به گزارش ایسنا و به نقل از بیگ تینك، در حال حاضر ربات های مختلفی برای كمك به افراد سالمند ابداع می شوند كه انواع گوناگونی از جمله دستیارهای هوشمند خانگی و ربات های پرستار را در بر می گیرند. این ربات ها می توانند كاربران سالمند خود را به فعالیت وادارند، مراقب آنها باشند و یا آنها را از خواب بیدار كنند. برخی از این ربات ها حتی برای مشاوره دادن به كاربران نیز مناسب هستند و می توانند راه هایی مانند تماشای تلویزیون و یا ورزش كردن را برای سرگرمی آنها پیشنهاد دهند.

این ربات ها می توانند یك راه حل مثبت و كارآمد برای مراقبت از سالمندان باشند و احساس تنهایی را در آنها از بین ببرند. شاید تبلیغات بسیاری در مورد ربات های پرستار دیده باشیم. بسیاری از پژوهشگران و شركت ها سعی دارند كه چنین ربات هایی را برای كمك به سالمندان طراحی كنند. شاید این ایده در ابتدا كمی ترسناك به نظر برسد، اما نتایج آن واقعا امیدواركننده هستند.

متخصصان رباتیك در ژاپن دهه ها است كه در زمینه پژوهش و ساخت ربات هایی كه بتوانند همراه انسان باشند، پیشرو هستند. به همین دلیل، دولت ژاپن برنامه ای را تنظیم كرد كه به سبب آن تا سال 2025، هر خانواده "سبك زندگی رباتیك" كه مستلزم زندگی ایمن و راحت با كمك ماشین های همراه است را بپذیرد.

ژاپن سال هاست كه در حوزه رباتیك پیشرو بوده و مهد ربات های انسان نما است. این كشور اولین ربات انسان نما را در دهه 1970 ساخت و از آن زمان تاكنون درحال توسعه این فناوری است. متخصصان رباتیك این كشور پیشگام این ایده بودند كه هوش مصنوعی باید تجسم شود. در حالی كه محققان غربی بیشتر بر توسعه الگوریتم ها به صورت انتزاعی تمركز می كردند، موسسات ژاپنی معتقد بودند كه نوآوری هوش مصنوعی باید در كنار یك بدن مصنوعی فیزیكی یا بهتر است بگوییم در داخل آن توسعه یابد.

ژاپنی ها علاوه بر ساخت ربات هایی كه از سالمندان و بیماران پرستاری می كنند و با آنها دوست می شوند، ربات هایی اختراع كرده اند كه می توانند با آتش مبارزه كنند، بارهای سنگین را حمل كنند و كارهای فیزیوتراپی بیماران را انجام دهند. نكته قابل توجه این است كه ژاپنی ها بیشتر از غربی ها با ربات ها ارتباط برقرار می كنند و با در آغوش گرفتن ربات ها به عنوان عضوی از خانواده، احساس راحتی بیشتری نسبت به غربی ها دارند. اما چرا این طور است؟ یك توضیح آن می تواند در زمینه های مذهبی ژاپنی ها نهفته باشد.



مذهب شینتو یا راه زندگی (Shinto religion) با باورهای آنیمیستی همراه است و روح و شخصیت را به اشیای بی جان نیز نسبت می دهد. زنده اِنگاری، جان باوری یا آنیمیسم (Animism) آیینی است كه گرایندگان به آن اعتقاد دارند كه تمامی عناصر طبیعت دارای روح و جان و زنده اند.

"جنیفر رابرتسون" (Jennifer Robertson) انسان شناس و محقق برجسته فرهنگ ژاپنی در این باره گفت: شینتو، باورهای آنیمیستی در مورد زندگی و مرگ، معتقد است كه انرژی های حیاتی، خدایان، نیروها، یا كامی در هر دو موجود هستند. كامی (Kami) موضوع پرستش آیین شینتو است و در اصل لقبی است كه از سر تجلیل برای ارواح باعظمت و مقدس به كار می رود و نوعی احساس تمجید برای فضایل و اقتدار و اعتبار آنها در پی می آورد. چه در درختان چه در حیوانات، چه در كوه ها یا ربات ها، این كامی (نیروها) را می تواند تحریك كرد.

یك درخت، یك ربات، یك سگ، یك تلفن، یك گربه، یك كامپیوتر و یك عروسك، همگی كامی در درون آنها تزریق شده و در گردش هستند. شینتوئیست ها همچنین معتقدند كه یك كامی واقعی برای هر شی یا موجود زنده ای وجود دارد و ما می توانیم آن را از طریق طراحی پیدا كنیم. در این قلمرو اعتقادی، ربات ها مانند انسان ها به عنوان بخشی از جهان طبیعی زندگی می كنند و وجود دارند. بنابراین، خطوط بین مصنوعی و طبیعی بودن در سنت ژاپنی ذاتا سیال است. این امر در فولكلور ژاپنی كه مملو از داستان های اشیایی است كه زنده می شوند نیز مشهود است.

