در این بیماری، نورون های (Neurons) جسم سیاه (Substantia nigra) که مسئول تولید دوپامین تولید هستند، به تدریج از بین می روند. هنگامی که سطح دوپامین در مغز کاهش پیدا می کند، علائم این اختلال ظاهر می شوند.


آفتاب نیوز : پارکینسون (Parkinson) یک اختلال عصبی پیش رونده است. این بیماری سیستم عصبی (Nervous system) و قسمت هایی از بدن که توسط اعصاب کنترل می شوند را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم این بیماری به آرامی شروع می شوند؛ اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری بدتر می شوند. این اختلال درمان قطعی نداشته و با مصرف دارو می توان تا حدی علائم آن را کنترل کرد. در ادامه این مقاله به بررسی علت این بیماری، علائم و روش های کنترل آن می پردازیم.

علت بیماری پارکینسون

در این بیماری، نورون های (Neurons) جسم سیاه (Substantia nigra) که مسئول تولید دوپامین تولید هستند، به تدریج از بین می روند. هنگامی که سطح دوپامین در مغز کاهش پیدا می کند، علائم این اختلال ظاهر می شوند. با این حال، علت اصلی این بیماری هنوز ناشناخته است. دانشمندان حدس می زنند که مولفه های مختلفی از جمله، ژنتیک، ویروس ها و عوامل محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. برخی از علت های شناسایی شده برای بروز این اختلال عصبی عبارت اند از:

ژن ها: محققان تغییرات ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث ایجاد این بیماری شوند.

محرک های زیست محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم یا آلودگی های محیطی مانند گردوغبار منگنز، دود ناشی از جوشکاری و برخی آفت کش ها، می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

وجود اجسام لویی (Lewy bodies) در مغز: لویی، توده هایی هستند که از تجمع غیر طبیعی پروتئین آلفا سینوکلئین (alpha-synuclein) در سلول های مغز به وجود می آیند. محققان احتمال می دهند، تجمع اجسام لویی در مغز، یکی از دلایل بروز این بیماری است.

ریسک فاکتور های اختلال پارکینسون

برخی عوامل می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند که عبارت اند از:

جنسیت: مردان 1.5 برابر بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند.

سابقه خانوادگی: تحقیقات نشان داده اند، افرادی که اعضای درجه اول خانواده شان به این بیماری مبتلا هستند، بیشتر از سایر گروه ها در معرض خطر هستند.

نژاد: شیوع این بیماری در افراد سفیدپوست بیشتر از دیگر نژاد ها است.

سن: این عارضه معمولاً در سن 50 الی 60 سالگی ظاهر می شود.

علائم بیماری پارکینسون

علائم این بیماری به 2 طبقه علائم اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. علائم اولیه پیش از ظهور مشکلات حرکاتی بروز می کنند و عبارت اند از:

کاهش توانایی بویایی (Anosmia)

یبوست (بسیاری از بیماران به دلیل کُندی دستگاه گوارش، دچار یبوست می شوند)

تغییر دست خط فرد (ریز و به هم ریخته شدن دست خط)

کاهش حجم صدا و تغییر آن

خمیده شدن پشت فرد.

پس از مدتی، علائم حرکتی بیماران نیز ظاهر می شوند که عبارت اند از:

لرزش دست و بدن، به صورت ریتمیک و هنگام استراحت

حرکات آهسته (Bradykinesia)

سفت شدن بازوها، پا ها و بالا تنه

مشکل در تعادل، تلو تلو خوردن و حتی زمین خوردن.

در این مرحله اگر بیماری کنترل نشود، علائم ثانویه ظاهر می شوند که عبارت اند از:

خنثی بودن چهره فرد، به طوری که نمی توان احساسات شخص را حدس زد

متوقف شدن ناگهانی هنگام راه رفتن، به طوری تصور می شود پا های فرد روی زمین یخ زده اند

کاهش شدید حجم صدا، به طوری که تصور می شود فرد در حال خفه شدن است

از دست دادن حرکات خودکار، از جمله پلک زدن و لبخند زدن.

سایر علائمی که ممکن است در این بیماران بروز پیدا کند، عبارت اند از:

اختلال در خواب

افسردگی و اضطراب

مشکل در حافظه و توجه

توهم.

