دو تهدید سلامت دانش آموزان در آغاز سال تحصیلی
بررسی ها نشان می دهد که وضعیت سلامت جسمانی دانش آموزان به واسطه تغذیه نامناسب و عدم تحرک کافی، به شدت تهدید می شود و این موضوع می تواند زنگ خطری برای سلامت جامعه در آینده باشد.
میلیون ها دانش آموز کشور اعم از دختر و پسر، دوباره آماده رفتن به مدرسه شده اند تا 9 ماه تحصیلی را پشت میز و نیمکت های کلاس درس سپری کنند. اما، موضوعی که همواره مورد غفلت مسئولان و البته خیلی از والدین است، سلامت دانش آموزان است.
متأسفانه در سال های اخیر و به دنبال تشدید زندگی ماشینی و گرایش به سمت مصرف غذاهای آماده و همچنین، غرق شدن بچه ها در بازی های رایانه ای و…، شاهد بروز انواع بیماری هایی هستیم که اگر قرار باشد نسبت به کنترل آنها بی اعتنا باشیم؛ در سال های آینده با بزرگسالانی بیمار در جامعه مواجه خواهیم شد که می تواند زنگ خطری برای نظام سلامت کشور باشد.
بر اساس گزارش های میدانی، اغلب دانش آموزان بدون خوردن صبحانه راهی مدرسه می شوند. شاید همین مورد بس باشد که بدانیم سوءتغذیه چگونه اتفاق می افتد.
دانش آموز، کلاس درس را با شکم خالی شروع می کند و در اولین فرصت که زنگ تفریح باشد، از خوراکی هایی استفاده می کند که احتمال خیلی زیاد از نوع خوراکی های ناسالم هستند. مثل چیپس و پفک و…، و برخی از دانش آموزان نیز شیر و کیک می خورند و دسته ای دیگر سراغ بوفه مدرسه می روند و هر آنچه باشد را تهیه می کنند.
میان وعده سالم بخوریم
غزاله اسلامیان متخصص تغذیه و رژیم درمانی، گفت: بهتر است میان وعده های سالم غذایی را والدین و بزرگ ترها در اختیار کودکان قرار دهند، مغز دانه ها مثل بادام، گردو یا فندق می تواند گزینه مناسبی باشد.
وی با اشاره به اینکه شیر به عنوان منبع غذایی غنی پروتئین و کلسیم نیز گزینه مناسبی به عنوان میان وعده است، ادامه داد: برای کودکانی که تحمل لاکتوز را ندارند توصیه می شود از شیرهای بدون لاکتوز استفاده شود.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه بسیاری از کودکان به غذاهای صنعتی مثل شکلات، ویفر، کیک و بیسکویت علاقه دارند، خاطرنشان کرد: این منابع غذایی حاوی قند ساده هستند و بهتر است کودکان کمتر از این مواد غذایی استفاده کنند، نباید این غذاهای ناسالم تبدیل به الگوی غذایی کودکان شود و هرگز این مواد غذایی جایگزین وعده غذایی اصلی نشود.
وی تاکید کرد: نان و پنیر و خرما، نان و پنیر و گردو و انواع املت ها و یا تخم مرغ می تواند گزینه های مناسبی برای مصرف باشد.
در همین حال، احمد اسمعیل زاده مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تاکید کرد: بهترین خوراکی هایی که می تواند به عنوان میان وعده برای زنگ های تفریح در برنامه غذایی دانش آموزان قرار گیرد؛ انجیر خشک، توت خشک، نخودچی، کشمش، برنجک و شاه دانه، ذرت بو داده کم نمک، برگه زردآلو و انواع میوه ها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، لیمو شیرین و موز و ساندویچ هایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت، نان و حلوا شکری، نان و پنیر و خرما یا کره بادام زمینی بدون شکر و نمک با کمی مربا یا عسل و بیسکویت های سبوس دار هستند.
وی با انتقاد از نگاه نادرست برخی والدین در تهیه خوراکی های ناسالم برای میان وعده دانش آموز، گفت: یکی از الگوهای نادرست تغذیه ای این است که والدین آبمیوه های صنعتی برای فرزندان خود به عنوان میان وعده می گذارند. این نوشیدنی ها حاوی شکر زیادی هستند و یکی از دلایل اضافه وزن و چاقی دانش آموزان در تمام دنیا مصرف زیاد آبمیوه های صنعتی است.
اسمعیل زاده به والدین توصیه کرد به جای این آبمیوه ها و نوشابه ها دانش آموزان را تشویق به مصرف شیرهای پاکتی کنند که بهترین نوشیدنی برای سلامت و رشد آنان محسوب می شود.
فقر حرکتی بیداد می کند
اغلب دانش آموزان از سرویس مدرسه استفاده می کنند و برخی دانش آموزان با وسیله نقلیه پدر یا مادر به مدرسه می آیند. همه این موارد می تواند به ما هشدار بدهد که تحرک بچه ها مثل دهه های قبل نیست. زیرا، خانه ها نیز مثل قدیم نیست و بهترین تفریح بچه در بازگشت از مدرسه، بازی های کامپیوتری است که با عارضه های متعددی همراه است.
احمد مؤذن زاده رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران، با عنوان این مطلب که پاندمی کرونا باعث شد میزان بروز اختلالات اسکلتی عضلانی در جامعه جوان و نوجوان ما 30 درصد افزایش پیدا کند، گفت: استفاده از تلفن همراه و لب تاب به شدت در حال افزایش است که متأسفانه با عارضه های مخرب مثل مشکلات دیسکی همراه است.
وی افزود: مشکلات در ناحیه مُهره های گردنی بر اثر استفاده طولانی مدت از تلفن همراه، رو به افزایش است که باید در این زمینه به ارائه برنامه های آموزشی برای جامعه بپردازیم.
رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران تاکید کرد: خم نگه داشتن گردن در دراز مدت، فرد را مستعد دیسک گردن می کند. بنابراین، باید آموزش ها را از کودکی آغاز کنیم.
پرهام پارسانژاد نایب رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران نیز گفت: متأسفانه جای خالی آموزش نکات اسکلتی عضلانی برای دانش آموزان خالی است، در حالی که شاهد افزایش آسیب هایی از این جنس هستیم.
دو تهدید سلامت دانش آموزان
به نظر می رسد سلامت دانش آموزان به شدت تهدید می شود و اگر نخواهیم اقدام عاجل و برنامه ای جامع برای اصلاح برنامه غذایی و تحرک بچه ها نداشته باشیم، در آینده با افراد بزرگسالی مواجه خواهیم شد که انواع بیماری ها را با خود دارند و همین موضوع می تواند بر هزینه های نظام سلامت کشور بیافزاید.
چاقی و کم تحرکی، زمینه ساز انواع بیماری های خطرناک هستند که باید جدی گرفته شود.