مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی؛

رسانه ها، نقش تاثیرگذاری در آگاه سازی جامعه و مطالبه گری از متولیان حوزه سالمندی دارند

مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی به مناسبت هفته گرامی داشت سالمند، و در راستای شعار روز اول این هفته كه به " نقش رسانه ها در فرهنگسازی و مطالبه گری از قوای سه گانه " اشاره دارد، گفت: هر قدر رسانه ها در ترسیم تصویر درستی از سالمندان و خانواده های آنان قوی تر باشند، آگاه سازی جامعه و مطالبه گری از متولیان، كاركرد درستی پیدا می كند و لذا، رسانه ها باید به دنبال ترسیم درست سالمندی باشند.

دكتر مهشید فروغان در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، افزود: اگر رسانه های فراگیر مانند صدا و سیما همكاری كنند، می توانیم شاهد جریان سازی باشیم، اما متاسفانه رسانه ها نقش چشمگیری را در فرهنگسازی و آگاهی بخشی حوزه سالمندی ایفا نمی كنند و دلیل آن هم نداشتن برنامه مشخص و مدون و پیروی از یك منطق معین مبتنی بر موازین علمی است، برنامه ها بیشتر پراكنده، مناسبتی و بدون استمرار بوده است، در حالی كه در فرهنگسازی و آگاهی بخشی، " استمرار" نقش بسیار مهمی را ایفا می كند.

وی افزود: نقش رسانه می تواند مانند شمشیر دو لبه عمل كند، یعنی به جای سامان بخشی، شرایط تخریبی ایجاد كند، برای مثال در سال های گذشته شاهد ساخت برنامه ها و از جمله سریال هایی بودیم كه در آن سالمندان مظلومانه به مراكز نگهداری سپرده می شدند، در حالی كه در جامعه ما خانواده ها نقش اصلی در مراقبت از سالمندان را به عهده دارند، این گونه سریال ها باعث می شد كه نوعی بدبینی در خانواده ها ایجاد شود و شكاف نسلی عمیق تر شود، به عبارت دیگر به جای این كه نقش خانواده ها در مراقبت از سالمندان، شفافتر و برجسته تر به تصویر كشیده شود و خانواده ها بیشتر ترغیب و تشویق شوند، نوعی دلسردی را در خانواده ها و سالمندان القا می كردند.

دكتر فروغان در ادامه تصریح كرد: موضوع دیگری كه نقش رسانه ها در آن بیشتر منفی بوده، تصویرسازی ازسالمندان به عنوان افرادی ضعیف، ناتوان، همیشه بیمار و نیازمند كمك است، در حالی كه فقط كسر كوچكی از سالمندان بسیار بیمار و ناتوان هستند و بیشتر سالمندان از سلامت نسبی برخوردارند و افرادی فعال و پویا هستند، البته در صورتی كه جامعه عرصه لازم برای فعالیت را در اختیار آنان قرار بدهد.

وی افزود: هر قدر رسانه در ترسیم تصویر درستی از سالمندان و خانواده های آنان ضعیف بوده، چندین برابر آن در مطالبه گری از قوای سه گانه ضعیف بوده است، در واقع برنامه هایی كه به طور جدی به مشكلات سالمندان در مقیاس وسیع بپردازد یا عملكرد سه قوه را در این زمینه نقد كند، اندك و اثرگذاری آن بسیار كم بوده است. البته در یكی دو سال اخیر، خوشبختانه شاهد مطالب و برنامه های بیشتری در زمینه مسائل سالمندان هستیم كه بیشتر جنبه ی بهداشتی و سلامتی دارد و كمتر به مسائل اجتماعی می پردازد.

مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی گفت: معطوف كردن توجه جامعه به مسائل اجتماعی سالمندان و پیامدهای برآمده از آن برای سالمندان و خانواده های آنان از اهم اولویت هاست كه امیدواریم در آینده مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.

وی تصریح كرد: با اینكه بیش از دو دهه است كه كارشناسان حوزه های جمعیت، سلامت و جامعه فریاد می زنند كه اگر فكری نشود با بحران سالمندی رو به رو خواهیم شد، به نظر می رسد كه متولیان امر، این هشدارها را نمی شنوند.

دكتر فروغان تصریح كرد: در یك دهه بعد، همان طور كه از سالهای قبل با بحران تحصیل، كار، ازدواج، مسكن، و... جوانان رو به رو بودیم، با بحران سالمندی رو به رو خواهیم شد، همان طور كه نیازهای كودكان متفاوت است و ما ملزم به پاسخدهی به نیازهای كودكان هستیم، نیازهای سالمندان نیز متفاوت است و ما برای پاسخدهی مناسب به این نیازها، به زیرساخت های مناسب احتیاج داریم كه برای فراهم ساختن آنها باید اعتبارات كافی اختصاص یابد و قوانین پشتیبان به تصویب برسد.

متخصص حوزه روانپزشكی سالمندان افزود: هرچند كه باید زیرساخت هایی در حوزه ی سلامت و رفاه اجتماعی در ابعاد آموزشی، پژوهشی، و خدماتی، پاسخگوی نیازهای اقشار مختلف سالمندان باشند، اما متاسفانه شاهد هستیم كه گاه حتی برنامه هایی كه برای خدمت به این گروه راه اندازی شده اند، به تعطیلی كشانده می شوند كه " تربیت متخصصان طب سالمندی " یكی از این برنامه هاست .

