با این وجود همچنان این نگرانی وجود دارد كه با جهش های جدید، واكسن ها نیز كارایی خود را از دست دهند و به همین خاطر بیشتر كشورهای دنیا تلاش می كنند واكسیناسیون را با سرعت تمام پیش ببرند تا جلوی تكثیر ویروس گرفته شده و جهش هایی كه ممكن است خطرناك باشد اتفاق نیفتاد كه در این صورت دیگر واكسن های فعلی بر روی آنها اثر نخواهد داشت.

در حال حاضر تنها راهكار برای كنترل دائمی و پایان پاندمی كرونا، واكسیناسیون گسترده مردم است، چراكه وقتی 70 درصد مردم یك جامعه واكسینه شوند، چرخه انتقال ویروس شكسته می شود. براین اساس، واكسن های تایید شده در دنیا باید با تعداد زیاد وارد كشور شده و با حداكثر سرعت شروع به واكسیناسیون كنیم تا چرخه انتقال ویروس را در جامعه سریع تر بشكنیم.

امید ملتی، دكترای حرفه ای پزشكی در گفت و گو با ایسنا، در مورد جهش های اخیر ویروس كرونا، اظهار كرد: در این ویروس هم مثل سایر موجودات زنده ممكن است در هر تكثیر جهش هایی اتفاق افتد، بنابراین هر زمانی كه ویروس در بدن فردی تكثیر پیدا می كند و یا به فرد دیگری سرایت كرده و در بدن او تكثیر پیدا می كند، احتمال بروز جهش وجود دارد. خوشبختانه میزان بروز جهش در ویروس كرونا در مقایسه با ویروس آنفلوآنزا كمتر است.

وی با بیان اینكه جهش هایی كه در ویروس كرونا اهمیت پیدا كرده اند، جهش هایی هستند كه در پروتئین اسپایك (شاخك) ویروس اتفاق افتاده اند، افزود: اسپایك ویروس به گیرنده های روی سلول های بدن انسان می چسبد و باعث ورود ویروس به سلول های ما می شود.

این دكترای حرفه ای پزشكی با اشاره به اینكه یكی از جهش های ویروس كرونا موسوم به كرونای انگلیسی باعث شده چسبندگی اسپایك به گیرنده های سلول های انسان بیشتر شود و بنابراین باعث افزایش سرایت پذیری ویروس شده است، افزود: نوع دیگر كه در جهش آفریقایی دیده شده باعث شده ویروس بیشتر بتواند از سیستم ایمنی ما مخفی بماند.

نگرانی از تاثیر جهش های ویروس بر واكسن های كرونا

وی اهمیت دیگر جهش بر روی اسپایك ویروس برای انسان را مربوط به واكسن های كرونا دانست و تصریح كرد: اغلب واكسن های تولید شده در دنیا پر پایه اسپایك ویروس كرونا ساخته شده اند، یعنی یا بر پایه خود پروتئین اسپایك ویروس هستند (مثل واكسن رازی، واكسن كوبا و واكسن نوواكس)، یا بر پایه «ام آر ان ای» كه اسپایك ویروس را در بدن می سازد (مثل واكسن فایزر و واكسن مادرنا)، یا آدنوویروس حاوی ماده ژنتیك برای تولید اسپایك ویروس در بدن هستند (مثل واكسن اسپوتنیك وی، واكسن استرازنكا، واكسن كنسینو و واكسن جانسون اند جانسون). همه این واكسن ها باعث ایجاد آنتی بادی هایی در بدن می شوند كه می توانند به اسپایك ویروس بچسبند و آن را خنثی كنند. نگرانی از این جهت است كه این جهش ها باعث تغییراتی در پروتئین اسپایك شود كه آنتی بادی هایی كه بعد از تزریق واكسن در بدن ما تولید می شوند، نتوانند اسپایك های جهش یافته را خنثی كنند.

این پژوهشگر حوزه پزشكی یادآور شد: خوشبختانه تحقیقات اولیه كه تاكنون انجام شده نشان داده اند به جز واكسن استرازنكا كه ایمنی خوبی در برابر كرونای آفریقایی ایجاد نكرده است، سایر واكسن های آزمایش شده (فایزر، مادرنا، جانسون اند جانسون، نوواكس، سینوفارم) توانسته اند ایمنی خوبی در برابر جهش های انگلیسی و آفریقایی ایجاد كنند، ولی نگرانی ما از این است كه جهش هایی اتفاق افتد كه واكسن ها در مقابل آن كارایی خوبی نداشته باشند.