در صورتی که هر یک از علائم بالا را دارید، توصیه می کنیم برای تشخیص دقیق به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. هم چنین، بهتر است برای بهبود مشکلات حرکتی، یک دکتر ارتوپد در تیم درمان شما وجود داشته باشد.

تشخیص اختلال پارکینسون

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود نداشته و پزشک بر اساس معاینات و بررسی علائم، بیماری را تشخیص می دهد. برای تشخیص بهتر، پزشک ممکن است از سی تی اسکن (CAT scan)، ام آرآی (MRI) یا اسکن انتقال دهنده دوپامین (DAT) نیز استفاده کند.

درمان بیماری پارکینسون

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، این بیماری به طور کامل درمان نمی شود؛ اما پزشکان از مجموعه روش هایی برای کنترل آن استفاده می کنند. درمان های ترکیبی این اختلال عبارت اند از:

1. دارو ها

پزشکان برای بهبود علائم بیماران ممکن است دارو های زیر را برای فرد تجویز کنند:

لوودوپا (Levodopa): این دارو اغلب با داروی کاربی دوپا (Carbidopa) تجویز شده و رایج ترین درمان این اختلال است.

آگونیست های دوپامین (Dopamine agonists): هنگامی که لوودوپا برای یک بیمار موثر نباشد، پزشک از آگونیست های دوپامین، مانند بروموکریپتین (Bromocriptine)، پرامیپکسول (Pramipexole) و روپینیرول (Ropinirole) برای درمان استفاده می کند.

آنتی کولینرژیک ها (Anticholinergics): بنزتروپین (Benztropine) و تری هگزی فنیدیل (Trihexyphenidyl) از جمله آنتی کولینرژیک هایی هستند که برای درمان این بیماری تجویز می شوند.

آمانتادین (Symmetrel)

مهارکننده های COMT: انتاکاپون (Entacapone) و تولکاپون (Tolcapone) از جمله مهارکننده های COMT هستند که برای بیماران تجویز می شوند. تولکاپون می تواند باعث آسیب به کبد شود و معمولاً برای افرادی تجویز می شود که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهند.

مهارکننده های MAO-B: سلژیلین (Selegiline) و رازاگیلین (Rasagiline) نمونه ای از مهارکننده های MAO-B هستند.

2. تغییر سبک زندگی

استراحت کافی، تغییر رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و ورزش می تواند به کنترل این اختلال کمک کند. خوردن غذا های سرشار از آنتی اکسیدان و امگا 3 نیز به این بیماران توصیه می شود. هم چنین، کاردرمانی و فیزیوتراپی نیز می تواند به بهبود وضعیت این بیماران کمک کند.

3. جراحی

اگر افراد مبتلا به پارکینسون با دارو و تغییر سبک زندگی بهبود پیدا نکنند، پزشک به آن ها مداخله با جراحی را توصیه می کند. روش های جراحی برای درمان این اختلال عبارت اند از:

تحریک عمیق مغز (DBS): در این روش جراحان الکترود هایی را در قسمت های خاصی از مغز می کارند. پس از جراحی، یک ژنراتور متصل به الکترودها، پالس هایی را برای کاهش علائم به مغز این افراد ارسال می کند.

درمان با پمپ (Pump-delivered therapy): در این روش یک پمپ در نزدیکی روده کوچک قرار می گیرد. پس از آن، دارو های لوودوپا و کاربی دوپا به صورت ژل در این پمپ تزریق شده و سپس به روده کوچک منتقل می شوند. این روش باعث می شود که قرص های مصرفی بیمار تا حد زیادی کاهش پیدا کنند.

جمع بندی

پارکینسون یک بیماری پیش رونده بوده و علائم آن در طول زمان بدتر می شود. اغلب پزشکان با استفاده از معیار هوهن (Hoehn) و یهر (Yahr) این بیماری را به 5 مرحله تقسیم می کنند. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، کنترل و درمان آن راحت تر خواهد بود. بدین ترتیب، توصیه می کنیم نسبت به علائم اولیه این بیماری هوشیار باشید و در صورت نیاز به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید