اجرای این سند 4سال است که به تأخیر افتاده است گزارش
رابعه تیموری-روزنامه نگار
رونمایی سند ملی سالمندان در سال1398 وارد شدن به مرحله اجرای سند را نوید می داد تا در سایه اجرای آن، تهدید پیرشدن جمعیت ایران به فرصت تبدیل شود و زمینه بهبود و ارتقای زندگی این قشر قابل توجه از جمعیت کشور به وجود آید، اما درحالی که با شتاب به سال1420 و اوج سالمندی جمعیت نزدیک می شویم، سند ملی سالمندان در مرحله تجمیع و اصلاح نظرات نخبگان و نمایندگان دستگاه ها باقی مانده و تا تبدیل مواد سند به قانون و اجرایی شدن آن راه درازی در پیش داریم. در گزارش زیر به چند و چون سند ملی سالمندان و دلایل بر زمین ماندن آن پرداخته شده است:
6 سال تحقیق و پژوهش
در شکل گیری ایده اولیه، حمایت مدیریتی، امکان سنجی، مطالعه تطبیقی، برنامه ریزی و کارشناسی تخصصی، تدوین اولیه و تلفیق نهایی و ویرایش نهایی سند ملی سالمندان حدود 88نفر از مدیران اجرایی، پژوهشگران و استادان دانشگاه، کارشناسان و صاحب نظران مشارکت داشتند و سرپرستی کارگروه تدوین نسخه نهایی سند ملی سالمندان کشور برعهده معاونت امور علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور بوده است. سال1392 فرایند تدوین سند آغاز و سال1398 درحالی که آمار جمعیت سالمندان به حدود 10درصد جمعیت کشور رسیده بود و پژوهشگران، شتاب گرفتن روند پیری جمعیت کشور را هشدار می دادند، این سند رونمایی شد.
اهداف تدوین سند
ضرورت بررسی زوایای مختلف مسائل مرتبط با سالمندان، فرصت ها و چالش های مرتبط با سالمندی و راه های برون شد از این چالش ها، تقویت ظرفیت های موجود و تمرکز بر اهمیت موضوع سالمندان، سبب تدوین و اجرای سند ملی سالمندان شد. به گفته حسین نحوی نژاد، پایه گذار دبیرخانه شورای ملی سالمندان این سند به عنوان یک ابزار تدوین شد تا محور تنظیم و اجرای برنامه های عملیاتی در حوزه سالمندان قرار گیرد. نحوی نژاد در این باره می گوید: «در واقع سند ملی سالمندان یک ابزار بوده و هدف غایی نیست، بلکه باید به عنوان یک پروتکل و سند الحاقی درنظر گرفته شود که سایر برنامه های مرتبط با سالمندی براساس آن تنظیم می شوند. این متخصص طب سالمندان که در تدوین سند ملی سالمندی مشارکت داشته، دلیل اصلی تنظیم سند را ارتقای سطح فرهنگی جامعه می داند و توضیح می دهد: «:ما برای باور سالمند شدن جمعیت ایران و ایجاد تغییرات متناسب با این شرایط، به اصلاح زیرساخت ها و مبانی نیاز داریم که تدوین سند ملی سالمندان در این راستا انجام شده است.»
تأییدهای بین المللی
پایه گذار دبیرخانه شورای ملی سالمندان همراهی مجامع بین المللی با سند جامع سالمندی را گواه اثرگذاری سند ذکر می کند و می گوید: «این سند با حمایت و استقبال مجامع بین المللی ازجمله صندوق جمعیت سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی مواجه شده و در 9سال اخیر صندوق جمعیت سازمان ملل سرمایه گذاری ریالی و فنی این سند ملی را
انجام می دهد.»
متولیان اجرای سند ملی سالمندی
سند ملی سالمندان شامل 2بخش اساسی است که متولی اجرای بخش اول، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و متولی بخش دوم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی کشور است. بخش های این سند شامل موارد زیر است:
اول - بخش مرتبط با بهداشت و سلامت که
زیر مجموعه شورای امنیت و سلامت غذایی قرار می گیرد، در استان ها به ریاست استاندار و در کشور به ریاست معاون اول رئیس جمهور مدیریت می شود.
دوم - بخش هایی که ماهیت مراقبتی، اجتماعی و توانبخشی دارد، توسط سازمان بهزیستی و شورای ملی سالمندان مدیریت می شود و زیر مجموعه وزارت رفاه، کار، تعاون و امور اجتماعی قرار می گیرد.
مکث
سالمندان، جمعیت مغفول در برنامه هفتم توسعه
در برنامه های سوم تا ششم توسعه سازمان های مختلف به صراحت مکلف شدند که در مسیر تبدیل چالش سالمندی به فرصتی مغتنم، گام بردارند، اما این قوانین در مرحله اجرا بر زمین ماند و تدوین سند ملی سالمندان تنها رهاورد این قوانین بود. درحالی که انتظار می رفت در برنامه هفتم توسعه در مسیر رفع این ضعف ها گام برداریم و با گنجاندن قوانینی جامع تر راه گریز از قوانین گذشته را ببندیم، شاهد حذف احکام مربوط به حمایت از سالمندان در این برنامه هستیم که مسیر اجرای سند ملی سالمندان را دشوارتر می کند.