گروه سلامت خبرگزاری فارس: ماه محرم، ماه عزای امام حسین (ع) و یاران باوفایش با شور و حال خاصی آغاز شده و بانگ یا حسین و طبل عزای سیدالشهدا (ع) در هر كوی و برزنی به گوش می رسد.

امسال مراسم عزاداری ایام محرم در سومین سال شیوع ویروس كرونا برگزار می شود؛ البته وضعیت كرونایی كشور نسبت به دو سال گذشته در شرایط مطلوب تری قرار دارد اما رعایت برخی نكات بهداشتی به ویژه در برگزاری مراسم های عزاداری در هیأت های مذهبی موضوع بسیار مهمی است كه باعث حفظ سلامتی عزاداران حسینی و حفظ شأن عظیم این ایام حزن و اندوه می شود كه در این گزارش به نكات مهم بهداشتی كه هیأت های مذهبی و عزاداران حسینی برای تأمین سلامت باید مورد  توجه قرار دهند اشاره می كنیم.



مؤمن پاكیزه است و نظافت را رعایت می كند و با این كار به حقوق خود و دیگران احترام می گذارد. از لحاظ اجتماعی و دینی نیز اماكن مذهبی جایگاه ویژه ای در بین مسلمانان دارند؛ لذا حفظ نظافت و بهداشت آنها اهمیت بسیاری دارد. 

مساجد، تكایا، حسینیه ها و هیات های مذهبی از مهم ترین امكان مذهبی هستند كه مراسم متعددی نظیر نماز جماعت و مراسم عزاداری در آن برگزار می شود. تراكم جمعیت و توزیع غذا بین عزاداران در این امكان پتانسیل انتقال بیماری های واگیردار را افزایش می دهد؛ در نتیجه رعایت معیارهای بهداشتی و نظافت نه تنها از لحاظ قانونی اهمیت دارد بلكه از لحاظ دینی نیز بر آن تأكید شده و در روایات آن را به عنوان مصادیق ایمان آورده اند. 

 نكته بهداشتی در مساجد، تكایا، حسینیه ها و هیات های مذهبی  

مسیرهای ورودی مساجد و هیأت های مذهبی به جهت مسقف نبودن می توانند به راحتی محل تجمع گردوخاك و آلاینده ها باشند؛ لذا توجه بیشتری را جهت رعایت موارد بهداشتی می طلبد. این محل ها باید تمیز و عاری از آلودگی بوده و تمهیدات مناسب برای جمع آوری زباله ها در نظر گرفته شود.

ظرف زباله درب دار به همراه كیسه زباله در گوشه ای از صحن مساجد و هیأت های مذهبی قرار داده شود.

فرش مساجد و هیأت های مذهبی را به صورت مرتب و ترجیحاً با جارو برقی تمیز كنید.

از ریختن مواد غذایی روی فرش جلوگیری كنید؛ ضمن اینكه رعایت بهداشت فردی و شستشوی متناوب فرش ها با توجه به وضعیت پاكیزگی آن امری ضروری است.

چادر، سجاده و مهرها

در بیشتر مساجد چادرهایی به رنگ روشن برای استفاده نمازگزاران در قفسه خاصی قرار دارد كه البته بهتر است نمازگزاران از وسایل شخصی استفاده كنند؛ اما رعایت برخی نكات در این امكان مقدس ضروری است. مانند اینكه سجاده ها هرچند وقت یكبار باید شستشو شود. 

سطح مهرها به طور متناوب با سمباده تمیز شود.

جهت جلوگیری از آلودگی تسبیح های قابل شستشو با مواد گندزدا، گندزدایی شود.



وضوخانه 

وضو گرفتن در داخل مساجد با آب لوله كشی انجام شود و حتی الامكان برای جلوگیری از شیوع بیماری ها از آب موجود در حوض مساجد استفاده نشود.

آب آشامیدنی

آب مصرفی باید مورد تأیید مقامات بهداشتی محل باشد. جهت آشامیدن آب استفاده از آبسردكن هایی كه آب را به بالا فوران می دهند در اولویت است. 

استفاده از لیوان های یكبار مصرف برای آشامیدن آب ارجحیت دارد. 