آنچه درحال حاضر در مورد جهش كرونای انگلیسی می دانیم این است كه قدرت انتشار ویروس تا 70 درصد بیشتر و در نتیجه سرایت آن بین افراد خیلی راحت تر شده است، اما در مورد قدرت كشندگی ویروس اطلاعات زیادی در دست نداریم، اگرچه تحقیقات اولیه ای كه انجام شده نشان می دهد شاید 30 درصد كشندگی ویروس نیز بیشتر شده باشد اما برای اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز است رویكرد كشورهای دنیا برای واكسیناسیون سریع جمعیت

وی با اشاره به رویكرد كشورهای دنیا برای انجام هرچه زودتر واكسیناسیون، گفت: بیشتر كشورهای دنیا تلاش می كنند واكسیناسیون را با سرعت تمام پیش ببرند تا جلوی تكثیر ویروس گرفته شده و جهش هایی كه ممكن است خطرناك باشد اتفاق نیفتاد كه در این صورت دیگر واكسن های فعلی بر روی آنها اثر نخواهد داشت.

دكترای حرفه ای پزشكی ادامه داد: آنچه درحال حاضر در مورد جهش كرونای انگلیسی می دانیم این است كه قدرت انتشار ویروس تا 70 درصد بیشتر و در نتیجه سرایت آن بین افراد خیلی راحت تر شده است، اما در مورد قدرت كشندگی ویروس اطلاعات زیادی در دست نداریم، اگرچه تحقیقات اولیه ای كه انجام شده نشان می دهد شاید 30 درصد كشندگی ویروس نیز بیشتر شده باشد اما برای اثبات آن به تحقیقات بیشتری نیاز است.

راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس جهش یافته انگلیسی

وی با اشاره به نگرانی افراد از ویروس جهش یافته انگلیسی و راه های جلوگیری از ابتلا به این ویروس، توضیح داد: راه انتقال این ویروس نیز مثل همان ویروس های قبلی، عمدتا از راه تنفسی است، بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به ویروس كرونای انگلیسی باید از ماسك استفاده كرد، البته باید اولا ماسك های استاندارد تهیه كرد و ثانیا از آنها به روش صحیح استفاده كرد. ماسك سه لایه جراحی باید حتما دارای دو لایه اسپان باند و یك لایه میانی ملت بلون باشد تا بتواند ویروس ها را فیلتر كند. در حال حاضر ماسك های پارچه ای در اروپا ناكارآمد اعلام شده و اگر كسی ماسك جراحی یا ماسك های پیشرفته تر استفاده نكند جریمه می شود. دوم اینكه ماسك باید به درستی استفاده شود و هیچ فاصله ای بین صورت و ماسك وجود نداشته باشد. نشت هوا از اطراف ماسك می تواند باعث ورود یا خروج ویروس شود. علاوه بر فرم دادن به نوار فلزی روی بینی، گره زدن كش ماسك در محل اتصال به ماسك و استفاده همزمان از یك ماسك پارچه ای بر روی ماسك جراحی برای فشار آوردن لبه های ماسك جراحی زیرین بر صورت، می توانند به عایق بندی و جلوگیری از نشت هوا از اطراف كمك كنند.

ملتی ادامه داد: ماسك نباید دریچه دار (سوپاپ دار) باشد چون از طریق دریچه ماسك، ویروس از فرد ناقل به بیرون هدایت شده و به افراد دیگر منتقل می شود. همچنین افراد باید همچنان از حضور در مكان های سربسته و بدون تهویه هوا خودداری كنند و اگر مجبور به حضور در محل سربسته هستند حتما پنجره ها را باز گذاشته و اجازه جریان هوا بدهند، زیرا ویروس می تواند در فضای سربسته مدتی در هوا معلق باقی بماند. همچنین همواره باید فاصله بیش از 2 متر بین افراد رعایت شود.

