دكتر احمدرضا جمشیدی در آستانه روز جهانی آرتروز در گفت وگو با ایسنا، درباره علل بروز این بیماری، گفت: بروز آرتروز علل متفاوتی دارد كه بخشی از آن مانند علل ژنتیكی در اختیار انسان نیست؛ برای آرتروز هم مانند اكثر بیماری های روماتیسمی زمینه ژنتیكی وجود دارد، ولی به طور كلی آرتروز یك اتفاقی است كه در طول زندگی رخ خواهد داد؛ زیرا همانطور كه انسان پیر می شود مفاصل و غضروف هایش هم پیر می شوند.

آرتروز چگونه مفاصل را درگیر می كند؟ وی افزود: به دنبال پیر شدن این بافت از بدن، غضروف آب خود را از دست می دهد و به دنبال آسیب پذیر شدن صدمه می بیند و بدن برای جبران غضروف از دست رفته شروع به بازسازی می كند. این بازسازی سبب تولید استخوان اضافه می شود كه ما از آن تحت عنوان استئوفیت (زوائد استخوانی ) یاد می كنیم.

او درباره استئوفیت ها، توضیح داد: این زوائد استخوانی سبب آسیب به بافت مفصل و به دنبال آن سبب ایجاد درد در مفاصل می شوند كه بیمار را آزار می دهند.

وی با اشاره به اینكه برخی عوامل سبب تشدید آرتروز می شوند، بیان كرد: وزن بالا سبب افزایش فشار به مفاصل تحمل كننده وزن مانند زانوها، كمر، مفاصل لگن و... شده و موجب بروز آرتروز می شود. موضوع دیگری كه افراد را مستعد ابتلا به آرتروز می كند، ضعف عضلات كنار مفاصل است كه متوجه كسانی است كه به طور منظم ورزش نكرده یا فعالیت روزانه انجام نمی دهند؛ بنابراین انجام فعالیت ورزشی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. از سوی دیگر با افزایش سن میزان و شدت آرتروز افزایش می یابد.

اهمیت اصلاح سبك زندگی در جلوگیری از بروز آرتروز او با تاكید بر نقش سبك زندگی بر بروز آرتروز، تصریح كرد: عادات غذایی اهمیت بسزایی دارد؛ به عنوان مثال مصرف كربوهیدرات به مقدار زیاد سبب افزایش وزن و به دنبال آن بروز آرتروز می شود. در وهله دوم نوع نشستن، راه رفتن، شیوه انجام فعالیت های روزانه و شغلی و حتی انجام ورزش بدون آمادگی قبلی می تواند در بروز بیماری موثر باشد.

علل بروز آرتروز زودرس در جوانان این فوق تخصص روماتولوژی در خصوص ابتلای زودرس به آرتروز، گفت: زمان ابتلا به آرتروز ممكن است در جوانی افراد باشد، اما علائم در سنین بالاتر خود را نشان دهند؛ به عنوان مثال جوانی كه به طور ناگهانی و بدون آمادگی بدنی كافی به كوهنوردی می رود یا ورزش های سنگین انجام می دهد تحت خطر آرتروز در سنین پایین است. البته بروز علائم ابتلا به بیماری بویژه در خانم های خانه دار ایرانی از حدود 35 تا 40 سالگی آغاز می شود و با افزایش سن نشانه ها هم افزایش می یابد.

15 درصد ایرانیان از آرتروز رنج می برند او درباره آمار شیوع آرتروز در ایران، اظهار كرد: مطالعه ای در سال 1384 در افراد بالای 15 سال سطح شهر تهران با همكاری مركز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه علوم پزشكی تهران انجام و مشخص شد در تهران حدود 15 درصد مردم از آرتروز زانو رنج می برند كه شیوع آن در خانم ها حدود 16.5 درصد و در آقایان حدود 14 درصد بود كه البته در سنین بالاتر این درصدِ كلی بیشتر هم می شد. با توجه به گذر زمانِ قابل توجه از تاریخ انجام مطالعه، قطعا قدرمطلق آمار افزایش یافته است؛ زیرا جمعیت كسانی كه به واسطه سن در معرض بیماری قرار می گیرند، افزایش یافته است؛ ولی آمار كلی كشور در همان حدود است و حدود 15 درصد مردم بالای 15 سال ایران دچار آرتروز بویژه آرتروز زانو شده اند و سهم استان ها هم تقریبا یكسان بوده است.