در این روزها به مناسبت ایام عزاداری شربت و نوشیدنی های مختلف بین عزاداران توزیع می شود. توزیع آب، شربت یا شیر در بین دسته های عزاداری باید با یك لیوان یكبار مصرف صورت گیرد و از فرود بردن لیوان و پارچ به داخل ظروفی كه آب و شربت داخل آن است جلوگیری شود.

از یخ بسته بندی شده بهداشتی استفاده شود.

از یخ های قالبی غیر بسته  بندی فقط می توان به صورت غیر مستقیم جهت سرد كردن ظروف غذا استفاده شود.

فاضلاب

تمام فاضلاب های تولیدی مانند فاضلاب وضوخانه، سرویس بهداشتی، آبدارخانه و آشپزخانه در صورت فعال بودن باید به نحو بهداشتی دفع شود و از جاری شدن غیر بهداشتی آن در محیط جلوگیری شود.

بهداشت فردی پذیرایی كنندگان از عزاداران

كسانی كه در آبدارخانه مساجد و هیأت های مذهبی فعالیت می كنند باید از نظر بیماری های واگیردار سالم باشند؛ چرا كه در صورت داشتن بیماری های واگیر می توانند افراد دیگر را نیز آلوده كنند. لذا توجه به بهداشت فردی توسط این افراد ضروری و ضامن سلامتی خود و عزاداران است؛ در نتیجه رعایت موارد زیر بسیار ضروری است.

1- كاركنان آبدارخانه، آشپزخانه و تمام كسانی كه با توزیع آب، چای و هر نوع مواد غذایی سروكار دارند مؤظفند كارت معتبر بهداشت داشته باشند؛ضمن اینكه افراد یاد شده باید از ماسك استفاده كنند.

2- پوشیدن روپوش به رنگ روشن و رعایت كامل بهداشت فردی برای این افراد الزامی است. آبدارخانه باید دارای صابون و ترجیحاً صابون مایه برای شستشو باشد و كاركنان آن باید حوله و دستمال یكبار مصرف داشته باشند. 

كفشداری

در مساجد و هیأت مذهبی دارای كفشداری، كاركنان این قسمت باید در هنگام كار از روپوش، دستكش و ماسك مناسب استفاده كنند.



در هنگام توزیع غذا، توزیع كنندگان یا خادمان باید از رفتن روی سفره خودداری كنند.

استفاده از كلا و در صورت لزوم دستكش در هنگام كار در آشپزخانه یا هنگام توزیع غذا ضروری است.

هنگام انداختن سفره،از سفره های یكبار مصرف استفاده شود.

نان های مورد استفاده برای عزاداران در هنگام توزیع نذری در داخل كیسه فریز قرار داده شود و از گذاشتن و جدا كردن توسط افراد مختلف خودداری شود.

ظروف

با توجه به اینكه در بسیاری از موارد در مساجد و هیأت مذهبی به مناسبت های مختلف پذیرایی یا اطعام انجام می شود، لذا توجه به خصوصیات ظروف مورد استفاده و طریق صحیح نگهداری و شستشوی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است.

در ابتدا باید نوع ظرف، متناسب با پذیرایی انتخاب شود.

برای مثال استفاده از ظروف پلاستیكی یكبار مصرف برای توزیع مواد غذایی كه ماهیتی داغ دارند مناسب نیست و از این ظروف تنها در توزیع مواد غذایی سرد یا ولرم می توان استفاده كرد در صورتی كه ظروف، یكبار مصرف نیستند و پس از شستشو دوباره مورد استفاده قرار می گیرند (برای مثال استكان و لیوان شیشه ای) باید به نحوه شستشو و سپس نگهداری آنها تا زمان استفاده دوباره توجه ویژه شود؛ چرا كه در صورت عدم گندزدایی و شستشوی مناسب می توانند به عنوان منبع آلودگی، دیگر افراد را نیز بیمار كنند.

نكات ذیل در خصوص بهداشت ظروف 

ظروف مورد استفاده در مسجد یا حسینیه و تكایا و هیأت ها باید با مواد شوینده و گندزدا تمیز شود و سپس در محل های درب بسته (كمد و....) نگهداری شود.