راهكارهای كنترل موقت و دائمی پاندمی كرونا در جهان

وی با بیان اینكه برای مقابله با پاندمی كرونا در دنیا دو دیدگاه وجود دارد؛ یكی كنترل موقت پاندمی و دیگری كنترل دائمی پاندمی، گفت: برای كنترل موقت پاندمی دو كار می توان انجام داد؛ یكی قرنطینه كه برخلاف آنچه اوایل شروع پاندمی گفته می شد كاری قرون وسطایی نیست و كاملا علمی است. همانطور كه در آبان ماه و زمانی كه تعداد مرگ و میرها در كشور ما به بالای 450 نفر در روز رسید، با اعمال قرنطینه و محدودیت هایی تعداد مرگ و میرها به زیر 100 نفر در روز رسید.

این پژوهشگر در ادامه از استرالیا به عنوان كشوری كه در طول پاندمی كرونا قرنطینه جدی اجرا كرد نام برد و افزود: این كشور پروازهای خارجی را بسیار محدود كرد و اگر فردی وارد كشور شود باید حتما دو هفته قرنطینه شود. با اجرای چنین محدودیت های سختگیرانه مدتی است مرگ و میر در استرالیا به صفر رسیده و تعداد موارد بستری در آی سی یو و بدحال نیز صفر است. این كشور نمونه موفقی از قرنطینه و موثر بودن آن است.

ملتی از بیماریابی فعال در جامعه به عنوان راهكار دوم كنترل موقت پاندمی یاد كرد كه سازمان بهداشت جهانی نیز از ابتدای پاندمی بر آن تاكید فراوان كرد و افزود: در بیماریابی فعال باید از افراد جامعه مرتب تست گرفته شود و افرادی كه بیمار هستند قرنطینه شوند، در مرحله بعد بررسی شود افراد بیمار در روزهای قبل با چه كسانی در ارتباط بوده اند و از آنها نیز تست گرفته شود و قرنطینه شوند. این رویكرد علاوه بر قرنطینه افراد ناقل و شكستن زنجیره انتقال ویروس در جامعه، امكان پیگیری و درمان زودرس بیماران را نیز فراهم می آورد.

وی با بیان اینكه متاسفانه ایران در زمینه بیماریابی فعال عملكرد ضعیفی داشته است، توضیح داد: ما نه تنها افرادی كه با بیمار در تماس بوده اند را شناسایی نمی كنیم، بلكه بیشتر افراد بیمار را هم حتی وقتی خود فرد با علائم بیماری مراجعه كرده است، با تست پی سی آر شناسایی قطعی نمی كنیم.

این دكترای حرفه ای پزشكی بیماریابی فعال و شناسایی افراد ناقل در جامعه را نیازمند انجام تست های پی سی آر فراوان دانست و افزود: میزان تست های كووید انجام شده در ایران یك نفر به ازای هر 10 نفر است، درحالی كه كشوری مثل امارات در همسایگی ما كه در كنترل پاندمی موفق بوده به ازای هر 10 نفر 27 تست انجام شده، یعنی حدود 270 برابر ایران. بنابراین خیلی زود بیماریابی، قرنطینه و درمان زودرس انجام داده اند و می بینیم كه میزان مرگ و میر در این كشور هنوز به هزار نفر نرسیده است، درحالی كه در كشور ما آمار رسمی حكایت از مرگ بیش از 58 هزار نفر دارد و سازمان نظام پزشكی این آمار را حداقل 3 برابر بیشتر برآورد كرده است.

افتخار می كنیم محققان كشورمان درحال تولید واكسن هستند و چندین واكسن در كشور ما درحال طی كردن مراحل علمی است اما اینكه بخواهیم منتظر تولید و عرضه واكسن ایرانی باشیم اصلا صحیح نیست، چراكه هر روز شاهد فوت هم وطنانمان هستیم شكستن چرخه انتقال ویروس با واكسیناسیون 70درصد جامعه

وی در ادامه با تاكید براینكه تنها راهكار برای كنترل دائمی و پایان پاندمی واكسیناسیون گسترده مردم است، گفت: وقتی 70 درصد مردم یك جامعه واكسینه شوند، چرخه انتقال ویروس شكسته می شود، براین اساس حتی یك روز تاخیر هم برای شروع واكسیناسیون جایز نیست.