"درد" مهم ترین نشانه بروز آرتروز این استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران با تاكید بر اینكه اصلی ترین نشانه بروز آرتروز، درد است، ادامه داد: درد در مفصل مبتلا به شكل مكانیكی است؛ یعنی دردی كه با استراحت كاهش پیدا می كند و با فعالیت افزایش می یابد. به عنوان مثال درد زانو هنگام راه رفتن نشانه آرتروز است كه به دنبال افزایش تدریجی آن ممكن است مفصل دچار تورم و محدودیت حركت شود؛ به عنوان مثال مفصل زانو باید بتواند به شكلی باشد كه موقع خم كردن پا بتوان پاشنه پا را به ران چسباند یا نهایتا فاصله پنج سانتی متری داشته باشد، اما وقتی فرد مبتلا به آرتروز زانو است فاصله پاشنه پا و ران پایش هنگام خم كردن به 30 سانتی متر می رسد و این دیگر مراحل پیشرفته آرتروز است. آرتروز در ایران و در آسیا بیش از همه مفصل زانو را درگیر می كند؛ زیرا این مفصل متحمل وزن بالای افراد می شود.

در این زمینه بیشتر بخوانید:

مُسكن ها؛ پرمصرف ترین دارو در جهان / «دردها» را جدی بگیرید تعویض مفصل؛ درمان نهایی آرتروز وی باتاكید بر نقش مهم پیشگیری از بروز آرتروز، گفت: یكی از عادات ایرانیان دو زانو یا چهار زانو نشستن است كه باید اصلاح شود و از صندلی برای نشستن استفاده شود. از طرفی با كاهش وزن، ترك عادات بد مانند مصرف دخانیات، انجام ورزش مناسب و دقت در بالا رفتن از پله و... می تواند زمان بیشتری برای بیمار خرید تا كارش به تعویض مفصل نرسد، اما در نهایت پس از درمان دارویی و انجام تزریقات، درمان نهایی آرتروز، تعویض مفصل و انجام پروتز است.

جمشیدی درباره ورزش های مجاز برای مبتلایان به آرتروز، بیان كرد: پیاده روی بر سطوح صاف، ورزش های آبی و راه رفتن در آب، استفاده از دوچرخه ثابت و برای كسانی كه مبتلا به آرتروز كمر هستند ورزش هایی كه سبب تقویت این عضلات شود اهمیت دارد.

درمان های نگه دارنده با اُزن تراپی و تزریق ژل در مفصل او درباره تبلیغاتی كه برای راه های درمانی اُزن تراپی یا تزریق ژل در زانو برای درمان آرتروز مطرح می شود نیز به ایسنا توضیح داد: هیچ كدام از اینها درمان قطعی نیستند. درباره ازن تراپی مستند قوی علمی برای اثر درمانی وجود ندارد و برخی كسانی كه این كار را انجام می دهند راضی هستند و برخی دیگر هم رضایت ندارند. اقدام دیگری كه انجام می شود PRP در مفصل است كه درباره آن هم مستندات قوی وجود ندارد اما، برای برخی افراد تاثیرات مثبت دارد. درخصوص ژل تراپی مستنداتی وجود دارد كه باعث كاهش درد طی مدت زمانی خاص در مبتلایان شده است اما همه اینها سبب می شود برای بیمار زمان بخریم تا تعویض مفصل دیرتر انجام شود و اینها درمان قطعی نیستند.

رئیس مركر تحقیقات روماتولوژی كشور با اشاره به اینكه مشكلاتی برای تامین تجهیزات انجام جراحی های مرتبط با آرتروز در كشور وجود دارد، بیان كرد: بخش كوچكی از تجهیزات، تولید داخل و بخشی دیگر وارداتی است اما هزینه تامین این تجهیزات روز به روز افزایش یافته است و همین سبب می شود تعویض مفصل برای مردم مشكل شود و به همین دلیل بر درمان های نگه دارنده از جوانی تاكید داریم.

انتهای پیام