خانه نشینی معلولان به علت گرانی تجهیزات توانبخشی همدلی| «سالانه 60 هزار معلول به سازمان بهزیستی اضافه می شود». این آمار از افزایش معلولان كشور را دیروز رئیس سازمان بهزیستی است در مراسم افتتاح اولین هتل مناسب سازی شده كشور برای معلولان در مشهد اعلام كرد. علی محمد قادری با بیان این كه سازمان بهزیستی بیش از 7 میلیون نفر مخاطب دارد گفت: 60 هزار معلول در سال به سبب تصادف و حوادث به سازمان بهزیستی اضافه می شود كه 2000 نفر از این تعداد ضایعه نخاعی و بسترگرا هستند.
در حالی كه رئیس سازمان بهزیستی كشور از افزایش سالانه نزدیك به 60هزار نفر به معلولان كشور خبر می دهد كه هزینه های سرسام آور زندگی معلولان هر روز بیشتر از دیروز آنان را خانه نشین می كند. حذف ارز ترجیحی نیز بیش از پیش باعث گرانی وسایل توان بخشی و اقلام ضروری معلولان شده است.
وسایل كمك توان بخشی شامل ارز ترجیحی نمی شوند و نیاز جامعه هدف به این وسایل، از مسیرهای مختلف داخلی و خارجی برطرف می شود، اما افزایش قیمت ها و همچنین رشد نرخ دلار در بازار آزاد، سبب افزایش قیمت كالاهایی مانند ویلچر، سمعك، عصای سپید و... شده است. گرانی این وسایل در كنار نبود كیفیت مناسب، قشرمعلول جامعه را كه به نسبت دیگر افراد در چنبره تنگنا های معیشتی گرفتارند، سرخورده و در مواردی منزوی كرده است.
بیمه ها از پوشش خدمات توانبخشی امتناع می كنند
گرانی وسایل توانبخشی در حالی است كه شركت های بیمه نیز از پوشش برخی از هزینه های آنان به ویژه خدمات و تجهیزات توانبخشی سرباز می زند. همین چند روز پیش، مدیركل توانبخشی جمعیت هلال احمر گفت: اگر بیمه های پایه همچنان خدمات ارتز و پروتز را پوشش ندهند، با افزایش چشم گیر هزینه دست و پای مصنوعی و ارتزهای كمك حركتی، معلولیت افراد منجر به خانه نشینی و خروج آنها از مشاغل كنونی و بازار كار می شود.
پیمان پیشگاهی مدیر كل توانبخشی این جمعیت به رسانه ها گفت: در اغلب كشورهای دنیا، حتی جوامع درحال توسعه، بیمه های پایه خدمات توانبخشی از جمله تهیه ارتزها و پروتزهای كمك حركتی را، سال ها پیش تحت پوشش قرارداده اند؛ چراكه بازگشت توان خواه به زندگی عادی برابر با اشتغال او و جلوگیری از پرداخت هزینه های بلند مدت درمانی توسط بیمه هاست.
وی ادامه داد: اما در كشور ما بیمه های پایه حاضر شده اند؛ سال ها هزینه های درمانی و از كارافتادگی معلولان را بپردازند ولی از پوشش خدمات توانبخشی امتناع كنند. بیمه های پایه بی آنكه به صدمات روحی و جسمی خانه نشینی توجه كنند؛ توان خواهان را از بازگشت به محیط كار و جامعه دور می كنند.بسیاری از مردم گمان می كنند اگر فردی یك دست یا پای مصنوعی دارد؛ می تواند یك عمر را بدون هیچ هزینه و اقدام خاصی زندگی كند. درحالی كه بهترین پروتزها عمری بیش از چند سال ندارند و افزایش قیمت ها باعث شده آمار تعمیرات پروتز و ارتز در واحدهای توانبخشی ما افزایش و آمار تعویض آن ها كاهش یابد. معنی این آمار افزایش آلام توان خواهان در كشور است.
