در برنامه ضربان شبكه سلامت سیما، مجری برنامه میزبان دكتر علی تركمان، متخصص جراحی استخوان و مفاصل و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران بود و در خصوص تعویض مفصل زانو به گفت و گو پرداختند.

كارشناس برنامه، تعویض مفصل زانو را یكی از عمل های موفق ارتوپدی دانست و آرتروز زانو را از شایع ترین عوامل كم تحركی و ناتوانی در افراد ذكر كرد و گفت: این عمل، حدود 85 تا 90 درصد با موفقیت همراه است.

وی در پاسخ به این سوال كه عمل تعویض مفصل زانو چه زمانی برای افراد توصیه می شود، گفت: در موارد خفیف سائیدگی زانو، فیزیوتراپی و در موارد با شدت بیشتر، از دارو درمانی همراه با فیزیوتراپی، استفاده می كنیم؛ اما در آرتروز های شدید كه تغییر شكل در مفصل زانو ایجاد شده و فرد متحمل درد شدید همراه با محدودیت حركت باشد، عمل تعویض مفصل زانو پیشنهاد می شود.

تركمان در پاسخ به این سوال كه مفصل مصنوعی زانو شامل چه قسمت هایی است، گفت: مفصل مصنوعی زانو از سه قسمت تشكیل شده است؛ یك پروتز روی ران، یك پروتز روی ساق و یك پروتز كه حركت راحت دو پروتز قبلی را امكان پذیر می سازد.

وی تاكید كرد: به وسیله عمل تعویض مفصل زانو، مشكل افرادی را كه پای پرانتزی دارند و یا پا های آن ها به شكل X، تغییر شكل یافته است، اصلاح می كنیم تا درد و ناراحتی این افراد را كاهش دهیم. او از محدودیت حركتی بعد از عمل تعویض مفصل زانو، به دو زانو نشستن و چهار زانو نشستن اشاره كرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران در پاسخ به این سوال كه عمر پروتز ها چقدر است، گفت: عمر متوسط پروتز ها حدود 15 تا 20 سال است. انجام 3 كار برای افزایش طول عمر پروتز ها ضروری است. 1-كنترل وزن2-تقویت استخوان ها3-تقویت عضلات اطراف مفاصل. افراد پس از عمل تعویض مفصل زانو، با انجام این اقدامات عمر پروتز خود را بیشتر می كنند.

جراح مفاصل و استخوان در پاسخ به این سوال كه بعد از عمل تعویض مفصل زانو چه مدت نیاز به استراحت است، گفت: استراحت مطلق به هیچكس توصیه نمی شود و از فردای عمل، فرد می تواند حركت كند و هر چه فعالیت را زودتر آغاز كند، بهبودی كامل، سریع تر اتفاق می افتد.

او گفت: ترمیم زخم عمل این جراحی به دو الی سه هفته زمان نیاز دارد؛ هرچه عصا و زانوبند بعد از عمل، زودتر كنار گذاشته شود و فرد سریعتر در جهت تقویت عضله و حركت مفصل راه رفتن عادی را شروع كند، بهبودی زودتر حاصل می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت: اگر بعد از تعویض مفصل زانو، فرد بتواند 120 درجه حركت در مفصل زانو داشته باشد، ایده آل است. البته در تمام مدت بعد از عمل محدودیت دو زانو و چهار زانو نشستن وجود دارد.

وی همچنین به تعویض پانسمان یك روز در میان مفصل زانو، برای بهبود سریعتر زخم محل جراحی، توصیه كرد.

تركمان در پاسخ به این سوال كه آیا عمل تعویض مفصل زانو، حتماً نیاز به بیهوشی عمومی دارد، گفت: افراد نیازمند به تعویض مفصل زانو، معمولا در سنین بالای60 سال هستند و اغلب دچار بیماری های زمینه ای مانند دیابت، بیماری قلبی - عروقی و ... هستند كه بیهوشی این افراد بر اساس مشاوره قلب انجام می شود. اكثر افرادی كه تحت عمل تعویض مفصل زانو قرار می گیرند، تحت بیهوشی اسپاینال (كمری) قرار می گیرند. این عمل به یك تا یك و نیم ساعت زمان نیاز دارد.

وی گفت: بعد از عمل تعویض مفصل زانو، بالا و پایین رفتن از پله ها، مشكلی ایجاد نخواهد كرد.

او همچنین به استفاده از توالت فرنگی در این افراد توصیه كرد.

دكتر تركمان همچنین تاكید كرد: دیابت منعی برای تعویض مفصل زانو محسوب نمی شود؛ به شرط آن كه با اندازه گیری هموگلوبین A1C این عدد زیر 7 باشد. در صورتی كه A1C بالای 8 باشد، احتمال عدم ترمیم زخم و بروز عفونت بیشتر است.