ملتی با بیان اینكه افتخار می كنیم محققان كشورمان درحال تولید واكسن هستند و چندین واكسن در كشور ما درحال طی كردن مراحل علمی است، خاطرنشان كرد: اینكه بخواهیم منتظر تولید و عرضه واكسن ایرانی باشیم اصلا صحیح نیست، چراكه هر روز شاهد فوت هم وطنانمان هستیم، بنابراین وقتی واكسن تایید شده در دنیا وجود دارد باید با تعداد زیاد وارد شود و با حداكثر سرعت شروع به واكسیناسیون كنیم تا چرخه انتقال ویروس را در جامعه سریع تر بشكنیم. جان هم وطنانمان بیشتر از این ارزش دارد كه بخواهیم تعلل كنیم و شاهد از بین رفتن آنها و داغدار شدن خانواده هایشان باشیم.

وی ادامه داد: علاوه بر مباحث مهم اخلاقی و انسانی، از نظر اقتصادی نیز به نفع كشورمان است كه هرچه زودتر از این اپیدمی خارج شود. در طول این مدت درمان، تامین دارو و بستری بیماران در بیمارستان ها هزینه های زیادی به كشور تحمیل كرده و در كنار آن مشاغل بسیاری آسیب دیده اند، درحالی كه هر چقدر زودتر كشور از اپیدمی خارج شود، رونق اقتصادی به كشور برمی گردد.

این دكترای حرفه ای پزشكی با اشاره به اینكه كشورهایی كه خودشان واكسن پیشرو داشتند و در فاز سوم كارآزمایی واكسن بودند هم منتظر واكسن خود نماندند و در كنار آن از كشورهای دیگر نیز به تعداد زیاد واكسن خریداری كردند، تصریح كرد: هدف این كشورها این بود كه با هر واكسنی كه زودتر تایید شد بتوانند واكسیناسیون را آغاز كنند، چراكه همه كشورها می دانند برای واكسیناسیون حتی یك روز را هم نباید از دست داد.

عواملی كه باعث می شود فرد فازهای مختلف بیماری را تجربه كند

وی در بخش دیگری از سخنانش به فازهای بیماری كووید اشاره و تصریح كرد: این بیماری 3 فاز دارد؛ فاز اول ویروسی است كه علائم آن ابتدا مشابه علائم سرماخوردگی، تب، سرفه، خستگی، بی حالی، بدن درد، سر درد، گلودرد، آبریزش بینی، دل درد، اسهال، تهوع، استفراغ، اختلال بویایی و چشایی است. ممكن است بیمار چند علائم داشته باشد و خوب شود و یا ممكن است وارد فاز بعدی شود كه فاز ریوی است.

ملتی با بیان اینكه بعد از روز ششم تا هشتم بیمار احتمال دارد وارد فاز دوم شود، گفت: در این شرایط علائمی كه بیمار قبلا داشت مثل علائم تنفسی، تنگی نفس و تلاش تنفسی تشدید شده، درد، فشار و سنگینی در قفسه سینه دارد و ممكن است اكسیژن خون نیز كاهش پیدا كند. اگر این مرحله نیز ادامه پیدا كند بیمار وارد فاز سوم التهابی و درگیری ارگان های مختلف می شود كه دیگر كار سخت می شود و مرگ و میر بالایی دارد.

این پژوهشگر حوزه پزشكی پیرامون اینكه چه عواملی باعث می شود فردی فقط بیماری خفیف را تجربه كند و در همان فاز ویروسی بیماری تمام شود یا اینكه بیماری ادامه پیدا كند و وارد فازهای دوم و سوم ریوی و التهابی شود، توضیح داد: این موضوع به دو عامل اصلی درونی و بیرونی بستگی دارد؛ یكی استعداد درونی هر فرد است و این كه سیستم ایمنی هر فرد چقدر می تواند با ویروس مقابله كند. مثلا در برخی افراد ژن تولید اینترفرون مشكل دارد یا اینكه بیماری های زمینه ای دارند كه باعث می شود بیماری پیشرفت كند.

وی در مورد عوامل بیرونی تعیین كننده شدت بیماری در افراد نیز گفت: میزان ویروسی كه وارد بدن می شود مهم ترین عامل بیرونی تاثیرگذار است، به طوری كه اگر حجم زیادی از ویروس وارد بدن فرد شود، احتمالا سیستم ایمنی بدن نمی تواند مقاومت كند و بیماری شدید شده و وارد فازهای بعدی می شود. این درحالی است كه راهكارهایی كه برای پیشگیری از ابتلا به ویروس اشاره شد مثل استفاده صحیح از ماسك و رعایت فاصله اجتماعی و جریان هوا باعث می شود حتی اگر ویروس بتواند وارد بدن شود، با حجم پایین وارد شود و لود بالایی از ویروس وارد بدن افراد نشود، بنابراین با رعایت این موارد، حتی در صورت ابتلا، فرد بیماری را خفیف می گیرد و وارد فازهای بعدی نمی شود.

