هنوز هم بسیاری از افراد جامعه فرزندان طلاق را در گروه اقشار آسیب دیده دسته بندی می كنند. سن فرزندان در هنگام طلاق، میزان آگاهی و اجتماعی بودن آن ها و همچنین نحوه برخورد والدین و اطرافیان از مواردی هستند كه می توانند در شدت آسیب های ناشی از این اتفاق تاثیر گذار باشند. «دكتر امید رضائی روانپزشك، فلوشیب بیماری های روان تنی و عضو دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی» درباره دلایل ایجاد این نوع از آسیب های احتمالی توضیخ می دهد.
طلاق زمینه ساز بیماری های روان تنی در فرزندان می شود
آقای دكتر از نظر شما به عنوان یك روانپزشك طلاق میتواند باعث چه آسیب هایی شود؟
طلاق و جدایی والدین بر كودكان، خانواده، اقتصاد و اجتماع تأثیربه سزایی دارد. جدایی از همسر بر اساس مقیاس هولمز و راهه كه ارزیابی دگرگونی های زندگی و تاثیر یر سلامتی است طلاق را دومین عامل استرس زا بعد از مرگ همسر معرفی كرده است؛ بنابراین جدا از آسیب های اقتصادی اجتماعی این استرس میتواند سلامت جسم و روان زوجین را به مخاطره بیندازد. در عین حال طلاق خود یك راه حل نهایی در مواردی است كه مشاجره، بحث و اختلاف یك استرس مزمن و طولانی و عدم رضایت زناشویی را ایجاد میكند و محیط نامناسبی را برای رشد بهینه فرزندان فراهم میكند كه خود نیز تاثیر مستقیم بر سلامت جسم و روان دارد؛ بنابراین طلاق میتواند از آسیب بیشتر زوجین و فرزندان كمك كند.
طلاق زمینه ساز بیماری های روان تنی در فرزندان می شود
با توجه به این توضیحات آیا این كه همه فرزندان طلاق در معرض این آسیب های روان تنی قرار می گیرند درست است؟ این نوع از آسیب ها شامل چه مواردی می شود؟
ابتدا این مسئله را دوباره خاطر نشان میكنم كه قبل از طلاق نیز این بچه ها در فضای امن و راحتی زندگی نمی كرده اند. اختلاف والدین و تعارضات آنها، شاهد بحث و مشاجر های تكراری والدین و گا ها خشونت آن ها نسبت به هم و یا فرزندان، زمینه را برای مشكلات جدی در آن ها فراهم ساخته است و اگر طلاق نیز صورت نگیرد این بچه ها به شدت آسیب دیده اند كه در زندگی آینده آن ها قابل مشاهده میباشد. پس چندان غیر قابل تصور نیست كه فرزندان طلاق پرخاشگر باشند یا از اضطراب و افسردگی رنج ببرند. اختلالات خوردن نیز در این كودكان دیده میشود. اختلال سلوك كه الگوی رفتاری پایدار و تكرار شونده شامل نقض حقوق اساسی دیگران و تجاوز از هنجار های اجتماعی متناسب با سن كودك یا نوجوان تعریف شده است در فرزندان طلاق بیشتر دیده میشود از پیامد های اختلال سلوك میتوان به ناتوانی در حل مسئله، عزت نفس پایین، رفتار های پرخاشگرانه و ناسازگارانه، ضعف در عملكرد تحصیلی و ناتوانی در مهارتهای اجتماعی كلامی و غیركلامی اشاره كرد و به طور كل به دلیل نبودن فضای امن و آرام قبل از طلاق والدین شدت مشكلات فرزندان طلاق از بچه هایی كه یكی از والدین خود را از دست داده اند بیشتر میباشد.
طلاق زمینه ساز بیماری های روان تنی در فرزندان می شود
عنوان یك فلوشیب بیماری های روان تنی چه نوع از بیماری های روان تنی در بچه هایی كه والدین آن ها از هم جدا شدهاند ر ممكن است دیده شود؟
طبق پژوهش ها بین تجربیات آسیب زا مانند طلاق والدین و شدت علائم جسمی ارتباطی مثبت وجود دارد. تجارب نامطلوب كودكی، منجر به افزایش خطر ابتلا به حملات صرع روانزاد، میگرن، رفتار های پرخطر برای سلامت حتی در بزرگسالی میشود. هر قدر كودكان توانمندی اجتماعی كمتری در برابر حوادث منفی زندگی داشته باشند آسیب پذیرتر هستند و شكایات جسمی بیشتری را نسبت به سایر كودكان گزارش می دهند. از مشكلات روان تنی در كودكان میتوان از مشكلات گوارشی نظیر دل درد، اسهال یا یبوست، تهوع و یا استقراغ، مشكلات پوستی، احساس درد در دست یا پا قفسه سینه، سر درد، مشكلات ادراری و ... نام برد كه در این كودكان دیده میشود.
طلاق زمینه ساز بیماری های روان تنی در فرزندان می شود
آیا زوجینی كه بعد از یك زندگی مشترك از هم جدا می شوند نیز ممكن است به بیماری های روان تنی دچار شوند؟
وضعیت تاهل در سلامت جسم نقش مهمی دارد، اما پژوهش های جدید نشان می دهند كه نه فقط وضعیت تأهل، بلكه این رضایتمندی زناشویی است كه منجر به سلامت می شود. به عبارت دیگر، اگرچه ازدواج برخی فواید فیزیكی و روان شناختی دارد، اما این منفعت ها به افراد متأهل خشنود و راضی محدود می شوند. از طرفی كیفیت رابطه زناشویی به طور مثبتی با میزان سلامت عمومی، مصونیت بیشتر، ایمنی و وجود آنتی بادی های بیشتر علیه عوامل و بررسی و عملكرد بهتر سیستم قلبی عروقی رابطه دارد. همانطور كه گفته شد نابسامانی زناشویی و طلاق بعد از مرگ ناگهانی در خانواده، از مهمترین عوامل تنش زا می باشد. تاثیر این نابسامانی در وضعیت زن و مرد متفاوت است. زنان بیشتر به ناراحتی های روان شناختی، افسردگی و اختلالات جسمی خفیف دچار میشوند در حالی كه مردان نسبت به بیماری های مرگباری، چون ناراحتی های قلبی، عروقی و سرطان آسیب پذیرتر هستند.
طلاق زمینه ساز بیماری های روان تنی در فرزندان می شود
چه باید كرد تا فرزندان با وجود جدایی والدین از یكدیگر آسیب كمتری را متحمل شوند؟
چند نكته مهم وجود دارد كه بهتر است قبل از تصمیم به طلاق افراد به آن توجه نمایند. اول اینكه اگر با همسر خود دچار مشكل و تعارض هستند بحث و مشاجرات تكراری كمكی به حل مسئله نمیكند و بهتر است برای اختلافات خود از یك زوج درمانگر كمك بگیرند در صورتی كه مشكل به دلیل مزمن شدن و یا مشكلات شخصیتی یك یا هر دو نفر قابل درمان نباشد طلاق میتواند از آسیب بیشتر جلوگیری نماید و حنما قبل از طلاق نیز با روانشناس مشاوره صورت بگیرد تا با حداقل آسیب به خود و فرزندان طلاق انجام پذیرد.
منبع : ایرنا