باید از ظروف یكبار مصرف در اندازه های مناسب و متناسب با نوع غذا هنگام پذیرایی استفاده گردد.

برای جلوگیری از ورود آلودگی توسط حشرات و جوندگان (مانند مگس و موش)، ضروری است ظروف نگهداری غذا درب بسته باشد.

شستشوی استكان و نعلبكی ها باید با آب، مواد شوینده و گندزدا صورت پذیرد.

 قرار دادن یك ظرف آب و شستشوی تمامی استكان ها در آن و استفاده چند باره از آن آب، روشی غیر بهداشتی بوده و می تواند سبب همه گیری بیماری های مسری شود.

از به كار بردن فنجان یا لیوان های لب پریده و معیوب خودداری كنید.

استفاده از ظروف مشترك احتمال شیوع بیماری های واگیردار را افزایش می دهد و چنین كاری، در صورت عدم شستشو و و گندزدایی، ممنوع است.

چنانچه در مسجد میوه و سبزی سالاد توزیع می شود باید به نحوه مناسب سالم سازی (شستشو، انگل زدایی، گندزدایی و شستشوی نهایی شود و سپس توزیع شود.

ظروف یكبار مصرف

استفاده از ظروف یكبار مصرف بر پایه پلی استایرن و موارد مشابه كه از مشتقات نفتی بوده، می تواند علاوه بر تهدید سلامتی استفاده كنندگان، به دلیل تجزیه پذیر نبودن، سال ها در محیط زیست (آب، خاك) باقی بماند و سپس به زنجیره غذایی انسان به عنوان یك آلاینده شیمیایی برگردد.



بنابراین استفاده از ظروف یكبار مصرف پلاستیكی برای مواد غذایی و نوشیدنی های گرم و داغ ممنوع است و برای سایر مواد غذایی نیز ظروف یكبار مصرف گیاهی به ظروف یكبار مصرف پلاستیكی ترجیح داده می شود.

به منظور ارتقای سطح سلامت جامعه، در همه مراكز طبخ، تهیه، عرضه و سرو مواد غذایی و آشامیدنی باید از ظروف یكبار مصرف گیاهی دارای مجوز قانونی از وزارت بهداشت كه نه تنها مشكلاتی برای سلامتی استفاده كنندگان ایجاد نمی كنند، بلكه به دلیل طبیعی بودن، زیست تجزیه پذیر بوده و باعث تخریب محیط زیست می شود، استفاده شود.

همانطور كه توزیع بهداشتی مواد غذایی در ظروف مناسب دارای اهمیت است، جمع آوری و دفع مناسب ظروف پس از مصرف نیز دارای اهمیت زیادی است؛ لذا اتخاذ تدابیر لازم جهت جمع آوری و انتقال سریع پسماندهای مواد غذایی و ظروف، نظیر تأمین ظرف های زباله بزرگ به تعداد كافی می تواند در كنترل آلودگی های ناشی از رهاسازی ظروف یكبار مصرف و پسماندها در محیط، نقش تعیین كننده ای داشته باشد.

زباله

زباله یكی از عواملی است كه می تواند به راحتی محیط را آلوده و نمازگزاران و عزاداران را در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار دهد؛ لذا باید توجه ویژه ای به جمع آوری، نگهداری و دفع صحیح آن كرد.

جهت جمع آوری زباله باید در مساجد و هیأت مذهبی به تعداد كافی ظرف زباله درب دار پلاستیكی یا فلزی ضدزنگ و قابل شستشو وجود داشته باشد و زباله   باید روزانه و مرتب تخلیه شود؛ همچنین از ریختن زباله و مواد زاید در داخل مسجد و محوطه اطراف آن خودداری گردد.

رعایت نكات ارگونومی در مجالس عزاداری ماه محرم

در انجام كارها به وضعیت بدنی خود توجه داشته باشید. هرگز به مدت طولانی در یك وضعیت بدنی نامناسب كه سبب درد و ناراحتی در اندام های بدن می شود، كار نكنید.

انجام كارهای طولانی مدت در وضعیت بدنی ایستاده سبب ناراحتی پاها و ناحیه پایین كمر می شود.