ژاپنی ها معتقدند كه غربی ها به ربات ها به عنوان قاتلان شغل یا ماشین های غیرانسانی نگاه می كنند. اگر در فرهنگ غربی، تصویر رباتِ نابودكننده بسیار مشهود است، در ژاپن تصویر ربات همانند ناجی است. پس از ویرانی جنگ جهانی دوم، بازسازی كشور به شدت با فناوری مدرن و رباتیك مرتبط بود. در ژاپن پس از جنگ، ربات ها به عنوان ابرقهرمانان انسان مانند، مهربان و دوستانه به تصویر كشیده شدند.

انیمیشن "Astro Boy"
ربات ناجی در فرهنگ ژاپن گنجانده شد و با نمونه اولیه قهرمان" Astro Boy" یا "پسر فضایی" این داستان آغاز شد. شخصیت Astro Boy در سال 1951 زمانی كه ژاپن در حال بهبودی از تراژدی جنگ هسته ای بود، ساخته شد. خالق او "اسامو تزوكا" (Osamu Tezuka) پزشك و تصویرگر بود. تزوكا گفت كه می خواهد موجودی بسازد كه برعكس پینوكیو باشد، پسری كه تبدیل به یك ربات می شود، در مقابل پینوكیو كه از یك آدمك چوبی به یك انسان تبدیل می شد.

داستان Astro Boy نیز مانند پینوكیو در رسانه های مختلف و اقتباس های انیمیشنی بازگو شد. در داستان این كارتون آمده است: پروفسور تنما (Tenma) سرپرست وزارت علوم، علاقه زیادی به ساخت یك ربات شبیه انسان دارد، در حالی كه برای پسرش "توبیو"، پدری دلسوز نیست. توبیو فرار می كند و در یك تصادف رانندگی كشته می شود و تنما در اندوه خود، Astro Boy را برای به تصویر كشیدن پسر از دست رفته اش می سازد.

Astro Boy تبدیل به یك ابرقهرمان می شود و از قدرت خود برای انجام امور خیر در جامعه استفاده می كند. او قدرت فوق العاده ای در تشخیص خوب یا بد بودن یك فرد دارد و با موجودات فضایی و ربات های بد مبارزه می كند. او همچنین با افرادی مانند Black Looks كه از ربات ها متنفر هستند (گروهی از انسان ها كه در مأموریت نابود كردن همه ربات ها هستند) مبارزه می كند. در یك داستان، Astro Boy از ویتنامی ها در برابر نیروی هوایی ایالات متحده محافظت می كند، به سال 1969 سفر می كند و از بمباران روستاهای ویتنامی جلوگیری می كند.

بسیاری از متخصصان رباتیك ژاپنی تصویری از Astro Boy در قالب یك عكس قاب دار از او را در فضای كاری خود دارند. به گفته محققان ژاپنی، نفرین " Astro Boy" شكاف بین آنچه انیمیشن كارتونی می تواند انجام دهد و آنچه ربات های موجود در بازار هنوز نمی توانند انجام دهند، است.

بدون شك همانطور كه آنها تعریف متفاوتی از ربات دارند، تعریفشان از هوش مصنوعی نیز متفاوت است، اما مطمئنا در ژاپن تمركز طولانی تری بر انقلاب ربات ها و رشد هوش مصنوعی در تمام ابعاد زندگی وجود داشته است، در حالی كه آمریكا بیشتر روی هوش مصنوعی به دلیل كاربرد آن در امور نظامی و اهداف بازاریابی تمركز كرده است.

یك پروفسور رباتیك ژاپنی، رویای خود برای هدیه دادن یك ربات به نوزادان در زمان تولد را شرح داده است. این ربات هدیه داده شده، همراه كودك رشد خواهد كرد و در طول زندگی خود با آن شخص راه می رود و به عنوان یك مراقب، یك دوست، یك محافظ و یك مورخ عمل می كند. ربات همه چیزهایی را كه فرد تجربه می كند، ضبط و به خاطر می سپارد و به معنای واقعی كلمه از گهواره تا گور به مراقبت از فرد ادامه می دهد. آنها همراهان مادام العمر افراد خواهند بود.