وی درمان زودرس را یكی دیگر از عوامل بیرونی تاثیرگذار در پیشگیری از ورود به فازهای بعدی بیماری برشمرد و گفت: تا وقتی بیمار در فازهای اول و ویروسی قرار دارد می توانیم از داروهای ضدویروس استفاده كنیم تا با بیماری مقابله كند و به فازهای بعدی كشیده نشود، چون در فازهای بعد شاید كار زیادی نتوان انجام داد، در نتیجه مراجعه زودرس به پزشك و مراكز درمانی اهمیت زیادی دارد. آنچه در ورزشكارانی مثل مرحوم مهرداد میناوند و علی انصاریان دیدیم مراجعه دیرهنگام بود، زمانی كه متاسفانه داروهای ضد ویروسی دیگر كارایی نداشت، چون بدن وارد فاز التهابی شده بود و مهار بیماری سخت بود.

راهكارهایی برای مقابله با كرونا و تقویت سیستم ایمنی بدن

ملتی خاطرنشان كرد: توصیه جدی به مردم این است كه اولا پروتكل های بهداشتی (استفاده صحیح از ماسك، جریان هوا، فاصله اجتماعی، شستن دست ها) را رعایت كنند تا ویروس وارد بدن نشود و یا اگر وارد بدن می شود به میزان كمی باشد تا فرد به بیماری شدید مبتلا نشود. توصیه دوم این است كه افراد سیستم ایمنی بدن خود را قوی كنند.

وی درخصوص راهكارهای تقویت سیستم ایمنی بدن افراد توضیح داد: اولا افراد استرس زیاد به خود راه ندهند چون استرس سیستم ایمنی را ضعیف می كند، همچنین خواب كافی داشته باشند و ورزش البته نه به میزان شدیدی كه خسته شوند، بلكه در حد متعادل ورزش كنند. استفاده از ویتامین ها و مواد معدنی نیز اهمیت زیادی دارد.

دكترای حرفه ای پزشكی اضافه كرد: مهمترین ویتامین مورد نیاز بدن برای مقابله با كرونا، ویتامین دی است كه نقش تنظیم كننده ایمنی در بدن را دارد، بنابراین سطح ویتامین دی باید كافی باشد. زینك هم می تواند در تقویت سیستم ایمنی نقش داشته باشد و ویتامین های دیگر كه همه را می توان از مواد غذایی تازه و میوه و سبزیجات تامین كرد.

وی با تاكید براینكه افراد باید علائم بیماری را جدی بگیرند، گفت: در مورد علائمی مثل آبریزش بینی و احساس سرماخوردگی همیشه باید این شك وجود داشته باشد كه كرونا است، چون در حال حاضر بیشترین ویروسی كه در جامعه در گردش است ویروس كرونا است، بنابراین احتمال سرماخوردگی كم است. در صورت مشاهده این علائم افراد باید خود را قرنطینه كرده و بعد از آن حواسشان به علائم باشد. اگر چند علائم را با همدیگر داشتند حتما به صورت تلفنی، آنلاین و یا حضوری با پزشك مشورت كنند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری كنند.

علائم خطر كرونا را جدی بگیرید

این پزشك ادامه داد: حتی بعد از اینكه افراد با پزشك مشورت كرده و دارو دریافت كردند، در زمان استراحت در منزل باید حواسشان به علائم خطر باشد و این علائم را جدی بگیرند، به طوری كه در صورت داشتن این علائم، برای سی تی اسكن، انجام آزمایشات خونی و التهابی مراجعه كرده و درمان های قوی تر برایشان انجام شود.