انجام كار در وضعیت نشسته، بدون داشتن تكیه گاه در ناحیه پایین كمر كه پشتی صندلی، هیچگونه حمایتی را برای مهره های كمر ایجاد نمی كند، سبب ایجاد ناراحتی ناحیه پایین كمر می شود.

بیماری های قابل انتقال در اماكن عمومی

مساجد و هیأت مذهبی از جمله امكان عمومی هستند كه به دلیل تجمع افراد و تراكم جمعیت از یك سو و انجام پذیرایی و توزیع غذا بین مسلمانان از سوی دیگر می توانند در صورت رعایت نكردن بعضی نكات بهداشتی، شرایط را جهت انتقال برخی بیماری ها بین افراد فراهم سازند.

كرونا، سرما خوردگی، آنفلوآنزا، وبا، حصبه، مسمومیت های غذایی از جمله بیماری هایی هستند كه پتانسیل انتقال آنها به افراد در اماكن عمومی نظیر مساجد و  اماكن مذهبی وجود دارد. این بیماری ها از طریق عطسه و سرفه،  مواد غذایی، ظروف و دست های آلوده و حشرات قابل انتقال هستند.

آشنایی روحانیون ، متولیان مساجد و حتی نمازگزاران و عزاداران با راه های انتقال و كنترل این بیماری ها باعث خواهد شد تا با اتخاذ تمهیدات و انجام اقداماتی نظیر تهویه مناسب، گندزدایی، سبزیجات، تصفیه هوا، سمپاشی، محیط های مستعد جهت رشد پشه، شست وشوی مناسب ظروف، رعایت بهداشت فردی توسط افراد شاغل در آشپزخانه و آبدارخانه و بهداشت مواد غذایی از شیوع بیماری های فوق الذكر پیشگیری شود كه در نتیجه، ارتقای سلامت و حضور مستمر و گسترده مسلمانان در اماكن مذهبی و هیأت مذهبی را به همراه خواهد داشت.



رعایت بهداشت فردی عزادران و شركت كنندگان در هیاتهای مذهبی

با توجه به اینكه در روزهای كرونایی و اوج گیری مجدد آن هستیم استفاده از ماسك در محل های سربسته ضروری است؛ ضمن اینكه دقت كنیم به محض مرطوب شدن ماسك، ماسك خود را تعویض كرده و ماسك مورد استفاده قرار گرفته را در سطل زباله بیندازیم.

پوشاندن دهان و بینی با دستمال (ترجیحا) و یا قسمت بالای آستین به هنگام سرفه و عطسه

دفع بهداشتی دستمال آلوده به ترشحات دهان و بینی

اجتناب از دست دادن و روبوسی و در آغوش كشیدن افراد دارای علایم بیماری تنفسی

شستشوی صحیح ظروف، استكان و نعلبكی ها

تهویه مناسب هوای داخل ساختمان

نظارت بر تهیه مواد غذایی و جلوگیری از آلودگی آب و غذا با مواد مدفوعی

شستشوی صحیح و كامل دست ها با آب و صابون بعد از توالت و قبل از خوردن غذا

استفاده از آب آشامیدنی سالم

استراحت در منزل و اجتناب از تماس بیمار با دیگران

گندزدایی سبزیجات و میوه ها

عدم استفاده از وسایل و ظروف مشترك



بهسازی محیط

دفع صحیح و بهداشتی مدفوع

شستشو و گندزدایی مرتب سرویس های بهداشتی (دستشویی ها و توالت ها) از جمله موارد مهمی است كه میتواند با رعایت آنها سلامتی خود و دیگران را تضمین كرد.

یادمان باشد! شركت در مراسم عزاداری امام حسین(ع) زمانی كه همراه با رعایت حقوق دیگران و حق الناس باشد اجری والاتر دارد و سبب آرامش خاطر خود و دیگر عزاداران می شود؛در نتیجه باید بدانیم رعایت بهداشت فردی نوعی حق الناس است و اگر بهداشت فردی را رعایت نكنیم به نوعی حق دیگران را تضییع كرده ایم.

انتهای پیام/