مانند بسیاری از كشورهای دیگر، جمعیت ژاپن در حال پیر شدن است، زنان این كشور به طور فزاینده ای هنجارهای سنتی را كه در آن مجبور به انجام كار زیادی در خانه هستند، رد می كنند. در عین حال، برخلاف برخی از كشورها كه راه حل آنها كارگران مهاجر است، ژاپن در برابر ورود مهاجران مقاومت نشان می دهد. هر كسی كه ژاپنی نباشد، بیگانه محسوب می شود، البته به غیر از ربات ها. در این جامعه بهم پیوسته كه ارزش فوق العاده ای برای همگنی یا همگونی (homogeneity) به ویژه در داخل كشور قائل هستند، ربات ها نه به عنوان خارجی ها و مهاجران، بلكه به عنوان یك فرد ژاپنی واقعی تلقی می شوند.

جنیفر رابرتسون، كارشناس ژاپنی، در تحقیقات خود دریافته است كه حفظ همگنی قومی ژاپنی با پیشبرد بخش رباتیك ارتباط تنگاتنگی دارد. در پیچ و تاب ساختن ربات های همانند ما، ربات های ژاپنی در چشم سازندگان و كاربران آن ها حتی زمانی كه از پلاستیك براق ساخته می شوند، كاملا ژاپنی هستند، نه مهاجران كشورهای دیگر. ناسیونالیسم ژاپنی، ربات ها را نیز در بر می گیرد، اما انسان های بیگانه را در بر نمی گیرد.



سیاستمداران و صنعت ژاپن با استفاده از فناوری (به جای افراد خارجی)، احساسات متنوع سازی اعضای جامعه را تامین می كنند. هنگام بررسی اسناد رسمی دولت در ژاپن در مورد سیاست هوش مصنوعی، این پیوند روشن می شود: برای ایجاد انگیزه در آنها برای داشتن فرزندان بیشتر، ضروری است كه بار برخی از كارهای خانه از دوش زنان برداشته شود. به همین منظور دولت ژاپن طرحی را تنظیم كرد كه تا سال 2025، هر خانوار یك سبك زندگی رباتیك را كه مستلزم زندگی ایمن و راحت با كمك ماشین های همراه است، بپذیرد. چشم انداز 2025 شامل تصویری از یك روز از زندگی یك خانواده تخیلی به نام "اینوب ها" (Inobes) است. اینوب ها، یك خانواده سنتی ژاپنی در آینده هستند: یك زوج متاهل با یك دختر و یك پسر، پدر و مادر همسر و یك ربات.

نویسنده این مقاله دربیگ تینك گفت: اولین باری كه واقعا احساس كردم توسط ربات ها احاطه شده ام، زمانی بود كه برای اولین بار به ژاپن سفر كردم تا غوطه ور شدن فناوری در این كشور را مطالعه كنم. ژاپن هم در طراحی و هم در پذیرش فرهنگی ربات ها یك رهبر جهانی است. در توكیو و اوزاكا، در فرودگاه ها، فروشگاه ها و دانشگاه ها، با ربات هایی مانند ربات "پپر" (Pepper) و "پارو" (Paro) آشنا شدم كه هر كدام نه تنها برای ارائه اطلاعات و راه حل های فیزیكی، بلكه حمایت عاطفی و رابطه ای نیز طراحی شده بودند.

ربات "پپر" (Pepper)
"پپر" یك ربات انسان نما بدون جنسیت، پرحرف و كودك مانند است كه در حال حاضر در بازار موجود است. پپر با برچسب قیمتی كمتر از 2000 دلار، اولین ربات انسان نمای اجتماعی است كه وارد بازار انبوه شده است. او كوتاه قد است، از پلاستیك سفید براق ساخته شده و روی چرخ می چرخد. او چشمان مشكی بزرگی دارد كه با نور آبی چشمك می زند. او طوری طراحی شده است كه شبیه یك كودك باشد و برای تبدیل شدن به عضوی از خانواده تولید شده است.

این ربات طیفی از احساسات از شادی تا غم، عصبانیت تا تعجب را تشخیص می دهد و رفتار خود را با خلق و خوی انسان های اطرافش تطبیق می دهد. همراه با خرید او با یك ضمانت سه ساله ارائه می شود و خریدار باید قرارداد كاربری امضا كند كه قول دهد از "پپر" به منظور رفتار ناشایست استفاده نكند.

در طول كووید-19، به ربات پپر آموزش داده شد كه در بیمارستان ها به عنوان مسئول پذیرش و احوالپرسی از بیماران، اندازه گیری درجه حرارت و اجرای ضدعفونی كردن دست ها آموزش ببیند. این ربات در نقش درمانی بیشتر برای كاهش تنهایی در بیماران مسن در میان كمبود پرستار به كار گرفته شده است.