وی علائم خطر را شامل مواردی همچون تشدید تب بالای سی و هشت و نیم درجه یا تب طولانی كه با دارو كاهش پیدا نمی كند، تشدید سرفه یا خلط دار شدن سرفه، تنگی نفس، احساس فشار، سنگینی، درد و سوزش در قفسه سینه، افزایش تعداد تنفس (بیشتر از 24 تنفس در دقیقه) و اشباع اكسیژن زیر 93 درصد برشمرد و افزود: در این موارد افراد حتما باید به پزشك مراجعه كنند. موارد دیگری كه حتما باید به پزشك مراجعه كنند ضعف و بی حالی شدید، درد عضلانی شدید، افت فشار خون و اسهال شدیدی عنوان كرد كه با درمان های خوراكی نتوان آب دفع شده را جبران كرد. افراد مسن هم ممكن است دچار هذیان گویی یا كاهش هوشیاری و گیجی شوند كه حتما باید جدی گرفته شود و به پزشك مراجعه كنند.

ملتی با بیان اینكه درمان بیمار بستگی زیادی به این دارد كه بیمار در كدام مرحله از بیماری قرار دارد، تصریح كرد: در ابتدا ممكن است فقط علائم را درمان كنیم اما وقتی بیماری شدیدتر شد درمان های ضدویروسی را هم شروع كنیم و یا در بیماران زمینه ای از همان ابتدا درمان های ضد ویروسی را شروع كنیم. اگر بیمار به سمت فاز التهابی رفت به مرور درمان های ضد التهاب نیز به درمان ها اضافه می شود.

داروهای موثر برای درمان كووید در مراحل مختلف بیماری

وی درمان تایید شده در فاز التهابی را استفاده از دگزامتازون یا داروهای استروئیدی دیگر اعلام كرد و افزود: دگزامتازون برای بیماری تجویز می شود كه نیاز به حمایت تنفسی و اكسیژن مكمل دارد، اما اگر در فاز ویروسی كه بیمار مشكل تنفسی ندارد دگزامتازون دریافت كند حال بیمار بدتر می شود چون سیستم ایمنی ضعیف می شود و بدن نمی تواند به خوبی با ویروس مقابله كند.

این دكترای حرفه ای پزشكی ادامه داد: برعكس دگزامتازون، داروهای ضد ویروسی مثل رمدسویر و فاویپیراویر داروهایی هستند كه در فاز ویروسی بهترین اثر را دارند اما وقتی بیمار وارد فاز التهابی شود دیگر این داروها هم جوابگو نیستتند. البته ممكن است تجویز شود ولی كارایی لازم را ندارند، بنابراین بیمار باید در فاز ویروسی مراجعه كند تا بتوان این داروها را برای او تجویز كرد. حتی رمدسویر در بیمارانی كه تحت ونتیلاتور مكانیكی قرار گرفته اند نباید استفاده شود، چون ممكن است به ضرر بیمار باشد و حال او را بدتر كند.

وی با اشاره به اینكه داروهای دیگر همه در فاز تحقیقات هستند و نباید به صورت روتین استفاده شوند، گفت: از جمله این داروها رسیژن (اینترفرون بتا یك آ) است كه به صورت زیرپوستی تجویز می شود، این دارو فقط در فاز ویروسی ممكن است بتواند كمك كند كه باید در تحقیقات نشان داده شود، ولی در فاز التهابی می تواند التهاب را بیشتر و وضعیت بیمار را بدتر كند، بنابراین فقط در فاز یك قابل تجویز است. داروی سووداك هم سه مطالعه محدود در ایران انجام شده كه جمعا 176 نفر وارد مطالعه شدند، بنابراین هنوز مطالعه قوی وجود ندارد كه استفاده از این دارو را توصیه كند، به همین خاطر معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت اعلام كرده این دارو فقط برای بیماران هپاتیت سی استفاده شود.

وی به داروی آیورمكتین اشاره كرد كه در تحقیقات اثربخشی خوبی داشته ولی باید تحقیقات بیشتری بر روی آن انجام شود و افزود: در مورد داروی كلشی سین محققان در تحقیقات اولیه به این نتیجه رسیده اند كه می تواند خاصیت ضدالتهابی داشته باشد و شاید از فیبروز ریه جلوگیری كند، ولی این دارو نیز در فاز تحقیقاتی است و نمی توان برای همه افراد استفاده كرد.

