متخصص پزشكی اجتماعی با بیان اینكه در كشور ما بین دو تا سه درصد معلولیت ها مربوط به اختلالات كروموزومی است، گفت: درخواست برای انجام تست NIPT در كشور بیش از استانداردهای جهانی بالا رفت كه در قانون جوانی جمعیت بر استانداردسازی غربالگری تأكید شد. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، یونس مدبری صابر متخصص پزشكی اجتماعی در نشست خبریبه ضرورت اجرای طرح كشوری NIPT و تاثیرات آن در سلامت نسل آینده پرداخت و اظهار كرد: در كشور ما بین دو تا سه درصد معلولیت ها مربوط به اختلالات و ناهنجاری های كروموزومی می شود.

وی افزود: برخی از ناهنجاری ها و یا بیماری های كروموزومی در جنین، قبل از سه ماه اول بارداری، منجر به سقط می شود، اما وجود سه مورد از این اختلالات كه مربوط به تریزومی های 13، 18 و 21 می شود، منجر به تولد نوزاد همراه با این اختلالات خواهد شد.

این متخصص پزشكی اجتماعی بیان كرد: از قدیم در دنیا بحث سندرم داون و وجود این اختلالات، جزو معلولیت ها به حساب آمده و چون در دوره جنینی قابل تشخیص است، همه كشورها پروتكل هایی برای بیماریابی تحت عنوان "غربالگری" برای شناسایی و تشخیص این بیماری ها، تصویب و اجرا می كنند. چرا كه تولد هر كودك معلول، ضمن آنكه هزینه های سنگین دریافت خدمات توانبخشی كودك را به خانواده تحمیل می كند، به دلیل مشكلات مختلف، امید به زندگی والدین را پائین می آورد و بر كیفیت زندگی و طول عمر والدین تاثیرات منفی می گذارد.

وی افزود: در كشور ما نیز از سال 1384 این اتفاق توسط موسسه پزشكی نسل امید رقم خورد و حدود 17 تا 18 سال است كه در كشور غربالگری های بیماری هایی كه منجر به ناهنجاری های كروموزومی در دوران جنینی می شود، طبق استانداردهای ملی و بین المللی در حال اجرا است.

مراكز درمان ناباروری در همه دانشگاه های علوم پزشكی كشور راه اندازی می شود
ابتلای حدود نیمی از زنان نابارور به "اندومتریوز"/ علائم اندمترویوز چیست؟
تصادفات سالانه 40000 معلول برجا می گذارد/ عمده معلولین حوادث ترافیكی در سن باروری قرار دارند
مدبری توضیح داد: طی سالها در دنیا، یك سری شاخص های بیوشیمی و یك سری شاخص های سونوگرافی با استفاده از نرم افزارهای اختصاصی، از طریق نمونه خون مادر و گرفتن تصاویری از جنین، یك تعیین ریسكی برای جنین انجام می شد و براساس آن وارد یك پروتكل تشخیصی یا پیش تشخیصی كه غربالگری، نامیده می شود، انجام می شد.

وی افزود: زمانی كه این پروتكل ها به ایران وارد شد، وزارت بهداشت موظف شد كه این دستورالعمل ها را به جهت كنترل و ساماندهی و همچنین ثبت تولدهایی كه منجر به سقط قانونی می شود، در یك سامانه و یك ساختار تعیین كند و انجمن های علمی و وزارت بهداشت، این موضوع را در قالب ساختاری تحت عنوان "خدمات چند تخصصی ژنتیك" برای اجرای پروتكل ها در بخش تشخیص، غربالگری و تعیین ریسك بیماری های كروموزومی پیگیری می كرد، و ارزیابی شد كه به ازای هر دو میلیون نفر جمعیت، یك مركز خدمات چند تخصصی ژنتیك ایجاد شود.

این متخصص پزشكی اجتماعی گفت: به رغم صدور ابلاغیه وزارت بهداشت از سال 1392، این برنامه اجرا نشد، و نهایتاً طی سال های اخیر، تكنولوژی های زیادی مانند تكنولوژی جدید NIPT وارد كشور شد و به مادران و گروه های پزشكی این قدرت را می داد كه با سطح بالاتری بتوانند در مرحله دوم غربالگری سه ماهه اول مورد بهره برداری قرار بدهند كه متاسفانه این تست در مرحله اول قرار گرفت و گروه های پزشكی و همچنین مادران خواستار انجام تست NIPT شدند چون دارای قدرت تشخیص بالاتر، اما گران قیمت بود.

مدیرعامل موسسه پزشكی نسل امید افزود: درخواست برای انجام این تست در كشور فوق العاده بالا رفت و تستی كه قرار بود براساس مطالعات جهانی نزدیك به 10 درصد درخواست داشته باشد، بین دو تا سه برابر در كشور ما افزایش پیدا كرد و این منجر به اختلالاتی شد ؛ بعداً در قانون حمایت از خانواده و طرح جوانی جمعیت به این اختلالات اشاره شد و این قانون با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال گذشته (1400)، بر استاندارد شدن همه این خدمات تاكید كرد.

مدبری خاطرنشان كرد: به همین منظور مركز تحقیقات ژنتیك دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با همكاری این موسسه پزشكی، پیش از تصویب این قانون و در اوایل سال 1397 طرح غربالگری ناهنجاری های كروموزومی در سه ماهه اول بارداری را طراحی كرد و پس از تایید و حمایت معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، قرار بود كه از اول اسفندماه سال 1398 در سراسر كشور اجرا شود، اما با شیوع كرونا، اجرای طرح به تعویق افتاد و در سال 1399 آغاز، و با مشاركت چهار هزار و 701 خانم باردار، اجرای طرح در شهریور ماه امسال به پایان رسید.

وی در بخش دیگری از سخنانش به پیشرفت كشورمان در تشخیص بیماری ها و در مقایسه با كشورهای توسعه یافته دنیا اشاره كرد و گفت: ما هم اكنون 43 بیماری را در نوزادی كه روز اول یا دوم تولدش است، می توانیم تشخیص بدهیم. بنابراین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت باید از جهات مختلف دیده شود و لازم است كه قانون استانداردسازی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اجرا شود، استانداردسازی در قالب مراكز خدمات چند تخصصی باشد و به شكل شبكه ای انجام شود و در تمام مناطق كشور، به ازای هر دو میلیون جمعیت، یك مركز چند تخصصی دایر شود.

این متخصص پزشكی اجتماعی با تاكید بر لزوم اطلاع رسانی نتایج این طرح به عنوان یك خلاصه استراتژیك، افزود: برای تبادل نظر با سازمان ها و نهادهای ذیربط و اطلاع رسانی به سیاستگذاران و تصمیم گیران، گردهمایی " تحلیل داده های طرح كشوری Contingent-NIPT" برای روز 22 آبان ماه جاری تدارك دیده شده و با دعوت از پنج انجمن علمی متخصصان زنان و زایمان، پریناتولوژی، ژنتیك، رادیولوژی و اطفال و نوزادان، و همچنین سازمان های پزشكی قانونی، نظام پزشكی، نمایندگان مجلس، سه معاونت وزارت بهداشت و مسئول آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت، انتظار داریم كه به یك اراده جمعی در اجرای پروتكل مربوطه در كل كشور برسیم.