پیشگاهی افزود: اغلب توان خواهان در حوادث رانندگی با خودروهای ارزان و كم كیفیت یا در محیط های كاری صنعتی، ساختمانی و فنی دچار حادثه می شوند و دست یا پای خود را از دست می دهند. بنابرین بیشتر آن ها از اقشار كم برخوردار جامعه هستند و پشتوانه مالی چندانی ندارند.
حمایت های بهزیستی جوابگوی نیازهای معلولان نیست
هزینه های توانبخشی معلولان از حمایت های سازمان بهزیستی از این قشر پیشی گرفته است، جوری كه حمایت های مالی این سازمان حتی جوابگوی یك سوم هزینه های معلولان را نمی دهد.
پیش تر بهروز مروتی، مدیر كمپین معلولان كشور كه خود نیز ویلچر نشین است گریزی به نمونه هایی از این افزایش قیمت زد و به شفا آنلاین گفت: «قبل از سال 97 سازمان بهزیستی 3-2 میلیون تومان از هزینه 4 میلیون تومانی ویلچر برقی را به معلولان می داد، اما الان قیمت همین ویلچر 25 تا 30 میلیون شده است و بهزیستی همچنان همان 3-2 میلیون تومان را می دهد. حداقل قیمت یك ویلچر معمولی هم 2 میلیون است كه بهزیستی 800 هزار تومان آن را می دهد. عصایی كه چند وقت قبل 70-60 هزار تومان بود، اكنون به یك میلیون تومان رسیده است. یك سمعك استاندارد كه قبلا 2 میلیون بود، الان حدود 8-7 میلیون آب می خورد كه فقط 800 هزار تومانش را بهزیستی می دهد. بریس ها و پروتز هایی كه برای معلولان استفاده می شود (وسایل نگهدارنده كه در داخل بدن یا اطراف اندام كار گذاشته می شود)، قبلا 4-3 میلیون بوده، اما الان به 50-40 میلیون رسیده است. قیمت لوازم یدكی و تعمیر وسایل توانبخشی هم خیلی افزایش یافته، مثلا باتری ویلچر برقی كه دو سال قبل 400 هزار تومان بود الان 3 میلیون شده است. یا جوی استیك (دسته كنترلی) ویلچر كه قبلا 1.5 میلیون بود، الان 5-4 میلیون شده، به همین نسبت هم قیمت دستمزد تعمیراتش گران شده است.»
مروتی همچنین بابیان این كه برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان به 38 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است، گفت: «حدود 50 هزار معلول كشور در 2300 مركز توانبخشی و مراقبتی نگهداری می شوند و تقریبا همه بودجه سالانه سازمان بهزیستی برای نگهداری آن ها صرف می شود. این بودجه آن قدر كم است كه بیش از 96.5 درصد معلولان كه در خارج از این مراكز زندگی می كنند، تقریبا سهمی از آن ندارند.»
قانون جامع حمایت از حقوق معلولان به طور كامل اجرا شود
وضعیت بغرنج زندگی معلولان در ایران در حالی است كه قانون جامع حمایت از معلولان كه چهارسال پیش تصویب شده است، اما این قانون همچنان به صورت كامل اجرا نمی شود.
این قانون به عنوان راهبر سیاست های بهزیستی سال 97 در 31 ماده از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شده است تا بلكه گوشه ای از مشكلات معلولان را برطرف كند، اما آنچه پیداست این است كه تنها برخی مواد این قانون مانند تامین شهریه دانشجویان و اختصاص در حال حاضر اجرا می شود. مسئولان بهزیستی خود می گویند تنها ده درصد از این قانون اجرا می شود.
در بخشی این قانون یعنی تبصره یك ماده 7 به پرداخت یارانه به معلولان تاكید شده است.با توجه به این كه در تبصره یك ماده 7 قانون جامع حمایت از معلولین صراحتا قید شده است یارانه پرداختی مراكز توانبخشی توسط سازمان، باید مطابق با قیمت تمام شده خدمات باشد، اما بودجه سازمان بهزیستی امسال افزایش چندانی نداشته و این سازمان قادر به پرداخت یارانه مناسب به مراكز توانبخشی مطابق قانون، نمی باشد.