این پژوهشگر حوزه پزشكی به متناقض بودن تحقیقات در مورد داروی هیدروكسی كلروكین اشاره و تصریح كرد: در تحقیقات اولیه كه به شیوه گذشته نگر بودند، اعلام شد این دارو می تواند باعث بهبود بیمار شود، اما در بیشتر تحقیقاتی كه بعدها به صورت كارآزمایی بالینی انجام شد نشان داده شد كه این دارو به بهبود بیماران كمكی نمی كند، بنابراین سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی آمریكا استفاده از این دارو را در درمان بیماران كووید ممنوع كردند، البته هنوز در پروتكل درمانی ایران وجود دارد و استفاده می شود.

وی با انتقاد از مصرف گسترده آنتی بیوتیك ها در كشور افزود: تحقیقات گسترده و قوی نشان داده اند كه مصرف آنتی بیوتیك ها مثل آزیترومایسین در درمان كرونا موثر نیستند و برای جلوگیری از عوارض جانبی و مقاومت های آنتی بیوتیكی گسترده در آینده، نباید به طور روتین در بیماران كووید مورد استفاده قرار گیرند.

وی افزود: در كنار استفاده از این داروهای اصلی، پزشك ممكن است با توجه به علائم بیمار و شرایط و بیماریهای زمینه ای او، داروهای دیگری نیز تجویز كند. از مهم ترین این موارد می توان به تجویز داروهای ضد انعقاد خون در افراد مستعد برای جلوگیری از بیماری های ترومبوامبولی اشاره كرد. همچنین پزشك ممكن است با توجه به علائم بیمار از داروهایی مثل ملاتونین، فاموتیدین، و برم هگزین هم استفاده كند كه ممكن است علاوه بر كاربرد اصلی، تا حدی خواص ضد ویروسی هم داشته باشند.

شایع ترین علائم طول كشیده بعد از بهبودی

دكتر ملتی در ادامه به علائم طول كشیده كووید19 اشاره و تصریح كرد: علائم طول كشیده، علائمی هستند كه بعد از اینكه بیمار بهبود یافت تا مدت ها با بیمار می مانند. اوایل گفته می شد این علائم اگر بیماری خفیف باشد تا 2 هفته و اگر شدید باشد 2 تا 3 ماه بعد از ترخیص از بیمارستان می تواند باقی بماند. تحقیقات اخیر نشان داده حتی تا 6 ماه بعد از ترخیص از بیمارستان در 75 درصد بیماران شدید حداقل یكی از علائم باقی مانده و از آن شكایت دارند، بنابراین علائم طول كشیده در بیماران بهبود یافته بسیار شایع است.

وی شایع ترین علامت طول كشیده بعد از بهبودی از كووید19 را خستگی و ضعف اعلام كرد كه می تواند شدید باشد و بیش از 3 ماه هم طول می كشد و افزود: دومین علامت شایع، تنگی نفس است كه در بیماران با درگیری ریه می تواند 2 تا 3 ماه بعد از ترخیص باقی بماند. سرفه نیز ممكن است تا مدت ها پس از بهبودی ادامه یابد. ناراحتی و درد قفسه سینه در 15 درصد بیماران تا 3 ماه باقی می ماند و تغییرات بویایی و چشایی تا یك ماه بعد برمی گردد، ولی دیده شده كه در برخی افراد بیشتر باقی می ماند و عذاب آور است. مشكلات تمركز و حافظه نیز تا بیش از 6 هفته بعد از ترخیص از بیمارستان می تواند باقی می ماند. اضطراب و افسردگی نیز شیوع زیادی دارد و تا 3 ماه بعد از بهبود می تواند باقی بماند.

این دكترای حرفه ای پزشكی خاطرنشان كرد: از سایر علائم طول كشیده كووید می توان به درد مفاصل، بدن درد، سردرد، گیجی، سرگیجه، بی خوابی، ریزش مو، اسهال، كاهش اشتها، ریفلاكس اسید معده به مری، آبریزش بینی، خلط پشت گلو و تپش قلب اشاره كرد. همچنین در بسیاری از مواقع بیماری های زمینه ای تشدید پیدا می كند، مثلا بیمار مبتلا به پرفشاری خون دچار نوسان فشار می شود یا در بیماران دیابتی قند نوسان پیدا می كند و از كنترل خارج می شود. تشدید علائم آسم، تشدید حملات سردرد در بیماران میگرن، و تشدید دردهای مفصلی در بیماران استئوآرتریت نیز مشاهده شده است.