پارو، یكی دیگر از ربات های اجتماعی است كه از سال 2003 وجود داشته است. پارو یك ربات درمانی است كه برای برانگیختن واكنش های احساسی گرم طراحی شده و اثر آرام بخشی بر بیماران در بیمارستان ها و خانه های سالمندان دارد. پارو رباتی خزدار است، سبیل هایش به لمس پاسخ می دهند و به نوازش افراد با تكان دادن دم و پلك زدن پاسخ می دهد. "پارو" همچنین به صداها پاسخ می دهد و می تواند نام ها و چهره ها، از جمله نام صاحبش و خودش را یاد بگیرد.

ربات "پارو" (Paro)
"پارو" در اوایل دهه 1990 در موسسه تحقیقات سیستم هوشمند ژاپن اختراع شد و امروزه با قیمت 5000 دلار به فروش می رسد. نبوغ این ربات اجتماعی این است كه رفتار صاحبش را یاد می گیرد و طوری برنامه ریزی می كند كه به گونه ای رفتار كند كه پاسخی مثبت را برانگیزد. پارو می داند كه چگونه طیف وسیعی از احساسات از جمله شادی، خشم و تعجب را شبیه سازی كند. صداهایی شبیه فوك واقعی ایجاد می كند، اما بر خلاف یك فوك واقعی، طوری برنامه ریزی شده است كه در روز فعال باشد و شب ها بخوابد. پارو به معنای عملكردی مشابه با یك حیوان درمانی است كه می تواند به اضطراب، افسردگی و تنهایی كمك كند، اما دیگر همانند حیوان واقعی نیازی به راه رفتن یا تغذیه ندارد و هرگز بیمار نمی شود و نمی میرد.

در سال 2009، سازمان غذا و دارو (آمریكا) گواهینامه پارو را به عنوان یك دستگاه درمانی عصبی تایید كرد. این تاییدیه بر اساس مجموعه ای از مطالعات در خانه های سالمندان داده شده است، جایی كه مشخص شد پارو افسردگی بیماران را تسكین می دهد و به آنها كمك می كند تا تعامل و ارتباط بهتری داشته باشند و این كارها را به طور قابل توجهی بهتر از یك سگِ درمانی واقعی انجام می داد.

سگ درمانی (therapy dog) سگی آموزش دیده است كه برای ارائه محبت، آسایش و حمایت از مردم اغلب در محیط هایی مانند بیمارستان ها، خانه های سالمندان، مدارس، كتابخانه ها، آسایشگاه ها یا مناطقی كه در ان حادثه رخ داده، حضور دارد.

تحقیقات در مورد مزایای پارو به ما نشان می دهد كه چگونه ماشین ها می توانند به عنوان پل به جای جایگزینی برای تعاملات انسانی عمل كنند. ربات ها همچنین به بیمارانی كه از سكته مغزی، فلج یا سایر مشكلات حركتی بهبود می یابند و همچنین به بیماران مبتلا به زوال عقل، آلزایمر و اوتیسم كمك می كنند. در متاآنالیز ده ها مطالعه علمی در مورد ربات های اجتماعی كه از سالمندان مراقبت می كنند، یافته ها با وضوح آشكار می كنند كه ربات های اجتماعی احساسات مثبتی مانند امید، عشق، امنیت و آرامش را بهبود می بخشند و استرس، تنهایی و اضطراب را در بین افرادی كه با آنها در تعامل هستند كاهش می دهند.

دولت ژاپن علاوه بر تأمین مالی بخش تحقیقات برای توسعه بیشتر پارو، از توسعه انواع مختلف ربات ها در مراكز مراقبت از سالمندان مانند ربات هایی كه می توانند بیماران را در تای چی كمك كنند و می توانند از فیزیوتراپی و توانبخشی پشتیبانی كنند، حمایت كرده است.

ربات "روبیر" (Robear)
ربات ژاپنی "روبیر" (Robear) نیز نمونه دیگری است كه می تواند بیماران را بلند كند و آنها را به اطراف ببرد.ربات های انسان نما كه به سالمندان كمك می كنند، راهی برای پیشرفت در مراقبت از سالمندان هستند. رشد جمعیت سالمندان و رشد همزمان تعداد افراد مبتلا به زوال عقل، كمبود كاركنان و كمبود افرادی كه بتوانند از سالمندان مراقبت كنند، مشكلی به شمار می رود كه به طور تصاعدی در حال افزایش است. اگر به دنبال راه حل های جایگزین نباشیم و خارج از چارچوب فكر نكنیم، بزرگان ما متضرر خواهند شد.

انتهای پیام