وی افزود: رسانه ها باید مانند دیده بان عمل كنند و هر جا رویدادی مثبت یا منفی می بینند، با اتكا به نظر كارشناسان و بی طرفانه، آن را به سمع و نظر مخاطبان خود برسانند، در تهیه مطالب و تدوین برنامه ها باید از كارشناس استفاده كنند تا برنامه ها منطبق بر موازین علمی باشد و بدآموزی نداشته باشد، یكی دیگر از اقداماتی كه رسانه ها در اكثر نقاط دنیا انجام می دهند، برنامه سازی بر اساس مستندات است، تهیه مستندات از راههای مختلف مانند گفت و گو با ذینفعان، كارشناسان، جمع آوری اطلاعات و آمار و ارائه ی آنها به گونه ای كه برای مخاطب قابل درك و جذاب باشد، می تواند تغییرات مهمی را رقم بزند.

در زمینه پاسخدهی به نیازهای سالمندان، با كمبودهای جدی رو به رو هستیم

دكتر فروغان تصریح كرد: ما در زمینه پاسخدهی به نیازهای سالمندان و تامین حقوق و دفاع از منافع آنان با كمبودهای جدی رو به رو هستیم، در گام اول تامین منابع لازم برای معیشت سالمندان است، با این كه سازمان هایی هستند كه به برخی از سالمندان كمك هزینه می دهند، ولی این كمك ها پراكنده اند و همه ی سالمندان نیازمند را پوشش نمی دهند، از سوی دیگر، برخی از بازنشستگان به عنوان افراد مستمند معرفی می شوند كه این عنوان، دور از شان و كرامت این سالمندان است، چرا كه این افراد یك عمر برای این جامعه كار كردند، ولی به دلیل فقدان قوانین بیمه گری مناسب، از حقوق بازنشستگی یا مستمری، محروم مانده اند.

وی افزود: مقوله مربوط به قوانین بیمه های سلامت، موضوعی اساسی است. با توجه به این كه سالمندان از مصرف كنندگان عمده خدمات سلامت هستند، لازم است گذشته از بیمه های پایه، در مواردی مانند قوانین مربوط به بیمه ی تكمیلی مورد توجه بیشتر قرار گیرند. تصویب قوانینی در زمینه ی حمایت از خانواده هایی كه از سالمند ناتوان خود مراقبت می كنند و همچنین سالمندانی كه مورد بی مهری خانواده های خود قرار می گیرند از موارد دیگر است.

ساماندهی و رسیدگی به امور سالمندان، نیازمند هماهنگی بین بخشی است

عضو هیات علمی حوزه سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی همچنین اظهار داشت: سامان دهی و رسیدگی مناسب به امور سالمندان نیازمند هماهنگی بین بخش های مختلف و سطوح مختلف قوه مجریه نیز می باشد، در غیر این صورت یا موازی كاری می شود و یا كارهایی بر روی زمین می ماند، متاسفانه تاكنون شاهد چنین هماهنگی نبوده ایم و به نظر می رسد كه تاكنون اراده ی لازم در مسئولان برای رسیدگی به وضعیت سالمندان پدید نیامده است، دو وزارتخانه بهداشت، و كار، تعاون، و رفاه اجتماعی و همچنین، سازمان مردم نهاد شهرداری از متولیان اصلی امور سالمندان هستند.

دكتر فروغان افزود: از وزارت بهداشت می خواهیم كه موضوع مراقبت های پایه سالمندان جدی تر گرفته شود و پروتكل های مصوب با دقت بیشتری اجرا شوند و برای ارائه خدمت به سالمندان از دانش آموختگان رشته سلامت سالمندی استفاده شود، همچنین برنامه های آموزشی تعطیل شده از نو راه اندازی شوند تا متخصصان طب سالمندی آموزش دیده خدمات لازم را به سالمندان ارائه كنند.

وی در ادامه، خواهان سامان دهی وضعیت مراكز شبانه روزی سالمندان و ارتقای كیفیت خدمات آنها و گسترش مراكز روزانه سالمندان شد و گفت: از آنجا كه مشاركت اجتماعی ضامن سلامتی سالمندان است، از شهرداری ها می خواهیم، مساله مناسب سازی فضا را جدی تر بگیرند و كانون های سالمندان را در محلات مختلف راه اندازی كنند.

وی در پایان این گفت وگو، افزود: شعار " زنان سالمند: تاب آوری و مشاركت"، برای روز جهانی سالمند در سال 2022، بسیار خردمندانه انتخاب شده است، در همه جای جهان، از جمله ایران، سیمای سالمندی زنانه است، تعداد زنان سالمند از مردان بیشتر است، آنها فقیرترند، تنها ترند، بیمارترند و هر چند این شرایط را تاب می آورند به حمایت بیشتر نیاز دارند، و یكی از راه های حفظ سلامت و تاب آوری بیشتر، مشاركت آنان است، پس بیایید در جست و جوی راه هایی برآییم كه زنان سالمند را به مشاركت بیشتر در جامعه ترغیب می كند.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: گلرخ - نعیمی پور