با علائم طول كشیده كووید چه باید كرد؟

وی در پاسخ به این سوال كه با علائم طول كشیده كووید چه باید كرد؟ گفت: تا زمانی كه حال عمومی بیمار خوب است و علائم پیشرفت نكرده جای نگرانی وجود ندارد و باید درمان حمایتی انجام داد و صبور بود. اگر بیمار درد دارد می تواند داروی مسكن استفاده كند. تغذیه مناسب، حركات نرمشی به همراه تمرینات تنفسی نیز به بهبود دردهای عضلانی و مفصلی كمك می كند. در مورد درد قفسه سینه و احساس تپش قلب و تنگی نفس، فرد باید یك بار به پزشك مراجعه كند تا او را از نظر آریتمی، پریكاردیت، میوكاردیت و بیماری های ترومبوامبولی ویزیت كند و اگر مشكلی نبود همان درمان های حمایتی انجام شود.

بیماران باید آگاهی خود را بالا ببرند و بدانند كه علائم خطر چیست، در صورت مشاهده علائم خطر مراجعه زودهنگام به پزشك داشته باشند، هر علامتی را به سرماخوردگی عادی ربط ندهند و بدانند كه با مراجعه زودرس می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری كرد و با درمان های ضد ویروسی اولیه جلوی پیشرفت بیماری را گرفت

راهكارهایی برای بازگرداندن حس بویایی

ملتی در مورد راهكارهای بازگرداندن حس بویایی نیز گفت: بهترین كار تحریك عصب بویایی است كه با 4 عصاره از 4 خانواده انجام می شود. خانواده گل ها مثل گل روز و مریم، خانواده میوه ها مثل لیمو، پرتقال، موز، خانواده ادویه ها مثل آویشن، دارچین، هل، وانیل، خانواده صمغ ها، اكالیپتوس، نعنا، سركه و سیر كه از هر خانواده یكی را انتخاب كرده و هر روز دو بار و هر نوبت 10 ثانیه بو كنند و تصور كنند بو چطور است. این كار در واقع توانبخشی بویایی است كه بهترین راه در به دست آوردن حس بویایی از دست رفته می باشد.

این پزشك در مورد مهمترین اشتباهات بیماران در دوران بیماری نیز گفت: بیماران باید آگاهی خود را بالا ببرند و بدانند كه علائم خطر چیست، در صورت مشاهده علائم خطر مراجعه زودهنگام به پزشك داشته باشند، هر علامتی را به سرماخوردگی عادی ربط ندهند و بدانند كه با مراجعه زودرس می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری كرد و با درمان های ضد ویروسی اولیه جلوی پیشرفت بیماری را گرفت تا كار به مراحل بعدی كه احتمال مرگ بالا است نكشد.

وی با تاكید براینكه بیماران باید در مراحل اولیه بیماری خود را قرنطینه كنند، گفت: در طول بیماری حتما باید از ماسك استفاده كرده و مطمئن باشند تهویه هوا انجام می شود. اگر فرزند كوچك در خانه دارند به خانه پدربزرگ و مادربزرگ نفرستند، چون كودك نیز در تماس با بیمار بوده و احتمالا آلوده است و اگر علائمی نشان نمی دهد دلیل بر آلوده بودن او نیست، بلكه معمولا در كودكان احتمال علامت دار شدن كم است. از طرف دیگر افراد سالمند معمولا چند بیماری زمینه ای و سن بالا دارند و در صورت ابتلا احتمال فوت در آنها بالا است، بنابراین در صورت ابتلای یكی از اعضای خانواده به هیچ وجه بچه ها را نزد پدربزرگ و مادربزرگ نفرستند.

ملتی همچنین به مردم توصیه كرد به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشك خودسرانه دارو درمانی نكنند و افزود: این داروها هر كدام برای یك فاز بیماری مناسب است و در فازهای دیگر ممكن است اثر معكوس گذاشته و بیماری را شعله ور كند. همچنین برخی از داروها در برخی افراد منع مصرف دارند. برای تجویز دارو مرحله بیماری، علائم، شرایط و بیماری های زمینه ای هر بیمار جداگانه در نظر گرفته می شود. بنابراین همیشه باید پزشك داروی مورد نیاز را تجویز كرده و افراد تحت نظر پزشك دارو را مصرف كنند.

انتهای پیام