلات این بیماران بود.

وی افزود: هر چند كه همه مردم در دوران كرونا، دچار محدودیت در روابط اجتماعی شان شدند، اما بیماران خاص به دلیل شرایط بیماری شان، روابط خود را به دلیل ترس از ابتلا به كرونا، با دوستان و اطرافیان قطع كردند و همین شرایط، سبب مشكلات روحی و روانی آنان در دوران كرونا شد.

دكتر ساعتچی، یكی از یافته های ارزشمند در دو مطالعه مربوط به میزان پذیرش مردم نسبت به دریافت واكسن را مربوط به بیماران خاص دانست و گفت: براساس نتایج این تحقیقات، افرادی كه بیماری های زمینه ای داشتند، تردیدشان نسبت به دریافت واكسن بیشتر، و تمایلشان به دریافت واكسن تا 50 درصد كمتر از دیگر افراد بود. چون نگران بودند كه دریافت واكسن، بیماری زمینه ای آنان را تشدید كند، و لذا برخلاف تصور همه، تمایل كمتری نسبت به دریافت واكسن داشتند.

عضو دبیرخانه رصدخانه كووید 19 همچنین به برگزاری اولین كنگره رصد اجتماعی كووید 19 در بهمن ماه سال گذشته (1400) به عنوان یكی از فعالیت های رصدخانه اشاره كرد و افزود: این كنگره در خصوص ابعاد مختلف سلامت اجتماعی متاثر از پاندمی كووید 19 به بحث و تبادل نظر پرداخت و خلاصه های سیاستی استخراج شده از مباحث كنگره، برای مقام عالی وزارت بهداشت و معاونان ایشان ارسال شد.

وی، تهیه گزاره برگ ها و پیام های یك صفحه ای در دوره كرونا و انتشار آنها از طریق رسانه ها را از دیگر فعالیت های رصدخانه برشمرد، ضمن آنكه برگزاری دومین كنگره سالانه رصد اجتماعی كووید 19 در آبان ماه امسال را از برنامه های رصدخانه عنوان كرد.

دكتر ساعتچی در عین حال، از طراحی و تصویب پروپوزال چند مطالعه در خصوص كووید 19 گفت كه در برنامه های سالجاری رصدخانه اجتماعی كووید 19 قرار دارد.

" بررسی ارتباط عوامل اجتماعی – اقتصادی با ابتلا و مرگ و میر ناشی از كووید 19 "، " بررسی پیامدهای اجتماعی كووید روی جمعیت بالای 18 سال با شركت سه هزار و 100 شهروند تهرانی "، " بررسی پیامدهای اجتماعی كووید روی جمعیت كودكان زیر 18 سال " و " بررسی آثار بازگشایی دانشگاه ها و خوابگاه های دانشجویی و اثرات آن روی سلامت روانی و اجتماعی دانشجویان "، از جمله طرح های پژوهشی رصدخانه اجتماعی كووید 19 است كه دكتر ساعتچی از آنان بعنوان برنامه های تحقیقاتی رصدخانه نام برد كه بزودی به مرحله اجرا گذاشته می شوند.

گفتنی است كه تشكیل رصدخانه اجتماعی كووید 19 از جمله ماموریت های وزیر بهداشت وقت در اواخر سال 1399 بود كه به دكتر حمیدرضا خانكه رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ابلاغ شد و در پی آن، دبیرخانه رصدخانه و كارگروه های تخصصی پیرامون موضوعات مرتبط با كووید 19 با همكاری اعضای هیات علمی و محققان دانشگاه علوم توانبخشی و دیگر دانشگاه ها شكل گرفتند و با همكاری پایگاه های رصدخانه در برخی از دانشگاه های علوم پزشكی كشور، اقدام به اجرای پروژه های تحقیقاتی پیرامون ابعاد اجتماعی كووید 19 كردند.



انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور